Η Αριστερά, ιδιαίτερα μετά την θεαματική αλλαγή στο πολιτικό τοπίο που συντελέστηκε με τις πρόσφατές βουλευτικές εκλογές, αλλαγή που ήρθε ως αποτέλεσμα της ενεργοποίησης και κινητοποίησης του λαϊκού παράγοντα, δεν μπορεί πλέον να αρκείται σε «κεκτημένα» και σε έναν λόγο που αποτύπωνε μια πραγματικότητα της προηγούμενης περιόδου. Απαιτείται τώρα να αφουγκραστεί την κοινωνία, να απαντήσει με ένα σύγχρονο και ταυτόχρονα ριζοσπαστικό λόγο στις λαϊκές ανάγκες, να συγκρουστεί με τις δυνάμεις του συστήματος, να βάλει σε κίνηση τον κόσμο της εργασίας με στόχο την ανατροπή.
Το κείμενο που ακολουθεί κατατέθηκε στην επιτροπή σχεδίου απόφασης στην πανελλαδική σύσκεψη για τη συγκρότηση του τμήματος υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, με στόχο την αποσαφήνιση σημαντικών πτυχών την πολιτικής που προβάλει και διεκδικεί σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τα ζητήματα της χρηματοδότησης, του μετώπου για την υγεία και της ανάγκης για προστασία των σημερινών δομών υγείας που κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο. Ταυτόχρονα, επιχειρούμε να προβάλουμε μια διαφορετική οπτική σε κρίσιμα ζητήματα, όπως αυτό των σχέσεων Δημόσιου - Ιδιωτικού τομέα και της πολιτικής στο φάρμακο. Όλα αυτά, εντάσσονται στη διαμόρφωση πολιτικών υγείας που έχουν ορίζοντα τον σοσιαλισμό.
Στο αρχικό κείμενο, που γράφτηκε κάτω από την πίεση του χρόνου κατά τη διάρκεια της πανελλαδικής συνδιάσκεψης, απουσίαζε η αποτύπωση της σημερινής κατάστασης στο χώρο της υγείας, (παρά το γεγονός ότι είχε προβλεφθεί σχετικό κεφάλαιο), η οποία συμπληρώθηκε στη συνέχεια. Στο κείμενο που ακολουθεί έχουν γίνει ελάχιστες διορθώσεις από το αρχικό, κυρίως φραστικές.
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Σήμερα, με την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων και μνημονιακών πολιτικών, βρισκόμαστε μπροστά στην πλήρη κατεδάφιση του δημόσιου συστήματος Υγείας που με τόσους αγώνες είχε οικοδομηθεί τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια, παρά τα προβλήματα που αντιμετώπιζε.
Η διάλυση των δομών στην υγεία δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της έλλειψης διαθέσιμων πόρων, αλλά συνέπεια μιας πολιτικής επιλογής της κυρίαρχης τάξης και του πολιτικού της προσωπικού, στην προσπάθειά τους να μειώσουν, στο μέγιστο δυνατό, το κόστος της διατήρησης και της αναπαραγωγής της εργασίας.
Οι δυνάμεις που σήμερα καταστρέφουν τις δομές της ασφάλισης και της περίθαλψης διεξάγουν έναν ύπουλο ιδεολογικό πόλεμο, επικαλούμενες τη «χρηστή διαχείριση» και την «καταπολέμηση της σπατάλης». Την ίδια ώρα, κατασπαταλούν τους πόρους του δημοσίου και των ασφαλιστικών φορέων, δίνοντας υπερκέρδη στη φαρμακοβιομηχανία και τον μεγάλο ιδιωτικό τομέα που επενδύει στις διαγνωστικές εξετάσεις.
Πρώτο καθήκον της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι να αγωνιστεί για την διάσωση των δημόσιων δομών υγείας και σε περίπτωση κυβερνητικής εξουσίας να βρει τους πόρους για την ανασύνταξη και αναδιάταξη τους, καθώς και του ασφαλιστικού συστήματος.
