Η επέμβαση στο Μάλι και η γαλλική Αριστερά

Προηγούμενο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο rp, εξηγώντας και καταγγέλλοντας τις πραγματικές αιτίες της γαλλικής επέμβασης στο Μάλι, έγραφε πως «η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία ζει και βασιλεύει». Δυστυχώς, το ίδιο ισχύει και για παλιές αδυναμίες σημαντικής μερίδας της γαλλικής Αριστεράς.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε την επιστολή τριών ηγετικών στελεχών του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (Μπεζανσενό, Πουπίν, Πουτού) προς τον Ολάντ, η οποία δημοσιεύτηκε και στη «Λιμπεριασιόν» με τον τίτλο «Εμείς που είμαστε ενάντια στον πόλεμο». Η «φωνή» του NPA είναι μοναχική.

Στη Γαλλία έχει δημιουργηθεί η πιο πλατιά «εθνική συναίνεση» για την εισβολή. Η ταύτιση της ακροδεξιάς και της Δεξιάς με μια ιμπεριαλιστική εξόρμηση δεν εκπλήσσει προφανώς. Αυτό που πρέπει να προβληματίσει είναι η στάση της Αριστεράς.

Με εξαίρεση την Αντικαπιταλιστική Αριστερά, συνιστώσα του Μετώπου που προέρχεται από πρώην μέλη του NPA, η οποία εναντιώθηκε δημόσια στον πόλεμο, το «σήμα» που εκπέμπουν οι δυνάμεις του Αριστερού Μετώπου είναι προβληματικό.

Θέσεις
Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, στο άρθρο του «Σκέψεις σε καιρό πολέμου», ανέδειξε μια σειρά προβληματισμούς: το άλυτο ζήτημα των Τουαρέγκ, την αδυναμία του πολέμου να λύσει τα σύνθετα προβλήματα της περιοχής, τους θολούς στόχους της επέμβασης. Ισχυρίζεται πως δεν μπορεί να υπάρξει τυφλή πατριωτική υποστήριξη σε έναν πόλεμο, αν αυτός δεν έχει ξεκαθαρίσει πρώτα τους στόχους του. Αν και καταθέτει σοβαρές σκέψεις, η θέση του είναι περισσότερο κριτική στον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου και λιγότερο καθαρή εναντίωση στην εισβολή.

Τα πράγματα είναι χειρότερα σε ό,τι αφορά τη στάση του ΚΚ Γαλλίας. Ο André Chassaigne, στέλεχος του ΚΚΓ που διεκδίκησε το χρίσμα για τις προεδρικές από τον Μελανσόν, δήλωσε πως «μια διεθνής επέμβαση ήταν επείγουσα και αναγκαία για να σταματήσει την επίθεση των ισλαμιστών φανατικών».

Είναι προφανές ότι στο εσωτερικό του Μετώπου υπάρχουν όλες οι «αποχρώσεις» σε ό,τι αφορά τη στάση απέναντι στον πόλεμο. Όμως ο François Asensi, μέλος του ΚΚΓ, μιλώντας στην εθνοσυνέλευση, στήριξε την επέμβαση: «Η μη-επέμβαση θα ήταν δειλία… Η θέση του Αριστερού Μετώπου κομμουνιστών και ρεπουμπλικανικών είναι σαφής: το να εγκαταλείψουμε το λαό του Μάλι στη βαρβαρότητα των φανατικών θα ήταν πολιτικό λάθος και ηθική αποτυχία».  

Το εντιτόριαλ της «Ουμανιτέ» ζητούσε η στρατιωτική επέμβαση να ανοίξει το δρόμο για ριζικά μέτρα ενάντια στις αδικίες που υποφέρει η μαύρη ήπειρος, «για να μην πάει χαμένη». Δείχνει είτε αδικαιολόγητη άγνοια για τα πραγματικά κίνητρα του γαλλικού ιμπεριαλισμού, είτε αυταπάτη ότι αυτός θα πάει κόντρα στα συμφέροντά του. Όπως το έθεσε ευρωπαίος ερευνητής, σε ό,τι αφορά τα γαλλικά συμφέροντα στη Σαχάρα, «η εξόρυξη ουρανίου στο Νίγηρα συντηρεί το φωτισμό στη Γαλλία και το σκοτάδι στο Νίγηρα». Ο γαλλικός στρατός πήγε στο Μάλι για να προστατέψει αυτό το στάτους κβο και όχι για να το ανατρέψει.

Μετά τις δηλώσεις Asensi, σε ανακοίνωσή του το ΚΚΓ έριξε την έμφασή του στην ανάγκη να αναλάβει ο ΟΗΕ και αφρικανικές στρατιωτικές δυνάμεις τον πρώτο ρόλο στον πόλεμο. Αυτή η στάση δεν διαφέρει σε τίποτα από την εκφρασμένη δημόσια επιθυμία του Ολάντ και επιπλέον έρχεται σε σύγκρουση με τη στάση σοσιαλιστών στην Αλγερία, τη Νιγηρία και αλλού, που δίνουν αγώνα ενάντια στην εμπλοκή των κυβερνήσεών τους στον πόλεμο.

