Οι μητέρες, συντρόφισσες, θεές της Χαντάν Τσαγλαγιάν ξεκίνησαν το ταξίδι τους

Σε μια από τις μα­ζι­κό­τε­ρες εκ­δη­λώ­σεις του φε­τι­νού (19ου) Φε­στι­βάλ Βι­βλί­ου στο Ζάπ­πειο πα­ρου­σιά­στη­κε, στις 16 Σε­πτεμ­βρί­ου, η νέα κυ­κλο­φο­ρία των εκ­δό­σε­ων Redmarks. Πρό­κει­ται για το βι­βλίο με τίτλο «Γυ­ναί­κες στο κουρ­δι­κό κί­νη­μα, μη­τέ­ρες, συ­ντρό­φισ­σες, θεές» της Κούρ­δι­σας πα­νε­πι­στη­μια­κού και φε­μι­νί­στριας- ακτι­βί­στριας Χα­ντάν Τσα­γλα­γιάν (Handan Caglayan), με πρό­λο­γο της κα­θη­γή­τριας κοι­νω­νι­κής αν­θρω­πο­λο­γί­ας, Φω­τει­νής Τσι­μπι­ρί­δου. Τη με­τά­φρα­ση του βι­βλί­ου έκα­ναν η  Έυ­χα­ρις Μάσχα και ο Μου­ράτ Ισσί (Murat Issι), ενώ την επι­στη­μο­νι­κή επι­μέ­λεια της έκ­δο­σης και τη θε­ώ­ρη­ση της με­τά­φρα­σης έκανε  η Κα­τε­ρί­να Σερ­γί­δου.

Ο συ­ντο­νι­σμός της συ­ζή­τη­σης έγινε από την Κα­τε­ρί­να Σερ­γί­δου, που στο σύ­ντο­μο άνοιγ­μά της υπο­γράμ­μι­σε την ιδιαι­τε­ρό­τη­τα του βι­βλί­ου ως της πρώ­της δη­μο­σιευ­μέ­νης στα ελ­λη­νι­κά με­λέ­της της ιστο­ρί­ας του κουρ­δι­κού κι­νή­μα­τος από το 1980 έως σή­με­ρα και της γυ­ναι­κεί­ας συμ­με­το­χής σε αυτό.Ταυ­τό­χρο­να, ση­μεί­ω­σε πως η ιδιαι­τε­ρό­τη­τά του έγκει­ται και στο γε­γο­νός ότι η συγ­γρα­φέ­ας δια­τη­ρεί τις πολ­λα­πλές ταυ­τό­τη­τες, ιδίως αυτή της ακτι­βί­στριας, κατά τη διάρ­κεια της συγ­γρα­φής και της έρευ­νας πε­δί­ου.Ιδιαί­τε­ρη ανα­φο­ρά έκανε στο ση­μείο του βι­βλί­ου όπου πε­ρι­γρά­φε­ται πώς οι αγώ­νες των Κουρ­δι­σών λει­τουρ­γούν εμπνευ­στι­κά για τις Τουρ­κά­λες φε­μι­νί­στριες – ακτι­βί­στριες και συν­δέ­ουν τις εμπει­ρί­ες και τις διεκ­δι­κή­σεις τους.

Στο σύ­ντο­μο χαι­ρε­τι­σμό που απηύ­θυ­νε δια­δι­κτυα­κά, η συγ­γρα­φέ­ας Handan Caglayan μοι­ρά­στη­κε τη συ­γκί­νη­ση και την υπε­ρη­φά­νεια της για τη με­τά­φρα­ση και έκ­δο­ση του βι­βλί­ου της στα ελ­λη­νι­κά. Ιδιαί­τε­ρα επέ­μει­νε στο στοι­χείο της γειτ­νί­α­σης των λαών μας, κουρ­δι­κού και ελ­λη­νι­κού, που εκ­φρά­ζε­ται και με πο­λι­τι­σμι­κούς όρους - όπως στη μου­σι­κή- και κα­θι­στά πο­λύ­τι­μη τη με­τα­φο­ρά αγω­νι­στι­κών εμπει­ριών και την επαφή με την εκα­τέ­ρω­θεν ιστο­ρία. Υπο­γράμ­μι­σε την ανά­γκη, απέ­να­ντι στη συ­στη­μι­κή καλ­λιέρ­γεια της ξε­νο­φο­βί­ας, του ρα­τσι­σμού, του μί­σους, του σε­ξι­σμού, να γκρε­μί­σου­με τα τείχη και να χτί­σου­με γέ­φυ­ρες αλ­λη­λεγ­γύ­ης και κοι­νών αγώ­νων. Μί­λη­σε επί­σης για την ανά­γκη κοι­νών αγώ­νων ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό, τον κα­πι­τα­λι­σμό και τον ρα­τσι­σμό.

