Οι «Λευκοί Ιππότες», μια ταινία του Βέλγου σκηνοθέτη Γιοακίμ Λαφός, θέτει με έντιμο και ουσιαστικό τρόπο το ζήτημα της «ανθρωπιστικής» παρέμβασης ορισμένων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) σε χώρες της Αφρικής.

Ο Ζαν είναι επικεφαλής της ΜΚΟ «Move for Kids», η οποία έχει εγκατασταθεί σε μια χώρα της Αφρικής (που δεν κατονομάζεται στην ταινία). Η συγκεκριμένη ΜΚΟ έχει ως σκοπό την εξεύρεση ορφανών παιδιών από τη χώρα και την αποστολή τους στη Γαλλία προς υιοθεσία από οικογένειες. Όμως ο σχεδιασμός «στο χαρτί» αποδεικνύεται προβληματικός καθώς τοπικοί παράγοντες δυσκολεύουν ή εμποδίζουν την εξεύρεση των παιδιών: οι αρχηγοί των χωριών στους οποίους απευθύνεται η ΜΚΟ δεν είναι συνεργάσιμοι ενώ εμφανίζουν παιδιά που έχουν γονείς, πρακτικές δυσκολίες εμποδίζουν την υλοποίηση της αποστολής της ΜΚΟ, αντάρτες περιτριγυρίζουν την περιοχή εγκατάστασης της ΜΚΟ θέτοντας σε κίνδυνο τα μέλη της, και «απρόβλεπτα» έξοδα είναι απαραίτητα για τη δωροδοκία των τοπικών αρχών.

Ο Λαφός δεν χαρίζεται στους δυτικούς επισκέπτες στη συγκεκριμένη χώρα της Αφρικής, αλλά ούτε εκτρέπεται σε εύκολη προπαγάνδα κατά των δυτικών ανθρωπιστικών (μη στρατιωτικών) παρεμβάσεων στην Αφρική. Οι χαρακτήρες της «Move for Kids» εμφανίζονται να έχουν γνήσιο ενδιαφέρον για τα ορφανά παιδιά, για τα οποία επιδιώκουν να εξασφαλίσουν προοπτική αξιοπρεπούς ζωής στην Ευρώπη. Από την άλλη, οι φτωχοί Αφρικανοί χωριάτες δεν εμφανίζονται ως αθώα και ανυπεράσπιστα θύματα των δυτικών, αλλά ως άνθρωποι με ανάγκες, που χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για να αποσπάσουν χρήματα ή καλή διαβίωση για τα παιδιά τους (ορφανά ή μη). Ο Λαφός κλιμακώνει την ιστορία του μέσα από ένα λεπτοδουλεμένο σενάριο και με ντοκιμαντερίστικη ματιά που αυξάνει την αυθεντικότητα των χαρακτήρων και των καταστάσεων. Τα συμφέροντα των υποψήφιων γονιών και των χρηματοδοτών της ΜΚΟ από τη μια και τα τοπικά εμπόδια και ο πόλεμος που διεξάγεται στη περιοχή από την άλλη υποχρεώνουν τον Ζαν σε αυξανόμενες μονομερείς προσπάθειες για την εξεύρεση ορφανών παιδιών και η ταινία αποκτά και μια διάσταση θρίλερ στο σαφώς κοινωνικό ζήτημα που θίγει.

Καθώς προχωρά η επιχείρηση εξεύρεσης των παιδιών, τα ηθικά και συναισθηματικά διλήμματα που εγείρονται για τους εθελοντές της ΜΚΟ αποτελούν τον καμβά εξέλιξης της ιστορίας και αναδεικνύουν τις «γκρίζες» πλευρές ενός φαινομενικά ανθρωπιστικού εγχειρήματος, το οποίο χάνει όμως την ουσία του καθώς λαμβάνει εκ των καταστάσεων τη μορφή μονομερών και αυθαίρετων ενεργειών υπό το πρόσχημα των αδύναμων κρατικών και τοπικών δομών, ούτε υλοποιείται χωρίς τη συναίνεση και την κατανόηση των ντόπιων. Η ταινία βασίζεται σ’ ένα γεγονός του 2007, όταν τα μέλη της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Zoe’s Arc» συνελήφθησαν να προσπαθούν να μεταφέρουν παράνομα ορφανά παιδιά από το Τσαντ στη Γαλλία με σκοπό αυτά να υιοθετηθούν από Γάλλους πολίτες.

Ο Βενσάν Λιντόν (που τον είδαμε και στο «Νόμο της Αγοράς») υποδύεται με ουσιαστική επάρκεια τον ιδεαλιστή επικεφαλής της ΜΚΟ, ο οποίος από σταυροφόρος μιας ανθρωπιστικής πρακτικής μετατρέπεται σταδιακά σε παράγοντα ολοένα και πιο αυθαίρετων αποφάσεων και ενεργειών ως προς τις ζωές των ντόπιων κατοίκων. Τέλος, η Βαλερί Ντονζελί στο ρόλο της χειρίστριας βιντεοκάμερας που βιντεοσκοπεί τις δραστηριότητες της ΜΚΟ μάς υπενθυμίζει ότι οι εικόνες που βλέπουμε συχνά απέχουν από τη σκληρή πραγματικότητα.

Ετικέτες