Στρατηγική
Στη διαμόρφωση αυτής της στάσης έπαιξαν ρόλο τρεις ιδεολογικές αντιλήψεις: Η ισλαμοφοβία (από τη σκοπιά της «υπεράσπισης της κοσμικότητας»), ο ρεπουμπλικανισμός (που αντιμετωπίζει τη γαλλική δημοκρατία ως ντε φάκτο «προοδευτική») και ο φιλελεύθερος παρεμβατισμός (με τη θεωρία της «ανθρωπιστικής επέμβασης»).

Σε καιρό ειρήνης, η γαλλική Αριστερά μπορούσε να εξηγεί ότι η κριτική της στον «ισλαμικό εξτρεμισμό» δεν ταυτίζεται με τις ακροδεξιές υστερίες. Σε καιρό ειρήνης, η επιβίωση μιας ιδιότυπης «πατριωτικής» αντίληψης για τον «προοδευτικό ρόλο» της Γαλλίας έμοιαζε με αντικείμενο μιας γενικής «ιδεολογικής» διαμάχης για τη φύση του γαλλικού ιμπεριαλισμού. Σε καιρό ειρήνης, η αντίληψη περί «πολιτισμένης Δύσης» ή «προοδευτικής ΕΕ» δεν φαινόταν να έχει άμεσες πολιτικές συνέπειες.

Όμως η Γαλλία μπήκε σε καιρό πολέμου. Και αυτές οι ιδέες βρήκαν την πρακτική εφαρμογή τους στη στήριξη του πολέμου. Η «ισλαμική απειλή» θεωρείται μεγαλύτερη από αυτή της γαλλικής στρατιωτικής επέμβασης. Η επέμβαση θεωρείται δικαίωμα (αν όχι υποχρέωση!) των «πολιτισμένων χωρών», οι οποίες θα λύσουν τα προβλήματα που οι «απολίτιστοι» θεωρούνται ανίκανοι να λύσουν μόνοι τους.

Η επέμβαση της Γαλλίας αντιμετωπίζεται ως «ηθικό καθήκον» και πράξη «πολιτικού θάρρους», αναγνωρίζοντας ουσιαστικά στο γαλλικό ιμπεριαλισμό «ειδικό ρόλο» απέναντι στις πρώην αποικίες του, αντιμετωπίζοντας μάλιστα αυτό το ρόλο ως ντε φάκτο «προοδευτικό».

ΕΣτην επιχειρηματολογία του Asensi στην Εθνοσυνέλευση έχουμε και μια ενδιαφέρουσα πτυχή που μπορεί να πάρει ο τυφλός «ευρωπαϊσμός». Το στέλεχος του ΚΚΓ, στην απροθυμία των άλλων ευρωπαϊκών κρατών να συνδράμουν την επιδρομή του γαλλικού ιμπεριαλισμού, εντοπίζει πρόβλημα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: «Πού είναι η ΕΕ; Η αδράνειά της δείχνει το σημερινό αδιέξοδο της οικοδόμησής της».

Όπως γράψαμε στην εισαγωγή, οι αδυναμίες αυτές, σε ό,τι αφορά την αντίληψη της Αριστεράς για το διεθνή ρόλο της Γαλλίας, είναι παλιές. Τη δεκαετία του ’50, όταν το γαλλικό κράτος πολεμούσε το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα της Αλγερίας, το ΚΚΓ σιωπούσε. Ο Σαρτρ το 1957, ασκώντας κριτική στην παθητικότητα που καλλιεργούσε στο κίνημα η μετριοπάθεια του ΚΚ, προειδοποιούσε: «Η Αριστερά θερίζει ό,τι έσπειρε: όταν χρειαστεί τις μάζες, δεν θα τις βρίσκει πια».

Εγκλήματα πολέμου

Συχνά, οι αριστεροί απολογητές των ιμπεριαλιστικών εξορμήσεων παραδέχονται τα κίνητρα των ιμπεριαλιστών, αλλά στέκονται στα «άμεσα αποτελέσματα». Πέρα από την απλή αλήθεια ότι τα κίνητρα καθορίζουν και το αποτέλεσμα, υπάρχει και ζήτημα «άμεσων αποτελεσμάτων».
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα περιγράφουν πώς οι βομβαρδισμοί εμποδίζουν τους άμαχους τραυματίες να φτάσουν στα νοσοκομεία. Ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός αναφέρει εκτεταμένες απώλειες αμάχων στις πόλεις που δέχονται γαλλική επίθεση. Οι Γάλλοι αξιωματικοί επαναλαμβάνουν μονότονα όσα ακούμε χρόνια τώρα στο Αφγανιστάν και την Παλαιστίνη: οι μαχητές ανακατεύονται με τον ντόπιο πληθυσμό και είναι δύσκολο να τους διακρίνει κανείς. Με την απειλή των βομβαρδισμών «κατά δικαίων και αδίκων», χιλιάδες άνθρωποι εγκαταλείπουν τις πόλεις, περνώντας τον ποταμό Νίγηρα. Στις πόλεις που ανακαταλαμβάνονται, έχουν καταγραφεί πογκρόμ ενάντια στους αραβικούς πληθυσμούς (ως «συνεργάτες των ισλαμιστών»).
Ο γαλλικός στρατός «υπερασπίζεται το λαό του Μάλι»!…