Η Γαλλία (ξε)σηκώνεται όρθια μέσα στη νύχτα

Προη­γού­με­να, στις 9 Μάρτη, πε­ρί­που 500.000 άν­θρω­ποι είχαν δια­δη­λώ­σει σε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 250 πό­λεις σε όλη τη χώρα. Πρό­κει­ται για μια πα­νε­θνι­κή λαϊκή κι­νη­το­ποί­η­ση νε­ο­λαί­ων, συ­ντα­ξιού­χων, ερ­γα­ζο­μέ­νων, μα­θη­τών και φοι­τη­τών, οδη­γών φορ­τη­γών και άλλων. Το πιο ση­μα­ντι­κό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό είναι η ανά­δει­ξη μιας νέας γε­νιάς που εμ­φα­νί­ζε­ται όχι μόνο στις δια­δη­λώ­σεις και απερ­γί­ες σε σχο­λεία και πα­νε­πι­στή­μια, αλλά και στους χώ­ρους δου­λειάς και στις συν­δι­κα­λι­στι­κές δρά­σεις.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ακόμα κι αν το κί­νη­μα εκ­φρά­ζε­ται με δια­φο­ρε­τι­κές μορ­φές σε κάθε χώρα, υπάρ­χουν κοινά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά με­τα­ξύ των εκα­τομ­μυ­ρί­ων νέων που κα­τέ­λα­βαν τα κέ­ντρα των με­γα­λύ­τε­ρων πό­λε­ων της Ισπα­νί­ας με τη ση­μαία των αγα­να­κτι­σμέ­νων, εκεί­νων που συμ­με­τεί­χαν στο νέο αρι­στε­ρό κόμμα Podemos και της νε­ο­λαί­ας που συμ­με­τεί­χε στο κί­νη­μα Occupy των ΗΠΑ. Αυτός ο νέος κύ­κλος ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης της νε­ο­λαί­ας εκ­φρά­στη­κε επί­σης στις δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή (που έπρε­πε να αψη­φή­σει την κυ­βερ­νη­τι­κή απα­γό­ρευ­ση που επι­βλή­θη­κε στον από­η­χο των τρο­μο­κρα­τι­κών επι­θέ­σε­ων του Νο­έμ­βρη) στη Διε­θνή Διά­σκε­ψη COP 21 στο Πα­ρί­σι τον πε­ρα­σμέ­νο Δε­κέμ­βρη.

Το στοι­χείο που ενο­ποιεί και συ­σπει­ρώ­νει όλους αυ­τούς τους αγώ­νες είναι ότι απο­τε­λούν την πρώτη απόρ­ρι­ψη του κυ­βερ­νη­τι­κού νόμου ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης, που απο­τε­λεί μια απει­λή με­γέ­θους «ατο­μι­κής βόμ­βας» σε ένα ευρύ φάσμα δι­καιω­μά­των και κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων. Η κυ­βερ­νώ­σα «Αρι­στε­ρά» τολμά να κάνει όσα δεν τόλ­μη­σε η πιο αντι­δρα­στι­κή δεξιά: δη­λα­δή, την κα­τα­στρο­φή του Ερ­γα­τι­κού Κώ­δι­κα –νόμοι, ρυθ­μί­σεις, δια­τάγ­μα­τα- που κερ­δή­θη­καν έπει­τα από δε­κά­δες αγώ­νες και κοι­νω­νι­κές συ­γκρού­σεις για να προ­στα­τεύ­ουν τους ερ­γά­τες από την κα­πι­τα­λι­στι­κή εκ­με­τάλ­λευ­ση.

