Σχιστό: Αλληλεγγύη κόντρα στις απελάσεις και τον εγκλεισμό

Μια ομάδα κατοίκων από τις γειτονιές του Πειραιά (εκπαιδευτικοί, μέλη της δημοτικής κίνησης Νίκαιας «Κόντρα στο Ρεύμα» και της Κίνησης «Απελάστε το Ρατσισμό», εθελοντές του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών) βρέθηκαν στο πρώην στρατόπεδο πυροβολικού στο Σχιστό. Φορτωμένοι δεκάδες σακούλες με παιχνίδια, για τα παιδιά των προσφύγων που ζουν εκεί. 

Ο έλεγχος στοιχείων από τον αξιωματικό της πύλης για όσους εισέρχονται στο Κέντρο, είναι η πρώτη συνειδητοποίηση ότι η διαχείριση των χώρων διαμονής προσφύγων έχει περάσει στα χέρια του στρατού. Ο υπεύθυνος επικοινωνίας (καμία σχέση με τη συνήθη εικόνα του αμόρφωτου «καραβανά»), πρόθυμος να απαντήσει σε κάθε απορία και να εξηγήσει πώς λειτουργούν οι δομές του Κέντρου: «Σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να δεχτώ τον χαρακτηρισμό στρατόπεδο κράτησης. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ανοιχτή δομή. Διαχειριζόμαστε τα πράγματα με κοινωνική ευαισθησία», θα μας τονίσει.

Οι πρόσφυγες είναι ελεύθεροι να μετακινηθούν έξω από το Κέντρο. Κάποιοι από αυτούς κατεβαίνουν με το λεωφορείο στον Πειραιά και ψωνίζουν. Και για εκείνους όμως, ο έλεγχος γίνεται κατά την είσοδο στο χώρο. Για ενδεχόμενες εντάσεις στο εσωτερικό ή πιθανή παρουσία «εξωτερικής απειλής» που θα μπορούσε να διαταράξει την «κανονικότητα» στο Κέντρο (π.χ. μια διαδήλωση αλληλέγγυων), βρίσκεται στο προαύλιο περιπολικό της ΕΛ.ΑΣ.

Τα μικρά προσφυγόπουλα συγκεντρώνονται γύρω από το αυτοκίνητο με τα πράγματα. Έχουν αντιληφθεί ότι οι επισκέπτες έχουν κάτι για εκείνα. Οι ελάχιστοι φαντάροι που εκτελούν βοηθητικές εργασίες στο πρώην στρατόπεδο, μεταφέρουν τα παιχνίδια στην αποθήκη. Κάθε απόγευμα, είδη πρώτης ανάγκης και ρούχα μοιράζονται στους πρόσφυγες. Η παρουσία μας συμπίπτει με τις ουρές όσων αναζητούν κάτι χρήσιμο.

Ο χώρος αρχικά προορίζονταν για κέντρο μετεγκατάστασης, δηλ. για την ολιγοήμερη παραμονή των θυμάτων του πολέμου και της φτώχειας, πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους για τις χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης. Η ευθυγράμμιση της κυβέρνησης Τσίπρα με τη ρατσιστική πολιτική της Ευρώπη-φρούριο, αυτομάτως μετέτρεψε τον χώρο σε μόνιμη κατοικία περίπου 2.000 προσφύγων-ανάμεσά τους και 600 ανήλικα παιδιά και έφηβοι-στη συντριπτική πλειοψηφία τους (98%) Αφγανοί. Αυτοί που πρόλαβαν να περάσουν το «φίλτρο» της Τουρκίας και των hot spot-φυλακή των νησιών του Α. Αιγαίου πριν την 20η Μάρτη και αρχικά έμεναν στη Βικτώρια κ.α. Άγνωστο πόσοι από αυτούς έχουν υποβάλει αίτημα ασύλου…

Οι μεγάλες σκηνές που βρίσκονται τα κρεβάτια κουκέτες είναι προσφορά της Βρετανίας. Φαίνεται πώς έτσι θεωρούν ότι «ξεπλένουν τις (όποιες) ενοχές» για τα κλειστά σύνορα και τις μεθόδους αποτροπής/καταστολής των προσφύγων, τα ισχυρά κράτη της ΕΕ. Η σίτιση, τρεις φορές τη μέρα, γίνεται πλέον από κέτερινγκ που συνεργάζεται με το στρατό. Την ιατρική περίθαλψη για ήπια περιστατικά, έχουν αναλάβει γιατροί της πολεμικής αεροπορίας.

Διάφορες δράσεις στο Κέντρο έχουν αναλάβει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ο Ερυθρός Σταυρός και η παγκόσμια ΜΚΟ Save the Children. Τα αιτήματα για συνδρομή από διάφορες ΜΚΟ, που ορέγονται τα κονδύλια για το προσφυγικό και την προβολή των χορηγών τους, είναι πολλά. Όλα όμως τελούν υπό την έγκριση του Συντονιστικού Οργάνου υπό τον Δ. Βίτσα. Ανάλογη διαδρομή αίτησης οφείλουν να ακολουθήσουν και οι δάσκαλοι της περιοχής που προσφέρθηκαν να συνδράμουν στη δημιουργική απασχόληση των παιδιών, όπως και το Σωματείο Εργαζομένων του ΨΝΑ, που θέλει να συνεισφέρει στην ψυχολογική στήριξη παιδιών και ενηλίκων.