Η Αριστερά θα πρέπει να δηλώσει από τώρα ότι όλες οι υπηρεσίες υγείας θα είναι προσβάσιμες στους κατοίκους της χώρας, ανεξάρτητα από το εργασιακό τους καθεστώς, τη θρησκευτική τους επιλογή ή την καταγωγή τους. Το ύψος των πόρων είναι τέτοιο που μόνο με την εφαρμογή των θέσεών μας για το χρέος, την αναδιανομή του πλούτου και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μπορεί να βρεθούν.
Από αυτή την άποψη, η δημιουργία ενός μετώπου υπεράσπισης του δικαιώματος στην υγείας για όλους, ενός μετώπου που παλεύει για τη σωτηρία των δημόσιων δομών υγείας αποκτά σήμερα βαρύνουσα σημασία. Το μέτωπο υγείας πρέπει να αγκαλιάσει όλα τα λαϊκά στρώματα, να αναπτυχθεί σε κάθε περιοχή, πόλη και γειτονιά και να προχωρήσει σε ανοικτές πρωτοβουλίες δράσεις και κινητοποιήσεις.
Σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να πρωτοστατήσουν από κοινού οι δυνάμεις της Αριστεράς, αφού είναι οι μόνες που μπορούν να φέρουν σε πέρας αυτό το ιστορικό καθήκον.
ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ, ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
Η μνημονιακή διαχείριση και η πρωτοφανής επίθεση από τις δυνάμεις του κεφαλαίου, που υλοποιούνται από τις κυβερνήσεις των προθύμων κατ’ εντολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ, έχουν στοχοποιήσει το δικαίωμα στην υγεία. Η κατάρρευση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας είναι προ των πυλών και θα σημάνει μια ανθρωπιστική κρίση με τραγικές συνέπειες για την υγεία του λαού μας.
Ένα μεγάλο τμήμα των πολιτών, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις φτάνει στο 30%, αποστερούνται του δικαιώματος να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Οι άνεργοι, οι φτωχοί, οι ανασφάλιστοι, ευπαθείς ομάδες και κοινωνικά αποκλεισμένοι αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρά προβλήματα και αδυναμία να προσεγγίσουν τις υπηρεσίες υγείας. Ακόμα και αυτοί που έχουν ασφαλιστική κάλυψη, λόγω της οικονομικής κατάρρευσης του ΕΟΠΥΥ αναγκάζονται σε συνθήκες κρίσης και δραματικής μείωσης των εισοδημάτων τους να πληρώνουν από την τσέπη τους για να έχουν παροχές υγείας.
Ταυτόχρονα, η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται δραματικά και οι περικοπές στις δαπάνες και στις παροχές είναι τεράστιες. Ο νεοσύστατος ΕΟΠΥΥ βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της ολοκληρωτικής κατάρρευσης, γεγονός που θα οδηγήσει αντικειμενικά στην απουσία οποιασδήποτε παροχής σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Οι υγειονομικές μονάδες του ΕΟΠΥΥ βρίσκονται μπροστά στη διάλυση ενώ, την ίδια ώρα, διοχετεύονται υπηρεσίες διαγνωστικές και νοσοκομειακές πρωτίστως στο μεγάλο χρηματιστηριακό και επιχειρηματικό κεφάλαιο στην υγεία, με στόχο την διατήρηση και αύξηση της κερδοφορίας του.
Ο σχεδιασμός των κυβερνήσεων του μνημονίου και της τρόικα για κλείσιμο δεκάδων Νοσοκομείων βρίσκεται σε εξέλιξη και θα αποστερήσει από το ήδη αποδιαρθρωμένο σύστημα υπηρεσίες και κρεβάτια που είναι απόλυτα αναγκαία.
Οι δομές και οι υπηρεσίες προς άτομα με αναπηρία, ψυχικά πάσχοντες, ηλικιωμένους και άλλες ευπαθείς ομάδες συρρικνώνονται, κυρίως εξαιτίας της υποχρηματοδότησης. Οι ομάδες αυτές μένουν χωρίς έστω και τις ελάχιστες παροχές, σε συνθήκες πλήρους κοινωνικού αποκλεισμού, φτώχειας και εξαθλίωσης.
