Ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε δύσκολες επιλογές

Η ευ­τυ­χής πτώση της κυ­βέρ­νη­σης Νέας Δη­μο­κρα­τί­ας-ΠΑ­ΣΟΚ, παρά τις συ­ντο­νι­σμέ­νες προ­σπά­θειες κε­φα­λαί­ου και ευ­ρω­ζώ­νης για το αντί­θε­το και τη σχε­τι­κή «μαύρη προ­πα­γαν­δι­στι­κή τρο­μο­κρα­τία», και η πο­ρεία προς τις εκλο­γές ανοί­γουν μια ιστο­ρι­κής ευ­και­ρί­ας δυ­να­τό­τη­τα για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και όλη την ελ­λη­νι­κή και διε­θνή Αρι­στε­ρά. Είναι ου­σια­στι­κά η πρώτη φορά μετά την κα­το­χή, όπου δί­νε­ται διε­θνώς η δυ­να­τό­τη­τα στην κο­μου­νι­στο­γε­νή Αρι­στε­ρά να ανα­λά­βει την κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία στην Ελ­λά­δα και την Ευ­ρώ­πη –μόνη της ή έστω ως η κύρια δύ­να­μη.

Επί­σης, είναι η πρώτη φορά μετά τη διε­θνή κρίση του 2008, όπου σε μια χώρα υπό διε­θνή επι­τή­ρη­ση θα ανα­λά­βει την κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία η Αρι­στε­ρά. Η επι­τυ­χία ή απο­τυ­χία αυτού του πει­ρά­μα­τος θα έχει τε­ρά­στιες πο­λι­τι­κές, ιδε­ο­λο­γι­κές, ηθι­κές και ψυ­χο­λο­γι­κές συ­νέ­πειες πάνω στον πο­λύ­μορ­φο χώρο που αυ­το­α­πο­κα­λεί­ται Αρι­στε­ρά, στα αρι­στε­ρά της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας, και θα κρί­νει και την άμεση επι­τυ­χία ή απο­τυ­χία  στο ορατό παρόν αυτού που έχει προσ­διο­ρι­σθεί ως «πό­λε­μος θέ­σε­ων» ή ως «δη­μο­κρα­τι­κός δρό­μος προς τον σο­σια­λι­σμό» στην, κατ’ εμάς, πιο ρη­κτι­κή του εκ­δο­χή ή ανά­γνω­ση. Είτε θα ανοί­ξει η Αρι­στε­ρά έναν δρόμο  κρί­σι­μων ρή­ξε­ων με το κε­φά­λαιο (και όχι απλώς «αν­θρω­πι­στι­κής» δια­χεί­ρι­σης της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης) και ανοίγ­μα­τος της σο­σια­λι­στι­κής με­τά­βα­σης –και έχει με­γά­λη ηθική αξία να στα­μα­τή­σου­με αυτό το πε­ρί­φη­μο λε­γό­με­νο ότι «τώρα δεν πάμε για τον σο­σια­λι­σμό, αυτό ανή­κει στο βαθύ μέλ­λον»– είτε η Αρι­στε­ρά θα εξε­λι­χθεί όχι σε μια κλασ­σι­κή σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή δύ­να­μη, αλλά σε μια σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρη δύ­να­μη δια­χεί­ρι­σης, όχημα των τυχόν τα­κτι­κών τα­λα­ντεύ­σε­ων της ΕΚΤ και του αμε­ρι­κά­νι­κου πα­ρά­γο­ντα, αλλά και «φι­λι­κή» προς τους Μέρ­κελ- Σόι­μπλε- Γιουν­κέρ και Σία.