Ο Δήμος Κερατσινίου έχει αναλάβει την καθαριότητα. Ο Δήμος Περάματος έχει φτιάξει μια παιδική χαρά, που σε συνδυασμό με τα αυτοσχέδια γήπεδα ποδοσφαίρου, βόλεϊ και κρίκετ, βοηθούν-κάπως-στην αντιμετώπιση της ανιαρής καθημερινότητας. Λίγο πιο εκεί βέβαια, οι βόθροι γεμίζουν συνέχεια, με αποτέλεσμα να ξεχειλίζουν και να χρειάζεται το βυτιοφόρο του στρατού. Ένα καινούργιο αποχετευτικό δίκτυο, είναι η μεγαλύτερη και πιο επείγουσα ανάγκη για το συγκεκριμένο Κέντρο.

Η δομή του Σχιστού, είναι μάλλον η καλύτερη εκδοχή κέντρου «φιλοξενίας». Δυστυχώς, η εικόνα είναι πολύ χειρότερη σε μια σειρά περιοχές (Ριτσώνα, Μαλακάσα, Κατσικάς Ιωαννίνων κλπ.). Σίγουρα βέβαια, δεν έχουμε να κάνουμε με την ιδανική διαμονή. Οι καύσωνες του καλοκαιριού και τα πρώτα κρύα του φθινοπώρου, θα δοκιμάσουν τις αντοχές των προσφύγων.

Για την ώρα, ορισμένοι από αυτούς φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι η παραμονή τους στην Ελλάδα, κάθε άλλο παρά προσωρινή θα είναι. Έτσι μάλλον εξηγείται η αυξημένη συμμετοχή τους στα μαθήματα ελληνικών που πραγματοποιούνται στο Κέντρο, σε αντίθεση με τα αντίστοιχα μαθήματα αγγλικών, όπου το ενδιαφέρον είναι περιορισμένο.

Η χρυσαυγίτικη προπαγάνδα για «μουσουλμάνους που γκρέμισαν εκκλησάκι στο Σχιστό» δείχνει να έχει περιορισμένα αποτελέσματα. Πέρα από την προφανή τερατολογία (φυσικά και δεν έγινε ποτέ κάτι τέτοιο, άσε που η Αγ. Βαρβάρα είναι προστάτης του πυροβολικού και όχι ο Αγ. Γεώργιος…), εκατοντάδες άνθρωποι του μόχθου από τις περιοχές του Πειραιά και των γύρω Δήμων, κυριολεκτικά από το υστέρημα τους, δείχνουν την έμπρακτη αλληλεγγύη τους προσφέροντας τρόφιμα, ρούχα και άλλα απαραίτητα είδη.

Συγχρόνως όμως, η κλιμάκωση της ρατσιστικής αντιμετώπισης των προσφύγων από την κυβέρνηση και την ΕΕ, η στρατιωτικοποίηση των συνόρων και όχι μόνο, η σοβαρή αύξηση των κηρυγμάτων μίσους στα ΜΜΕ και στη σφαίρα του διαδικτύου, καθώς και η στοχοποίηση της αλληλεγγύης «από τα κάτω», αναβαθμίζει εκ των πραγμάτων τα καθήκοντα του κινήματος και της Αριστεράς.

Η επιδίωξη των κυβερνώντων είναι η απομόνωση των προσφύγων και η «μη ορατότητα» των προβλημάτων τους. «Αν τους κρύψεις από τα βλέμματα του κόσμου, θα τους εξαφανίσεις κι από τη σκέψη του» (“Out of sight, out of mind”), όπως μας επισημαίνει μια συντρόφισσα από την Αυστραλία. Οι απαράδεκτες απελάσεις είναι η τύχη που επιφυλάσσουν για την πλειοψηφία απεγνωσμένων ανθρώπων. Η αυτοοργάνωση των προσφύγων, η συλλογική διεκδίκηση και η συνεργασία τους με τον ντόπιο πληθυσμό, τις συλλογικότητες του κινήματος και τους μαζικούς φορείς, θα είναι ο κρίσιμος παράγοντας στη νέα φάση του προσφυγικού.  

Ο επίμονος αγώνας για να ακυρωθεί στην πράξη η ντροπιαστική συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, για να ανοίξουν τα σύνορα, για να φτιαχτούν άμεσα ανοιχτές και αξιοπρεπείς δομές φιλοξενίας, είναι η καλύτερη υπηρεσία στην πάλη ενάντια στην Ευρώπη-φρούριο της ισλαμοφοβίας και της "έκτακτης ανάγκης". Είναι ο δικός μας ρεαλισμός, απέναντι στην ακροδεξιά υστερία και στον «αυταρχικό ανθρωπισμό» νέων και παλιών μνημονιακών.