Η Φω­τει­νή Τσι­μπι­ρί­δου (Κα­θη­γή­τρια Κοι­νω­νι­κής Αν­θρω­πο­λο­γί­ας στο Πα­νε­πι­στή­μιο Μα­κε­δο­νί­ας και Διευ­θύ­ντρια του Ερ­γα­στη­ρί­ου Με­λέ­της του πο­λι­τι­σμού των συ­νό­ρων και του κοι­νω­νι­κού φύλου) ανα­φέρ­θη­κε στη θε­με­λιώ­δη θέση του έργου στη βι­βλιο­γρα­φία των αντια­ποι­κια­κών κι­νη­μά­των και στην αξία του για κάθε ακτι­βι­στή ή με­λε­τη­τή τους. Όπως ση­μεί­ω­σε, «πρό­κει­ται για ένα βι­βλίο που πε­ρι­λαμ­βά­νει τόσο τα λε­γό­με­να ‘‘σκλη­ρά δε­δο­μέ­να­’’- αριθ­μούς, τά­σεις, κ.ό.κ.-, όσο και μαρ­τυ­ρί­ες». Πα­ράλ­λη­λα, εστί­α­σε στις πολ­λα­πλές κα­τα­πιέ­σεις (τα­ξι­κή, εθνο­τι­κή, έμ­φυ­λη) που βιώ­νουν οι Κούρ­δι­σες, ανα­φε­ρό­με­νη σε αυτές ως «τα πρώτα αποι­κιο­ποι­η­μέ­να σώ­μα­τα». Πε­ρι­γρά­φο­ντας τη δια­δι­κα­σία της χει­ρα­φέ­τη­σης των Κουρ­δι­σών γυ­ναι­κών μέσα από την αντί­στα­ση, τις διώ­ξεις, αλλά και την ενερ­γό εμπλο­κή τους στη λήψη των απο­φά­σε­ων, κα­τα­λή­γει στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι κάθε αντια­ποι­κια­κός αγώ­νας δεν μπο­ρεί παρά να είναι δια­θε­μα­τι­κός και συ­μπε­ρι­λη­πτι­κός των γυ­ναι­κεί­ων διεκ­δι­κή­σε­ων.

Στο πάνελ συμ­με­τεί­χε και η Ντίνα Δα­σκα­λο­πού­λου, δη­μο­σιο­γρά­φος της Εφ. Συν.και μέλος της Απο­στο­λής Αλ­λη­λεγ­γύ­ης στη Ρο­ζά­βα το 2015, η οποία με­τέ­φε­ρε εμπει­ρί­ες που ήρθαν να διαν­θί­σουν την πα­ρου­σί­α­ση με πο­λύ­τι­μα βιω­μα­τι­κά στοι­χεία. Οι συ­να­ντή­σεις με κα­θη­με­ρι­νές Κούρ­δι­σες γυ­ναί­κες - μα­χή­τριες, μη­τέ­ρες -, οι αν­θρώ­πι­νες ιστο­ρί­ες τους, η οδύνη του πο­λέ­μου, αλλά και η ετοι­μό­τη­τα της μάχης συν­θέ­τουν ένα ζω­ντα­νό υλικό με το οποίο εί­χα­με την τύχη να έρ­θου­με σε επαφή όσες-οι πα­ρα­κο­λου­θή­σα­με την εκ­δή­λω­ση. Συ­γκι­νη­τι­κή ήταν η πε­ρι­γρα­φή της αλ­λη­λεγ­γύ­ης και συ­ντρο­φι­κό­τη­τας με την οποία οι Κούρ­δι­σες πε­ριέ­βα­λαν τα μέλη της ελ­λη­νι­κής απο­στο­λής, αλλά και το εν­δια­φέ­ρον τους για τη με­γά­λη κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή μάχη που ακόμη μαι­νό­ταν στην Ελ­λά­δα στις αρχές του 2015.  Ιδιαί­τε­ρη ανα­φο­ρά έγινε, ακόμη, στην ισχυ­ρή γυ­ναι­κεία συμ­με­το­χή στα όρ­γα­να και τις δια­δι­κα­σί­ες λήψης των απο­φά­σε­ων, που στη Ρο­ζά­βα έχουν αμε­σο­δη­μο­κρα­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά με τη μορφή λαϊ­κών συ­νε­λεύ­σε­ων.