Μέχρι σή­με­ρα, οι προ­βλέ­ψεις του Ερ­γα­τι­κού Κώ­δι­κα υπε­ρί­σχυαν των εται­ρι­κών συμ­φω­νιών, των ατο­μι­κών συμ­βά­σε­ων, δια­φό­ρων «εξαι­ρέ­σε­ων», ακόμα και του Νέου Ερ­γα­σια­κού Νόμου -που απο­κα­λεί­ται συχνά Νόμος Ελ-Κομ­ρί από το όνομα της Υπουρ­γού Ερ­γα­σί­ας του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος, Μυ­ριάμ Ελ Κομρί. Οι προ­τει­νό­με­νες αλ­λα­γές αντι­στρέ­φουν την ιε­ραρ­χία των κοι­νω­νι­κών κα­νό­νων, υπο­τάσ­σο­ντας τα κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα στην «εύ­ρυθ­μη λει­τουρ­γία της επι­χεί­ρη­σης».

Έτσι, βα­σι­ζό­με­νες στην καλή θέ­λη­ση των αφε­ντι­κών και υπό τον εκ­βια­σμό της ανερ­γί­ας, οι επί μέ­ρους συμ­φω­νί­ες με­τα­ξύ διεύ­θυν­σης και ερ­γα­ζο­μέ­νων θα κα­θο­ρί­ζουν τη διάρ­κεια της ερ­γά­σι­μης ημέ­ρας, τους μι­σθούς και τις απο­λύ­σεις χωρίς πε­ριο­ρι­σμούς από τους υπάρ­χο­ντες κα­νο­νι­σμούς. Το τέλος του εβδο­μα­διαί­ου 35ώ­ρου θα υπο­χρε­ώ­σει τους ερ­γα­ζο­μέ­νους να ερ­γά­ζο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο για λι­γό­τε­ρα χρή­μα­τα. Κι αν τα κέρδη πέ­φτουν, το αφε­ντι­κό θα μπο­ρεί να αυ­ξά­νει τα ωρά­ρια κρα­τώ­ντας στα­θε­ρούς προς τα κάτω τους μι­σθούς κατά τη διάρ­κεια του έτους. Με άλλα λόγια, η νέα με­ταρ­ρύθ­μι­ση ση­μαί­νει τη με­τα­τρο­πή κάθε πτυ­χής της ερ­γα­σί­ας σε επι­σφα­λή. Λαμ­βά­νο­ντας όλα αυτά υπόψη, γί­νο­νται εύ­κο­λα κα­τα­νοη­τές οι ισχυ­ρές αντι­δρά­σεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της νε­ο­λαί­ας.

Η κυ­βέρ­νη­ση θα πρέ­πει να λάβει σο­βα­ρά υπόψη, ότι οι δη­μο­σκο­πή­σεις δεί­χνουν ότι το 70% του γαλ­λι­κού πλη­θυ­σμού αντι­τί­θε­ται στο νο­μο­σχέ­διο, και μια κα­μπά­νια στα social media έχει ήδη συ­γκε­ντρώ­σει πε­ρισ­σό­τε­ρα από 1,2 εκα­τομ­μύ­ρια υπο­γρα­φές. Έκτο­τε, το κί­νη­μα έχει απο­γειω­θεί, όχι μόνο γιατί οι άν­θρω­ποι είναι ορ­γι­σμέ­νοι με την ερ­γα­σια­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση, αλλά και γιατί εξε­γεί­ρο­νται ενά­ντια στα μα­κρο­χρό­νια απο­τε­λέ­σμα­τα της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης: την έκρη­ξη των ανι­σο­τή­των, την κοι­νω­νι­κή αδι­κία, τις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας, το ότι η οι­κο­νο­μι­κή ζωή βα­σί­ζε­ται στην κα­πι­τα­λι­στι­κή κερ­δο­φο­ρία και τον αντα­γω­νι­σμό, την τυφλή κα­τα­στρο­φή του πε­ρι­βάλ­λο­ντος από το υπαρ­κτό πα­ρα­γω­γι­κό μο­ντέ­λο.

Αυτή η οργή για τις κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες συγ­χω­νεύ­ε­ται με τα αι­τή­μα­τα για την υπε­ρά­σπι­ση της δη­μο­κρα­τί­ας κι ενά­ντια στη Συ­νταγ­μα­τι­κή Ανα­θε­ώ­ρη­ση που προ­τά­θη­κε από τον Ολάντ (και τε­λι­κά απο­σύρ­θη­κε), μια ανα­θε­ώ­ρη­ση που απει­λού­σε να αφαι­ρεί την υπη­κο­ό­τη­τα από όσους κα­τη­γο­ρού­νται για τρο­μο­κρα­τία –μια πρό­τα­ση που θα εξυ­πη­ρε­τού­σε μόνο στη στο­χο­ποί­η­ση ενός ολό­κλη­ρου τμή­μα­τος του με­τα­να­στευ­τι­κού πλη­θυ­σμού. Πε­ρισ­σό­τε­ρη λι­τό­τη­τα, δια­κρί­σεις και ρα­τσι­σμός -ως εδώ και μη πα­ρέ­κει! Το φράγ­μα σπάει και οι άν­θρω­ποι βγαί­νουν στους δρό­μους!

Ανα­πτύσ­σο­νται και νέες μορ­φές αγώ­νων, όπως κα­τα­λή­ψεις συμ­βο­λι­κών το­πο­θε­σιών έπει­τα από με­γά­λες δια­δη­λώ­σεις. Χι­λιά­δες νέοι και νέες συμ­με­τέ­χουν σε μια πρω­το­βου­λία που απο­κα­λεί­ται «Όρ­θιοι τη Νύχτα» ("Nuit debout" στα γαλ­λι­κά) στην Πλα­τεία Δη­μο­κρα­τί­ας-την κε­ντρι­κή Πλα­τεία του Πα­ρι­σιού. Αντα­πο­κρι­νό­με­νοι στο κά­λε­σμα ενός συ­νό­λου δη­μο­σιο­γρά­φων, δια­νο­ου­μέ­νων και ακτι­βι­στών, χι­λιά­δες άν­θρω­ποι χωρίς συν­δι­κά­το ή πο­λι­τι­κή έντα­ξη συμ­με­τέ­χουν, κα­τα­λαμ­βά­νο­ντας τις πλα­τεί­ες και συ­ζη­τούν πο­λι­τι­κά για πολ­λές ώρες. Αυτές οι χι­λιά­δες νε­ο­λαί­οι έχουν απο­φα­σί­σει να συ­νε­χί­σουν τον αγώνα.  

Συ­νο­λι­κά, αυτό το κί­νη­μα θα μπο­ρού­σε να λάβει νέες δια­στά­σεις καθώς δια­δρα­μα­τί­ζε­ται σε ένα πε­ρι­βάλ­λον κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής κρί­σης. Το κί­νη­μα της νε­ο­λαί­ας και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα ξυ­πνά­νε σε μια στιγ­μή που ο Ολάντ και η κυ­βέρ­νη­ση είναι πιο αδύ­να­μοι από ποτέ. Ο Ολάντ υπο­χρε­ώ­θη­κε σε υπο­χώ­ρη­ση και ακύ­ρω­σε την προ­τει­νό­με­νη συ­νταγ­μα­τι­κή ανα­θε­ώ­ρη­ση που αφο­ρού­σε την υπη­κο­ό­τη­τα. Αλλά ξαφ­νι­κά, για χι­λιά­δες νέους και ερ­γα­ζό­με­νους, αυτή η υπο­χώ­ρη­ση μπο­ρεί να οδη­γή­σει σε με­γα­λύ­τε­ρες διεκ­δι­κή­σεις αντί για απο­συ­σπεί­ρω­ση.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όλο αυτό εξε­λίσ­σε­ται σε μια απο­φα­σι­στι­κή ανα­μέ­τρη­ση με­τα­ξύ της κυ­βέρ­νη­σης και των νέων, των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των συν­δι­κά­των που απορ­ρί­πτουν το νο­μο­σχέ­διο. Από την πλευ­ρά της, η κυ­βέρ­νη­ση κα­τόρ­θω­σε εν μέρει τη διά­σπα­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων με την εξα­σφά­λι­ση της υπο­στή­ρι­ξης της CFDT ( Γαλ­λι­κή Συ­νο­μο­σπον­δία Δη­μο­κρα­τών Ερ­γα­τών). Αλλά η πλειο­ψη­φία των συν­δι­κά­των, η CGT (Γε­νι­κή Συ­νο­μο­σπον­δία Ερ­γα­τών), η FO (Ερ­γα­τι­κή Δύ­να­μη), η FSU (Ομο­σπον­δία των Ενω­μέ­νων Συν­δι­κά­των) και η Solidaires (ή SUD-Ενω­μέ­νη Δη­μο­κρα­τι­κή Αλ­λη­λεγ­γύη) - συ­νε­χί­ζει να απαι­τεί την από­συρ­ση του νόμου της ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης, εν­θαρ­ρυ­μέ­νη και από την πλα­τιά στή­ρι­ξη των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Εν τω με­τα­ξύ, η κοι­νο­βου­λευ­τι­κή συ­ζή­τη­ση για το νο­μο­σχέ­διο θα διαρ­κέ­σει έως τον Ιού­νιο, και δεν μπο­ρεί να απο­κλει­στεί κά­ποιου εί­δους κοι­νο­βου­λευ­τι­κό «ατύ­χη­μα», όπου η κυ­βέρ­νη­ση θα απο­τύ­χει να στη­ρί­ξει την ίδια της την πρό­τα­ση, ανοί­γο­ντας το δρόμο σε μια εθνι­κή πο­λι­τι­κή κρίση.

Πε­ρισ­σό­τε­ρες δια­δη­λώ­σεις ορ­γα­νώ­νο­νται τις ερ­χό­με­νες εβδο­μά­δες. Το κί­νη­μα συ­νε­χί­ζει, βα­θαί­νει και σκλη­ραί­νει, αυ­ξά­νο­ντας τις πι­θα­νό­τη­τες για με­τω­πι­κή σύ­γκρου­ση με την κυ­βέρ­νη­ση. Θέτει το ερώ­τη­μα του με ποιον τρόπο μπο­ρεί να συν­δε­θεί η γε­νι­κευ­μέ­νη κι­νη­το­ποί­η­ση της πλειο­ψη­φί­ας του πλη­θυ­σμού με αυτές τις νέες μορ­φές αγώνα –ιδιαί­τε­ρα με την κα­τά­λη­ψη δη­μο­σί­ων χώρων και συ­γκε­κρι­μέ­νων πε­ριο­χών, και με τους απο­κλει­σμούς δρό­μων που δια­κό­πτουν την ήσυχη και συ­νη­θι­σμέ­νη ροή των πραγ­μά­των (το ‘business as usual’). Πώς μπο­ρούν να συν­δυα­στούν η συ­ντο­νι­σμέ­νη δράση των συν­δι­κά­των με τις μορ­φές αυ­το­ορ­γά­νω­σης της νε­ο­λαί­ας και των ερ­γα­τών; Πώς μπο­ρού­με, όχι μόνο να απο­κα­τα­στή­σου­με την ισχύ και την αξιο­πι­στία των εθνι­κών ημε­ρών απερ­γί­ας, αλλά και να ενι­σχύ­σου­με την προ­ο­πτι­κή απερ­γιών διαρ­κεί­ας εφό­σον η κυ­βέρ­νη­ση δεν απο­σύ­ρει το σχέ­διο ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης; Αυτά είναι τα ερω­τή­μα­τα με τα οποία έχου­με σή­με­ρα να ανα­με­τρη­θού­με.

(δη­μο­σιεύ­τη­κε στο σάιτ του NPA  στις 5 Απρί­λη, με τίτλο "Κάτι άλ­λα­ξε στην πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή κα­τά­στα­ση". Με­τα­φρά­στη­κε στα αγ­γλι­κά από τον Todd Chretien για το socialistworker.org όπου δη­μο­σιεύ­τη­κε με ει­σα­γω­γή του SW. Εδώ, πα­ρα­θέ­του­με, χωρίς την ει­σα­γω­γή, με­τα­φρα­σμέ­νο το κεί­με­νο των δύο στε­λε­χών του NPA)