Καθήκον της Αριστεράς είναι να δράσει τώρα από κοινού, με στόχο να σώσει το λαό μας από μια ανθρωπιστική καταστροφή. Να βάλει σε κίνηση τον λαϊκό παράγοντα, να αποτρέψει το κλείσιμο δομών και υπηρεσιών, να οργανώσει την αντίσταση του λαού σε αυτή την πολιτική, με στόχο την ανατροπή της και το άνοιγμα του δρόμου για μια άλλη αριστερή πολιτική στην υγεία. Πολιτική που είναι και αναγκαία και εφικτή.
ΑΜΕΣΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΛΗΣ
ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
- Καθολική και δωρεάν πρόσβαση στα δημόσια νοσοκομεία και τις μονάδες υγείας όλων των πολιτών,ανεξάρτητα από την εργασιακή ή ασφαλιστική κατάστασή τους – όχι στην επιχειρηματική και εισπρακτική λογική. Μείωση της συμμετοχής στο 10% με στόχο την πλήρη κατάργηση. Κατάργηση κάθε συμμετοχής για απόρους, ανέργους, χαμηλοσυνταξιούχους, αναπήρους και παιδιά.
- Αύξηση των δημόσιων δαπανών για την υγεία στο 6% του ΑΕΠ σε πρώτη φάση, με τελικό στόχο την πλήρη κάλυψη των αναγκών σε υπηρεσίες υγείας από το δημόσιο. Ανακατεύθυνση πόρων και προτεραιοτήτων, με αιχμή την πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Άμεση χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των Νοσοκομείων, των Κέντρων Υγείας και του ΕΟΠΥΥ, με τους πόρους που είναι αναγκαίοι για να σταθούν στα πόδια τους. Χτύπημα της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας και εισφοροαποφυγής, που στερούν τεράστιους πόρους από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
- Ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στις πόλεις και στην περιφέρεια, με κύριο προσανατολισμό την πρόληψη. Ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης στους χώρους εργασίας και κατοικίας, στα σχολεία κλπ. Στελέχωση των Κέντρων με προσωπικό και λειτουργούς, μέσα από την διεπιστημονική και διατομεακή συνεργασία των μελών της ομάδας υγείας, όπου εντάσσεται και ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού. Ανάπτυξη νέων δημόσιων ΚΥ ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα και αξιοποίηση των ήδη υπαρχουσών δομών του ΕΟΠΥΥ, που σήμερα κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο.
- Αγώνας να μην κλείσει κανένα νοσοκομείο, κέντρο υγείας και μονάδα του ΕΟΠΥΥ. Αντίθετα να αναπτυχθούν δομές, ιδιαίτερα στην ΠΦΥ, να στηριχθούν και να στελεχωθούν οι ήδη υπάρχουσες. Επανακαθορισμός υπηρεσιών και προτεραιοτήτων μέσα από ένα σύγχρονο χάρτη υγείας.
- Επαναφορά σε καθεστώς δημόσιου όλων των υπηρεσιών του ΕΣΥ και του ΙΚΑ-ΕΟΠΥΥ που έχουν περάσει σε ιδιωτικά χέρια, μέσω εργολαβιών και αναθέσεων. Απεμπλοκή των υποστηρικτικών λειτουργιών των νοσοκομείων, (σίτιση, καθαριότητα, συντήρηση, φύλαξη κλπ), από ιδιωτικές εργολαβίες.
- Σταδιακός περιορισμός όλων των διαγνωστικών εξετάσεων, με στόχο την πλήρη κάλυψη από το Δημόσιο. Αυστηρός έλεγχος των ιδιωτικών μονάδων υγείας για όσο είναι αναγκαίες.
- Δημοσιοποίηση μεγάλων ιδιωτικών νοσοκομείων και διαγνωστικών εργαστηρίων, που κρίνονται αναγκαία για την λειτουργία του Συστήματος.
- Επαρκής χρηματοδότηση όλων των προγραμμάτων πρόληψης – απεξάρτησης (στεγνών και μη) και επανένταξης. Ίδρυση νέων παραρτημάτων σε όλη την επικράτεια, με στόχο την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών.
- Ενίσχυση καιστήριξη του εργασιακά και μισθολογικά εξοντωμένου ανθρώπινου δυναμικού.–
- Δημιουργία Εθνικής Φαρμακοβιομηχανίας, που θα καλύψει, σε πρώτο στάδιο, ένα μεγάλο μέρος των αναγκών σε φάρμακο. Στήριξη της έρευνας και αποσύνδεσή της από τις σχέσεις με τα πολυεθνικά μονοπώλια στο χώρο του φαρμάκου. Ανάπτυξη της Εθνικής Φαρμακαποθήκης– Αποθήκης Υγειονομικού Υλικού και Αναλωσίμων. Πρόβλεψη αποθεμάτων σε φάρμακα, αντιδραστήρια και υγειονομικό υλικό, καθώς και αποθεματικού σε περίπτωση απρόβλεπτων εξελίξεων.
- Λειτουργική διασύνδεση των δημόσιων δομών υγείας-πρόνοιας με τις πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης (κοινωνικά ιατρεία-φαρμακεία).
- Κρατική χρηματοδότηση και αξιοποίηση κοινοτικών πόρων για τη συνέχιση των προγραμμάτων «βοήθειας στο σπίτι», καθώς και των προγραμμάτων αποασυλοποίησης των χρονίως ψυχικά πασχόντων. Δημοσιοποίηση των δομών αποασυλοποίησης. Ανάπτυξη των Ψυχιατρικών τομέων στα δημόσια Νοσοκομεία, υπαγωγή σε αυτούς των ανοικτών προγραμμάτων που λειτουργούν στην κοινότητα. Λειτουργική ενοποίηση των προγραμμάτων «βοήθεια στο σπίτι» με τις μονάδες ΠΦΥ του ΕΣΥ, δηλαδή τα ΚΥ και τα περιφερικά ιατρεία, και ένταξη των εργαζομένων στους μονίμους υπαλλήλους του Υπουργείου Υγείας.
- Σύγκρουση με τα ιδιωτικά συμφέροντα που λυμαίνονται τους δημόσιους πόρους και διαπλέκονται με ομάδες και πρόσωπα στο χώρο της υγείας. Αυστηρότατες ποινές για περιπτώσεις χρηματισμού στο χώρο της υγείας.
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΕΧΕΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο οραματίζεται και προτείνει ένα νέο αναβαθμισμένο, καλά στελεχωμένο, δωρεάν και καθολικό σύστημα υγείας, στο οποίο θα έχει πρόσβαση κάθε άνθρωπος που το έχει ανάγκη, ανεξάρτητα από την οικονομική και κοινωνική του κατάσταση ή την εθνικότητά του. Η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με έμφαση στην πρόληψη και τη μετανοσοκομειακή φροντίδα, κοντά στον τόπο κατοικίας και εργασίαςν αποτελούν προτεραιότητά μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ θεωρεί ότι, από τη στιγμή που η υγεία είναι ένα κοινωνικό δικαίωμα, δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί η εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας και παλεύει για την ανατροπή αυτής της κατάστασης. Θέτει σαν στρατηγικό στόχο τη ριζική αναμόρφωση των υπηρεσιών υγείας, ώστε αυτές να παρέχουν ενιαία, δημόσια και δωρεάν φροντίδα σε όλον τον πληθυσμό, με βάση τις ανάγκες του και στόχο την εφαρμογή της συνέχειας στη φροντίδα, δηλαδή την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της αρρώστιας, την περίθαλψη, τη λειτουργική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη των αρρώστων. Ο δημόσιος τομέας που οραματιζόμαστε, δεν έχει σχέση με το σημερινό υποβαθμισμένο και αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα, που χαρακτηρίζεται από φαινόμενα αναξιοκρατίας και διαφθοράς. Αγωνιζόμαστε για δημόσιο τομέα αποτελεσματικό, ποιοτικό, φιλικό στους πολίτες, που επιτελεί το ρόλο του σε συνθήκες κοινωνικού και δημοκρατικού ελέγχου.
Η υλοποίηση των στρατηγικών στόχων απαιτεί ένα άλλο πολιτικό περιβάλλον, έναν άλλο συσχετισμό δύναμης στην κοινωνία και την πολιτική, με πρωταγωνιστή τις δυνάμεις της Αριστεράς. Προϋποθέτει την κυβέρνηση της Αριστεράς και έχει ως τελικό ορίζοντα το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής μας είναι:
- Η πλήρης χρηματοδότηση της Υγείας από το Κράτος, που έχει την ευθύνη για την πολιτική υγείας.
- Η συγκρότηση ολοκληρωμένου δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και μετανοσηλευτικής αποκατάστασης, ως βασικού πυλώνα του νέου πραγματικά δημόσιου συστήματος υγείας
- Η αναβάθμιση της νοσοκομειακής περίθαλψης και η άρση των αποκλεισμών.
- Ο κοινωνικός έλεγχος μέσω της δημοκρατικής συμμετοχής, στη λήψη των αποφάσεων, των εργαζομένων και των αποδεκτών των υπηρεσιών υγείας.
Ειδικότερα, αγωνιζόμαστε για:
-Καθολική Δημόσια Δωρεάν Υγεία για όλους, χωρίς επιβαρύνσεις, «συμμετοχές» και χαράτσια.
-Την πλήρη χρηματοδότηση από την καθολική φορολογία όλων των υπηρεσιών του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Κατάργηση του ΕΟΠΥΥ και των κλάδων υγείας και μεταβίβαση των όποιων αποθεματικών στους κλάδους σύνταξης.
-Την πλήρη ανάπτυξη των δομών και υπηρεσιών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, υπό τον έλεγχο και σχεδιασμό του κράτους. Την καθολική κάλυψη των αναγκών σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης μέσα από τα κέντρα υγείας, την ομάδα υγείας και τον οικογενειακό γιατρό. Την πλήρη αποσύνδεση του δημόσιου συστήματος υγείας από την επιχειρηματική και εμπορευματική δραστηριότητα.
-Την απαγόρευση ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων στο χώρο της υγείας που ασκούν κερδοσκοπική δραστηριότητα, με εξαίρεση τους αυτοαπασχολούμενους που εντάσσονται στο σύστημα.
-Πολιτικές που θα προωθούν την πρόληψη και περιορισμό της ασθένειας, που θα αγκαλιάζουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων των πολιτών και θα επιχειρούν να παρέμβουν σε τομείς όπως το περιβάλλον, η εργασία, η διατροφή, η άθληση, που αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν το επίπεδο της υγείας και της ζωής των πολιτών.
-Kάλυψη στο μέγιστο βαθμό των αναγκών της χώρας σε φάρμακα. Υγειονομικό και άλλο υλικό μέσα από την ανάπτυξη της κρατικής φαρμακοβιομηχανίας. Εθνικοποίηση και πέρασμα στο κράτος των φαρμακευτικών επιχειρήσεων που είναι αναγκαίες για την ύπαρξη κρατικής φαρμακοβιομηχανίας. «Ανυπακοή» στην πατέντα, αν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις αρνηθούν να παρέχουν φάρμακα που θεωρούνται αναγκαία και δεν παράγονται στη χώρα.
-Ενίσχυση της Έρευνας μέσα από το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και τους ερευνητικούς οργανισμούς, διασύνδεσή τους με τα Δημόσια Νοσοκομεία, αποκλεισμός κάθε δυνατότητας συνεργασίας με τα ιδιωτικές πολυεθνικές εταιρίες του φαρμάκου και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
-Ανάπτυξη δομών και κάλυψη όλων των αναγκών για ειδικές κατηγορίες, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι ψυχικά πάσχοντες κλπ. Εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών για την εργασιακή και κοινωνική επανένταξή τους.
-Σταθερές εργασιακές σχέσεις για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, με αξιοπρεπείς αμοιβές και δυνατότητα για επιστημονική και επαγγελματική εξέλιξη, χωρίς επιβαρύνσεις.