Η μόνη πει­στι­κή εναλ­λα­κτι­κή προς τον ήπιο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό δεν είναι η επα­να­φο­ρά του κλα­σι­κού ή ενός ηπιό­τε­ρου κεϊν­σια­νι­σμού, αλλά η υπερ­τό­νι­ση της επι­και­ρό­τη­τας της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής και του σο­σια­λι­σμού-κο­μου­νι­σμού ως τη μόνη στρα­τη­γι­κή διε­ξό­δου απέ­να­ντι στη μακρά και δο­μι­κή κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση, πά­ντο­τε μέσω ενός με­τα­βα­τι­κού πο­λι­τι­κού προ­γράμ­μα­τος. Με αυτή την έν­νοια, συμ­φω­νού­με με την το­πο­θέ­τη­ση ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ «δεν μπο­ρεί να γίνει σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία», η οποία συχνά εκ­φω­νεί­ται από την ηγε­τι­κή πλειο­ψη­φία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Με μια σο­βα­ρή επι­φύ­λα­ξη και συ­μπλή­ρω­ση: Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπο­ρεί να γίνει μια δύ­να­μη αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης και αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής ανα­τρο­πής (οι­κο­δο­μώ­ντας το Μέ­τω­πο της Αρι­στε­ράς, από τα κάτω και τα πάνω), αλλά μπο­ρεί, δυ­στυ­χώς, να γίνει και μια κυ­βέρ­νη­ση του ήπιου νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Tertium non datur, τρίτη λύση δεν υπάρ­χει.

Το άμεσο πρό­γραμ­μα
Αν τα πράγ­μα­τα έχουν έτσι, αυτό που απο­κτά μια επι­και­ρό­τη­τα και μια με­γά­λη τα­κτι­κή ση­μα­σία είναι το ζή­τη­μα ενός άμε­σου κυ­βερ­νη­τι­κού προ­γράμ­μα­τος  (των «εκατό πρώ­των ημε­ρών») με πλα­τιά ερ­γα­τι­κή, λαϊκή και κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη ενερ­γού κι­νη­μα­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα. Αυτό το πρό­γραμ­μα πρέ­πει να ση­μά­νει μια τάση επι­στρο­φής στον έντο­να κι­νη­μα­τι­κό και ρι­ζο­σπα­στι­κό ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ της πε­ριό­δου 2008-2012 και των πιο καλών έστω στιγ­μών της πε­ριό­δου 2012-2014, όπως λ.χ. η ΕΡΤ ή οι Σκου­ριές.

Το πρό­γραμ­μα της ΔΕΘ του Σε­πτεμ­βρί­ου 2014 είναι ένα χρή­σι­μο όχημα, το οποίο ενι­σχύ­ει ση­μα­ντι­κά την ακτι­νο­βο­λία της επιρ­ρο­ής μας, αλλά δεν είναι επαρ­κές. Στα πλαί­σια της ΔΕΘ, πέρα από τα απο­λύ­τως ανα­γκαία μέτρα για την επί­λυ­ση και αντι­με­τώ­πι­ση της οξεί­ας αν­θρω­πι­στι­κής κρί­σης, η έμ­φα­ση πρέ­πει να δοθεί σε μέτρα που αλ­λά­ζουν ση­μα­ντι­κά τον τα­ξι­κό συ­σχε­τι­σμό δυ­νά­με­ων και εκ­φρά­ζουν μια εν δυ­νά­μει ερ­γα­τι­κή-μι­σθω­τή ηγε­μο­νία εντός του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Μέτρα όπως τα 751 ευρώ, η επα­να­φο­ρά των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων, η επα­να­φο­ρά του αφο­ρο­λό­γη­του για τα λαϊκά στρώ­μα­τα, η κα­τάρ­γη­ση του ΕΝΦΙΑ, η επα­να­φο­ρά της 13ης και 14ης σύ­ντα­ξης και η αύ­ξη­ση του κα­τώ­τα­του ορίου συ­ντά­ξε­ων στα 700 ευρώ, η αύ­ξη­ση των δα­πα­νών για παι­δεία-υγεία- δη­μό­σιες επεν­δύ­σεις-δη­μιουρ­γία θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας είναι τέ­τοια μέτρα.

Όμως, η χρη­μα­το­δό­τη­ση αυτών των μέ­τρων δεν είναι ικα­νο­ποι­η­τι­κά θε­με­λιω­μέ­νη, αν δεν λη­φθούν –πέρα από τις πηγές της ΔΕΘ– και μέτρα που απο­βλέ­πουν είτε στην προ­σω­ρι­νή παύση πλη­ρω­μών του χρέ­ους, είτε στην αλ­λα­γή φο­ρο­λο­γι­κής και ασφα­λι­στι­κής πο­λι­τι­κής απέ­να­ντι στο κε­φά­λαιο, τους τρα­πε­ζί­τες και εφο­πλι­στές και τους ση­μα­ντι­κούς ιδιο­κτή­τες πε­ριου­σί­ας.

Δεν είναι δυ­να­τό ούτε και επι­θυ­μη­τό οι πο­λι­τι­κές μιας κυ­βέρ­νη­σης της Αρι­στε­ράς –η οποία δεν ταυ­τί­ζε­ται με μια κυ­βέρ­νη­ση «εθνι­κής σω­τη­ρί­ας»– να ικα­νο­ποιούν όλες τις κοι­νω­νι­κές πλευ­ρές, λες και δεν υπήρ­ξε ένας κοι­νω­νι­κός πό­λε­μος επί πέντε χρό­νια, λες και όλα όσα προη­γή­θη­καν απο­τε­λού­σαν απλώς μια λο­γι­κή  πα­ρε­ξή­γη­ση. Επί­σης, χρειά­ζε­ται να διευ­κρι­νι­σθεί το τι ση­μαί­νει η ανα­γκα­στι­κά μο­νο­με­ρής και μη δια­πραγ­μα­τεύ­σι­μη «κα­τάρ­γη­ση των μνη­μο­νί­ων»: μια σειρά άμε­σων νο­μο­θε­τι­κών πρω­το­βου­λιών για τα κομ­βι­κά ση­μεία των εφαρ­μο­στι­κών νόμων (μι­σθοί και συ­ντά­ξεις, ανα­τρο­πή των αντια­σφα­λι­στι­κών και αντερ­γα­τι­κών ρυθ­μί­σε­ων, έλεγ­χος των τρα­πε­ζών, ανα­τρο­πή ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων και άμεση κα­τάρ­γη­ση του πε­ρι­βαλ­λο­ντο­κτό­νου και δη­μο­σιο­κτό­νου ΤΑΙ­ΠΕΔ, ανα­τρο­πή και στα­μά­τη­μα των δια­θε­σι­μο­τή­των και απο­λύ­σε­ων στο Δη­μό­σιο και τον δη­μό­σιο τομέα, ενί­σχυ­ση των άνερ­γων και ανα­σφά­λι­στων πο­λι­τών, αλλά και των με­τα­να­στών, απο­κα­τά­στα­ση του δι­καιώ­μα­τος στη δια­δή­λω­ση και κα­τάρ­γη­ση των ει­δι­κών δυ­νά­με­ων της αστυ­νο­μί­ας, αντι­με­τώ­πι­ση του φα­σι­σμού και του ρα­τσι­σμού κ.α.).
Και στη συ­νέ­χεια, η με­σο­πρό­θε­σμη και στο­χευ­μέ­νη κα­τάρ­γη­ση όλων των ση­μα­ντι­κών μνη­μο­νια­κών ρυθ­μί­σε­ων, που πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται σε 400 πε­ρί­που νό­μους και πολ­λές χι­λιά­δες υπουρ­γι­κές απο­φά­σεις, δια­τάγ­μα­τα και πρά­ξεις νο­μο­θε­τι­κού πε­ριε­χο­μέ­νου. Επί­σης, η συμ­μα­χία των μι­σθω­τών με τα πλητ­τό­με­να μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα υπό ερ­γα­τι­κή ηγε­μο­νία πρέ­πει να συ­νο­δευ­θεί από μέτρα αντι­σταθ­μι­στι­κά για τα στρώ­μα­τα αυτά, όπως η κα­τάρ­γη­ση του ΕΝΦΙΑ, η αύ­ξη­ση του αφο­ρο­λό­γη­του ορίου, η ικα­νο­ποι­η­τι­κή ρύθ­μι­ση των κόκ­κι­νων δα­νεί­ων, που να εξα­σφα­λί­ζει αξιο­πρε­πή δια­βί­ω­ση, και η αυ­ξη­μέ­νη τρα­πε­ζι­κή ρευ­στό­τη­τα. 