Ο Murat Issi, δι­δά­κτωρ Ιστο­ρί­ας και με­τα­φρα­στής του βι­βλί­ου, στά­θη­κε στην επαφή της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας τα τε­λευ­ταία χρό­νια, λόγω των προ­σφυ­γι­κών ροών, με «τους πραγ­μα­τι­κούς Κούρ­δους», τους κα­θη­με­ρι­νούς αν­θρώ­πους που ανα­γκά­στη­καν να εγκα­τα­λεί­ψουν την πε­ριο­χή τους λόγω του πο­λέ­μου (και όχι μόνο) με τα πιο πο­λι­τι­κο­ποι­η­μέ­να τους τμή­μα­τα που κα­τέ­φθα­ναν ως πο­λι­τι­κοί πρό­σφυ­γες τις προη­γού­με­νες δε­κα­ε­τί­ες. Ανά­με­σα τους, όπως ση­μεί­ω­σε, ξε­χω­ρί­ζουν οι γυ­ναί­κες. Στη συ­νέ­χεια, επι­χεί­ρη­σε να φω­τί­σει τις δια­φο­ρε­τι­κές συν­θή­κες υπό τις οποί­ες ζουν οι γυ­ναί­κες στα διά­φο­ρα τμή­μα­τα του Κουρ­δι­στάν. Ενώ στο Ανα­το­λι­κό (Ιρα­νι­κό), το Δυ­τι­κό (Συ­ρια­κό) και Βό­ρειο (που απο­τε­λεί τμήμα του τουρ­κι­κού κρά­τους) Κουρ­δι­στάν οι Κούρ­δι­σες με­τέ­χουν ενερ­γά στην πο­λι­τι­κή ζωή και στα κέ­ντρα λήψης απο­φά­σε­ων, την ίδια στιγ­μή στο Νότιο (Ιρα­κι­νό) Κουρ­δι­στάν οι γυ­ναί­κες δί­νουν κα­θη­με­ρι­νό αγώνα για την ύπαρ­ξή τους, με τους δεί­κτες των αυ­το­κτο­νιών, των γυ­ναι­κο­κτο­νιών και της εν­δο­οι­κο­γε­νεια­κής βίας να αυ­ξά­νο­νται δρα­μα­τι­κά τα τε­λευ­ταία χρό­νια, πα­ράλ­λη­λα με τις τά­σεις συ­ντη­ρη­τι­κο­ποί­η­σης υπό την επιρ­ροή του ISIS.

Συ­γκε­φα­λαιώ­νο­ντας την ουσία αυτής της εκ­δή­λω­σης, αξί­ζει να πα­ρα­θέ­σου­με δύο φρά­σεις της ίδιας της συγ­γρα­φέ­ως, από το σύ­ντο­μο χαι­ρε­τι­σμό της: «Δεν είναι η μοίρα των κα­τα­πιε­σμέ­νων –της ερ­γα­τι­κής τάξης, των με­τα­να­στών, των εθνι­κών μειο­νο­τή­των, των γυ­ναι­κών, των ΛΟ­ΑΤ­ΚΙΑ+ ατό­μων– να υπο­μέ­νουν αδια­μαρ­τύ­ρη­τα την επί­θε­ση στα δι­καιώ­μα­τα και τις ζωές τους. Έχου­με τη δύ­να­μη να ανα­τρέ­ψου­με αυτό το άδικο σύ­στη­μα, να γκρε­μί­σου­με τα τείχη με τον κοινό μας αγώνα και την αλ­λη­λεγ­γύη».

Η εμπει­ρία από αυτή την πρώτη εκ­δή­λω­ση δεί­χνει πως εγ­χει­ρή­μα­τα όπως η έκ­δο­ση του συ­γκε­κρι­μέ­νου βι­βλί­ου μπο­ρούν να λει­τουρ­γή­σουν ως δί­αυ­λοι αγω­νι­στι­κής επι­κοι­νω­νί­ας, ανταλ­λα­γής συλ­λο­γι­κών εμπει­ριών και διε­θνι­στι­κής αλ­λη­λεγ­γύ­ης με τους γεί­το­νες λαούς, που «υπο­φέ­ρουν από το ίδιο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο, κα­πι­τα­λι­στι­κό σύ­στη­μα». Η κα­τα­νό­η­ση της ιστο­ρί­ας τους, η επαφή με τους αγώ­νες τους απο­τε­λεί εμπει­ρία και έμπνευ­ση για τους αγώ­νες που κι εμείς έχου­με να δώ­σου­με στη δική μας χώρα. Με­τα­φέ­ρο­ντας τα λόγια Κούρ­δι­σας αδελ­φής μας προς τα μέλη της Απο­στο­λής Αλ­λη­λεγ­γύ­ης στη Ρο­ζά­βα: «Σας κα­λού­με να μη στα­μα­τή­σε­τε τη δική σας μάχη στη δική σας χώρα. Εμείς κερ­δί­σα­με έναν ολό­κλη­ρο στρα­τό, πάρτε κου­ρά­γιο και πο­λε­μή­στε κι εσείς!».

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά