Συνέδριο του Podemos: Συνέχεια με προβλήματα

Τους τελευταίους μήνες στο Podemos κυριάρχησε μια σύγκρουση που πήρε χαρακτηριστικά Καϊνικής αντιπαράθεσης ( ΣτΜ: από την βιβλική ιστορία των Κάιν και Άβελ), χωρίς κανόνες και ξεκάθαρα πολιτικά κριτήρια.

1. Τσιρίδες στα κοινωνικά δίκτυα και στα ΜΜΕ

Στα μάτια της πλειοψηφίας φάνηκε σαν μια μάχη για μεγαλύτερα πόστα εξουσίας. Υπήρξαν στιγμές που φαινόταν ότι η οργάνωση θα διασπαζόταν, τα όργανα σταμάτησαν να λειτουργούν και το νήμα που ένωνε τις διαφορετικές πλευρές της οργάνωσης ήταν μια ομάδα μόλις 10 ανθρώπων, που αντιπροσώπευσαν τις τρεις μεγάλες τάσεις. Μια ομάδα που, χωρίς να έχει πολύ ξεκάθαρες αρμοδιότητες, της ανατέθηκε να οργανώσει ένα συνέδριο σε χρόνο ρεκόρ (δύο μήνες),  συμπεριλαμβάνοντας τις γιορτές των Χριστουγέννων και χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστική συζήτηση πάνω σε κάποιο κείμενο που θα επέτρεπε πρώτα να γίνει διαβούλευση και μετά η ψηφοφορία.

2. Το σχίσμα στην ηγεσία

Αυτοί που επί τρια χρόνια μοιράζονταν την ηγεσία του Podemos, με ένα μοντέλο πολύ ιεραρχικό, με έναν προσανατολισμό εκλογίστικο και με σημαντικές ελλείψεις στο προγραμματικό σκέλος, αυτοί που άλλαζαν συνεχώς ταχτικές, άρχισαν να αναπτύσσουν σε εμβριακό ακόμα επίπεδο δύο διαφορετικά πολιτικά σχέδια. Το ένα ήταν του Ερρεχόν, πιο θεσμικό, με υποτίμηση του πολιτικού και με μεγαλύτερη έμφαση στα μέσα επικοινωνίας και τον ρόλο του κοινοβουλίου, καθώς και με λαϊκιστική κατεύθυνση, προσανατολισμένη στο να κερδίσει τις μεσαίες τάξεις. Αυτή η άποψη άρχισε να ασκεί κριτική για την έλλειψη δημοκρατίας, καθώς και για τα επίπεδα συμμετοχής της βάσης στο κόμμα, συμπεριλαμβάνοντας και τη συζητήση για τις προσπάθειες περιθωριοποίησης της αριστερής αντιπολίτευσης, των Αντικαπιταλίστας.  Το άλλο πολιτικό σχέδιο είναι αυτό του Ιγλέσιας, που επιχειρεί να διορθώσει τη θεσμική κατεύθυνση που έχει πάρει το κόμμα, καθώς και να αλλάξει τον εκφερόμενο λόγο, δίνοντας περισσότερη έμφαση στην Αριστερά. Παρ’ όλα αυτά δεν συγκεκριμενοποιεί το περιεχόμενο ενός εναλλακτικού πολιτικού προγράμματος και συνεχίζει να διατηρεί μια ιεραρχική αντίληψη όσον αφορά το οργανωτικό, που περιστρέφεται γύρω από τη μορφή του γενικού γραμματέα, την ίδια στιγμή που τείνει το χέρι στους Αντικαπιταλίαστας, που αποτελούν την πραγματική Αριστερά του Podemos.

3. Vista Alegre II: Πολύς θόρυβος για το τίποτα

Η Συνέλευση (συνέδριο), που έγινε στις 11 και 12 Φλεβάρη, υπήρξε η δραματοποίηση επί σκηνής μιας διαρκούς συζήτησης, που είχε ελάχιστο πολιτικό περιεχόμενο και με μια πλατιά απαίτηση των μελών για την αναγκαιότητα ενότητας, η οποία έκανε ξεκάθαρα δύο ζητήματα: ότι ο Ιγλέσιας βγαίνει ενδυναμωμένος και ότι ο Ερρεχόν υπέστη μια σημαντική πολιτική ήττα. Είναι πέρα κάθε αμφιβολίας ότι σε αυτό το σύντομο προσυνεδριακό διάστημα δεν έγινε συστηματική συζήτηση των κειμένων για το πολιτικό και το οργανωτικό. Δεν παύει να είναι πέρα κάθε λογικής το γεγονός ότι μια οργάνωση ξεκινά να ψηφίζει πριν καν ολοκληρωθεί η συνεδριακή διαδικασία και χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ακούσει ζωντανά όλες τις κατατεθημένες απόψεις. Αυτό είναι ένα ζήτημα που, αν δεν αλλάξει, φτωχαίνει σοβαρά την ικανότητα του Podemos να συζητά και να αποφασίζει συλλογικά. Υπάρχει λοιπόν ένα ζήτημα πρωταρχικής σημασίας και αυτό είναι να επιτύχει την πραγματική και συλλογική συμμετοχή των μελών του στην πολιτική συζήτηση. Ο μεγάλος απών από το συνέδριο ήταν η διαβούλευση. Παρ’ όλα αυτά η διάθεση για συμμετοχή υπήρξε πολύ μεγάλη: 155.275 άτομα ψήφισαν τα κείμενα και τις υποψηφιότητες . Πρόκειται για μια επιτυχία ενδεικτική του ενδιαφέροντος που προκαλεί το Podemos στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα, που αισθάνονται την ανάγκη να υπάρξει μια οργάνωση που θα βάλει φρένο στον νεοφιλευθερισμό.

4. Απολογισμός

Το πρώτο θετικό αποτέλεσμα της Συνέλευσης: Το κόμμα δεν διασπάστηκε (για την ώρα). Δεύτερο θετικό γεγονός: παγώνει η διαδικασία στροφής προς τα δεξιά και προς τους θεσμούς, καθώς και η επίμονη απεύθυνση στο κόμμα των σοσιαλιστών για συμμαχίες, ένα κόμμα που ανέχεται τη δεξιά διακυβέρνηση του PP και που διαμορφώνει ενός είδους «Μεγάλη Συμμαχία». Πρώτο αρνητικό αποτέλεσμα: Η μορφή του γενικού γραμματέα γίνεται πιο κεντρική, προστίθενται  αρμοδιότητες και μεγαλύτερες εξουσίες. Δεύτερη αρνητική πλευρά: παγιώνεται ένα οργανωτικό μοντέλο προεδρικό και δημοψηφισματικό που δυσχεραίνει την προσπάθεια να γίνει το Podemos ένα λαϊκό κόμμα κίνημα. Την ίδια στιγμή όμως, και αυτό είναι πολύ θετικό, είναι πλέον γεγονός η ύπαρξη ενός εσωτερικού πλουραλισμού. Θα πρέπει τώρα να αλλάξει και η πολιτική κουλτούρα, να αναγνωριστεί η πραγματικότητα και να εδραιωθεί δημοκρατικά ο πολιτικός πλουραλισμός σε όλους τους τομείς του κόμματος. Το να πετύχουμε την ενσωμάτωση του πλουραλισμού στην καθημερινότητα των πρακτικών της ηγεσίας και του χτισίματος του Podemos θα είναι η δεύτερη πρόκληση για το κόμμα.  Τώρα θα κριθεί και η ειλικρίνεια των διακηρύξεων για εκδημοκρατισμό του Podemos.

5. Τα «μιάσματα» οι Αντικαπιταλίστας δίνουν μαθήματα πολιτικής

Οι Αντικαπιταλίστας, που υπήρξαν αντικείμενο περιθωριοποίησης και αποσιώπησης από την προηγούμενη ηγεσία του Podemos, έκαναν ένα πολύ σημαντικό βήμα σε αυτό το συνέδριο. Υπήρξαν σημείο αναφοράς σε τρία επίπεδα: 1) Υπευθυνότητα και δέσμευση για τη λύση των προβλημάτων του Podemos. 2) Δυνατότητα εκπόνησης πολιτικών προτάσεων, προγραμματικών και οργανωτικών. 3) Παρουσία σε όλες τις πόλεις, χωριά, δήμους και ικανότητα ανοίγματος διαλόγου ανάμεσα στα μέλη του Podemos.

Οι Αντικαπιταλίστας είχαν μια σημαντική προβολή στα ΜΜΕ, που συνήθως αγνοούσαν ή παρουσίαζαν αρνητικά τους Αντικαπιταλίστας. Κατά γενική ομολογία και εντός και εκτός του Podemos, η υποψηφιότητα «Podemos σε κίνημα/κίνηση (Podemos en Movimiento)», που στηρίχτηκε από τους Αντικαπιταλίστας, συσπείρωσε πολύτιμους συμμάχους με παραδειγματική συμπεριφορά. Ήταν η μοναδική υποψηφιότητα που κράτησε τη συζήτηση σε ένα συντροφικό επίπεδο, που γνωστοποίησε το πολιτικό πρόγραμμα του οικοσοσιαλισμού, καθώς και ένα χρήσιμο πρόγραμμα για τη συγκρότηση ενός κοινωνικού μπλοκ, που θα μπορέσει να χτίσει τη λαϊκή εξουσία. Μια από τις επιτυχίες της υποψηφιότητας «Podemos en Movimiento» είναι ότι μπόρεσε να συσπειρώσει ακόμα περισσότερο κόσμο στο συνέδριο από τον αρχικό πυρήνα αγωνιστών/τριών. Επιπλέον, πέρα από τις γενικές θέσεις για να μπει φρένο στη δεξιά που επιχειρεί να κλείσει την κρίση καθεστώτος του 1978, και πέρα από τις θέσεις για την πάλη ενάντια στις πολιτικές λιτότητας της ΕΕ ή πέρα από τις θέσεις για τη δημιουργία ενός κυβερνητικού προγράμματος ικανού να μετασχηματίσει την κοινωνία, η υποψηφιότητα «Podemos en Movimiento» έθεσε στο σύνολο του σώματος το ζήτημα του φεμινισμού, της οικολογίας και των εργατικών αγώνων.

6. Αντιδημοκρατικές μέθοδοι

Η υποψηφιότητα «Podemos en Movimiento» κατόρθωσε να συγκεντρώσει τη στήριξη περισσότερων από 20.000 αγωνιστριών/ών, παίρνοντας ένα 13,11 %. Κάποιοι από τις/τους υποψήφιους πήγαν πολύ καλά, όπως ο Μιγκέλ Ουρμπάν που πήρε πάνω από 40.000 ψήφους. Στο ποσωτικό επίπεδο και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η υποψηφιότητά μας δεν είχε τους τεχνικούς και οικονομικούς πόρους, αλλά ούτε και τις σχέσεις με τα μίντια που είχαν οι άλλες υποψηφιότητες, είχαμε μια σημαντική πρόοδο. Δυστυχώς το εκλογικό σύστημα εισόδου το Συμβούλιο Πολιτών δεν είναι πλουραλιστικό. Είναι σχεδιασμένο για να πριμοδοτεί την πρώτη και δεύτερη υποψηφιότητα. Έτσι, παρά το 13,11% της υποψηφιότητάς μας, είχαμε μόλις 3% αντιπροσώπευση στο όργανο. Με ένα άλλο σύστημα απλής αναλογικής  θα είχαμε 10 μέλη μας στο κεντρικό όργανο και όχι 2, γεγονός που προκύπτει από τον αντιδημοκρατικό κανονισμό λειτουργίας. Αυτό είναι και το τρίτο ζήτημα που έχουμε να λύσουμε. Δημοκρατία και πλουραλισμός σημαίνουν σύστημα απλής αναλογικής. Το μοντέλο εκλογής στα όργανα πρέπει να αλλάξει.

7. Και τώρα δουλειά

Είναι η ώρα να βγούμε από την εσωστρέφεια, τις κοκορομαχίες, την ομφαλοσκόπηση που προέκυψε από τον τρόπο λειτουργίας της πλειοψηφικής δύναμης. Είναι η ώρα να δουλέψουμε συλλογικά, να λειτουργήσουμε καθημερινά στο Συμβούλιο Πολιτών και να το δούμε ως όργανο καθοδήγησης, ως όργανο που συζητά και όχι απλά επικυρώνει αποφάσεις, ένα όργανο που θα σχεδιάσει πρωτοβουλίες πολιτικές για να βγούμε στο δρόμο, στο πλάι των κοινωνικών κινημάτων μαζί με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις της αλλαγής, χτίζοντας πετραδάκι πετραδάκι τη λαϊκή εξουσία. Δεν υπάρχει χρόνος για αναμονές. Ή το Podemos θα κάνει αυτό ή, από δύναμη που δημιουργεί ελπίδα στις μάζες, θα μετατραπεί σε ένα ακόμα κόμμα.

*Αναδημοσίευση από την "Εργατική Αριστερά" που κυκλοφορεί