Το συ­νο­λι­κό πρό­γραμ­μα

Επι­πλέ­ον, χρειά­ζε­ται να υπεν­θυ­μί­σου­με ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν απέ­κτη­σε  κυ­βερ­νη­τι­κό και πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα μόνο μετά τη ση­μα­ντι­κή ομι­λία του προ­έ­δρου του στην ΔΕΘ του 2014, αλλά είχε και έχει ένα υπό δια­μόρ­φω­ση πρό­γραμ­μα ήδη από το ιδρυ­τι­κό του Συ­νέ­δριο, τον Ιού­λιο του 2013.
Αυτό το πρό­γραμ­μα το­πο­θε­τεί­ται με σα­φή­νεια στο ζή­τη­μα των ανα­γκαί­ων πο­λι­τι­κών και οι­κο­νο­μι­κών ερ­γα­λεί­ων για την κοι­νω­νι­κή ανα­δια­νο­μή και την κοι­νω­νι­κά προ­σα­να­το­λι­σμέ­νη πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση : δη­μό­σιος έλεγ­χος και ιδιο­κτη­σία στις τρά­πε­ζες, στα­μά­τη­μα και ανα­τρο­πή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων στις δη­μό­σιες επι­χει­ρή­σεις στρα­τη­γι­κού χα­ρα­κτή­ρα, λήψη όλων των ανα­γκαί­ων μέ­τρων για να απα­ντη­θούν οι πιέ­σεις και εκ­βια­σμοί εκ μέ­ρους του κε­φα­λαί­ου, της τρόι­κας και των δα­νει­στών. Αυτά δεν έπα­ψαν να ισχύ­ουν ως πρό­γραμ­μά μας μετά την ΔΕΘ, η οποία απο­τε­λεί το μί­νι­μουμ και τον πολύ άμεσο πυ­ρή­να, αλλά όχι το συ­νο­λι­κό εύρος του κυ­βερ­νη­τι­κού μας προ­γράμ­μα­τος, ούτε καν του βρα­χυ­με­σο­πρό­θε­σμου.

Επί­σης, πα­ρα­μέ­νει βα­σι­κός στό­χος και όχημα η δια­γρα­φή του πολύ με­γά­λου τμή­μα­τος του χρέ­ους ως μη βιώ­σι­μου και όχι απλώς τα ημί­με­τρα, όπως η επι­μή­κυν­ση, το «πά­γω­μα», η ρύθ­μι­ση επι­το­κί­ων κλπ. Με τον βρα­χνά του χρέ­ους και της απο­πλη­ρω­μής του ή με τη λο­γι­κή των «ισο­σκε­λι­σμέ­νων προ­ϋ­πο­λο­γι­σμών, με την τή­ρη­ση των Υπερ­μνη­μο­νί­ων της Ε.Ε., η άσκη­ση κοι­νω­νι­κής και φι­λερ­γα­τι­κής πο­λι­τι­κής κα­θί­στα­ται απλώς αδύ­να­τη. 

Η απεύ­θυν­ση στις άλλες δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς μετά τις εκλο­γές, η μη ανα­ζή­τη­ση μνη­μο­νια­κών ή αστι­κών κυ­βερ­νη­τι­κών συμ­μά­χων και η κι­νη­το­ποί­η­ση του λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα απο­τε­λούν τις απο­λύ­τως ανα­γκαί­ες προ­ϋ­πο­θέ­σεις για να επι­βιώ­σει μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς με κορμό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Και για να ξε­κι­νή­σει μια δια­δι­κα­σία ανα­τρο­πής και όχι απλώς «επι­βρά­δυν­σης» των πο­λύ­χρο­νων κα­πι­τα­λι­στι­κών ανα­διαρ­θρώ­σε­ων εντός της κρί­σης στην Ελ­λά­δα και την Ευ­ρώ­πη. Η νίκη μπο­ρεί να είναι δική μας.