Μνημόνιο διαρκείας και απάτη με το χρέος

Υποτίθεται ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος ήταν γενναιόδωρα πέραν του αναμενόμενου, ώστε η τρέχουσα αποτύπωση του ύψους του για το 2060 να είναι μειωμένη κατά περισσότερο από 20%. Οι νέες περικοπές και φοροεπιβαρύνσεις, τα νέα θηριώδη πλεονάσματα 3,5% από το 2018 και ύστερα, η απόφαση για επέκταση της χρονικής ισχύος του περιβόητου «κόφτη» για μετά και το 2018, η προαναγγελία νέων μέτρων, όλα αυτά τα άμεσα και χειροπιαστά που προσυπέγραψε και περιλαμβάνονται στην απόφαση, δεν περιλαμβάνονται βέβαια στους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης.

Το προπαγανδιστικό τέχνασμα θα το ζήλευε και ένας Γκέμπελς: ό,τι αφορά τις ζωές των ανθρώπων σήμερα και αύριο, τα επόμενα χρόνια, δεν είναι σημαντικό. Σημαντικό είναι πόσο θα βεβαιώσουμε τις αγορές ότι θα είναι το χρέος το 2060 για να δανείσουν το ελληνικό Δημόσιο από το 2018 με ακριβά επιτόκια! Πρόκειται για ένα κράμα λογικής του παραλόγου και ακραίου αμοραλισμού...    

Μνημόνιο διαρκείας με ψέματα επί ψεμάτων

Η υποτιθέμενη «διαπραγμάτευση» αποδεικνύεται πως ήταν σε όλα τα κρίσιμα σημεία επικοινωνιακή διαχείριση του «ναι σε όλα», για μία ακόμη φορά:

1. Η κυβέρνηση πάλευε, υποτίθεται, μέχρι και την παραμονή του Eurogroup για να μειωθούν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Φαίνεται πως «πάλεψε» πολύ αποτελεσματικά, σε σημείο να μην καταλάβει πώς βρέθηκε να συμφωνήσει ότι τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% θα ισχύσουν και μετά το 2018.

Για πόσο; Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε ότι αυτό δεν υπήρχε λόγος να συμφωνηθεί τώρα. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι κάτι για το οποίο πέφτει λόγος στην ελληνική κυβέρνηση: θα συμφωνηθεί μεταξύ των... ενδιαφερομένων, δηλαδή του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων! Στην καλύτερη περίπτωση θα είναι μέχρι το 2023 «και βλέπουμε»...  

2. Αυτό σημαίνει βέβαια παράταση του μνημονίου, και μάλιστα ενός μνημονίου πολύ στυγνού, με πρωτογενή πλεονάσματα εφταπλάσια του 2016 και διπλάσια του 2017! Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει εδώ την πρακτική όλων των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων: αποφασίζει για διαστήματα που ξεπερνούν κατά πολύ την κυβερνητική της θητεία.

3. Παρά την παράταση του μνημονίου, θα βγούμε στις αγορές –ή μήπως το αντίθετο;– το 2017 (σύμφωνα με την κυβέρνηση) ή το 2018 (σύμφωνα με τον Στουρνάρα). Και έξοδος στις αγορές, και παράταση του μνημονίου: έτσι τηρεί ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το «λόγο» τους ότι πρόκειται για τα «τελευταία μέτρα» και τον «τελευταίο κάβο» πριν από την έξοδο από τα μνημόνια.

Αν όμως πρόκειται η έξοδος στις αγορές να μη σημαίνει έξοδο από τα μνημόνια, τότε σε τι ωφελεί; Είναι απλό: το ελληνικό Δημόσιο θα δανείζεται από τις αγορές πολύ ακριβότερα απ’ ό,τι τώρα από τους δανειστές!  

4. Ο δημοσιονομικός «κόφτης», που υπέγραψε η κυβέρνηση με την πρώτη αξιολόγηση και θα ισχύει για όλη τη διάρκεια του τρέχοντος προγράμματος (μέχρι και το 2018), κρίθηκε τόσο «αχρείαστος» ώστε θα επεκταθεί και μετά το 2018.

5. Στο πλαίσιο αυτό, οι επικεφαλής της τρόικας επιστρέφουν τις επόμενες μέρες στην Αθήνα με τον «αέρα» της απόφασης της Δευτέρας, προκειμένου να διαπραγματευτούν με την ελληνική κυβέρνηση ένα «ισχυρό πακέτο μέτρων», το οποίο θα διασφαλίζει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018, το οποίο θα πρέπει να είναι διατηρήσιμο για «μερικά χρόνια».

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναμένεται την άνοιξη νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μέχρι και το 2021, που θα συγκεκριμενοποιεί αυτές τις δεσμεύσεις. Αυτό είναι το νόημα του κυβερνητικού... θριάμβου: υπογράψαμε την πρώτη δόση και μέχρι το Μάιο θα υπογράψουμε και τα υπόλοιπα...

6. Όλα αυτά σημαίνουν και νέα μέτρα βεβαίως, όπως το προαναγγέλλει η απόφαση: «Οι ελληνικές αρχές θα παρουσιάσουν μια πρώτη λίστα μεταρρυθμίσεων ... Οι θεσμοί θα παράσχουν μια πρώτη άποψη, αν αυτή είναι επαρκώς αποτελεσματική ως ένα θεμιτό σημείο εκκίνησης για μια επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Η λίστα θα εξειδικευτεί και στη συνέχεια θα συμφωνηθεί από τους θεσμούς μέχρι τα τέλη Απριλίου». 

Δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο απερίφραστη και ανατριχιαστική περιγραφή: μέχρι και τον Απρίλιο θα γνωρίζουμε τι θα περιέχει η λίστα των νέων μέτρων, άνευ των οποίων δεν υπάρχει επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης και επομένως εκταμίευση έστω και ενός ευρώ!

Τέτοια σωρευτική και παταγώδης διάψευση όλων των υποτιθέμενων «κόκκινων γραμμών» της κυβέρνησης θα έπρεπε να τους κάνει να ντρέπονται. Παρ’ όλα αυτά, η προ πολλού προσχώρηση στον αμοραλισμό τούς κάνει ικανούς να διαστρέφουν την ολοφάνερη σημασία των γεγονότων επινοώντας... θριάμβους! 

Ε Η απάτη με το χρέος

Η απόφαση λέει ρητά ότι το ΔΝΤ μένει στο πρόγραμμα. Αυτό σημαίνει ότι τους επόμενους μήνες, μέχρι και τον Απρίλιο-Μάιο, θα πρέπει να βρεθεί η φόρμουλα με την οποία θα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του. Εδώ η κυβέρνηση έχει πει μερικά ακόμη ψέματα. Ισχυρίζεται ότι το ΔΝΤ ζητεί υψηλά πλεονάσματα, ενώ τα υψηλά πλεονάσματα τα ζητούν οι Ευρωπαίοι και ειδικώς ο κ. Σόιμπλε. Το ΔΝΤ έλεγε «κούρεμα» του χρέους ώστε να υπάρχουν μικρότερα πλεονάσματα –όχι από ευαισθησία για τα δεινά των εργαζομένων στην Ελλάδα, αλλά για να είναι πιο ρεαλιστικά. Ο Σόιμπλε επέβαλε τη λύση των υψηλών πλεονασμάτων ως εναλλακτική στο «κούρεμα» του χρέους. Και επειδή σε κάθε περίπτωση δεν διαπραγματεύεται η κυβέρνηση, αλλά το ΔΝΤ με τον Σόιμπλε, το νόημα της διαπραγμάτευσης είναι με ποια μέτρα μπορούν να επιτευχθούν αυτά τα υψηλά πλεονάσματα. Εδώ φαίνεται πως θα υπάρξει ένας συμβιβασμός του ΔΝΤ με τους Ευρωπαίους: και νέα μέτρα, και «κόφτης» μετά και το 2018.    

Σε αυτό το πλαίσιο, οι πανηγυρισμοί για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος είναι εξοργιστικά παραπλανητικοί. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα είναι κομμένα και ραμμένα για να καλύπτουν τις απαιτήσεις του ΔΝΤ και των αγορών! Το επιτόκιο δεν μειώνεται, αλλά μετατρέπεται από κυμαινόμενο σε σταθερό, για να μην υπάρχουν μελλοντικές επιβαρύνσεις που θα ρίξουν έξω τους υπολογισμούς του ΔΝΤ. Όσο για την τρέχουσα αποτύπωση της μείωσης του χρέους το 2060, πρόκειται για προφανή ανοησία που έχει μόνο μία χρησιμότητα: ένα σήμα προς τις αγορές ότι ΔΝΤ και Ευρώπη εγγυώνται τη «βιωσιμότητα» του χρέους μεσομακροπρόθεσμα, ώστε να διευκολυνθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές. Αυτό για το ελληνικό Δημόσιο θα είναι επιβαρυντικό: αντί για επιτόκιο από 1,5% έως 3,5% που έχουν σήμερα οι διάφορες κατηγορίες των ελληνικών δανείων, θα δανείζεται από τις αγορές με επιτόκια στην καλύτερη περίπτωση 5%.   

Νέα μέτρα και «σίριαλ» αξιολόγησης

Τους πρώτους μήνες του 2017, μέχρι και το Μάιο, θα παρακολουθήσουμε ένα νέο «σίριαλ» για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Καθόλου τυχαία, κάπου εκεί θα αρχίσουν οι μεγάλες υποχρεώσεις αποπληρωμής δόσεων του χρέους... Όλα αυτά, ασφαλώς θα σημαίνουν και νέα μέτρα. Αυτά για τα οποία μιλήσαμε ήδη στο προηγούμενο φύλλο μας (νέοι φόροι, ομαδικές απολύσεις, περικοπές προνοιακών επιδομάτων κ.λπ.), αλλά και άλλα που θα μάθουμε στην πορεία.

Το βάρος όλης αυτής της στυγνής μνημονιακής διαχείρισης θα είναι ασήκωτο όχι μόνο για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους ανέργους, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τη νεολαία, αλλά και για την ίδια την κυβέρνηση. Η οποία έχει μπει ήδη στο μονοπάτι της πολιτικής κατάρρευσης. Σε ένα πολύ δύσκολο τοπίο ασφαλώς, η Αριστερά και τα κινήματα αντίστασης θα έχουν νέες ευκαιρίες, αλλά και θα υποχρεωθούν από τα πράγματα να δώσουν κρίσιμους αγώνες ενάντια στην τρομακτική «μηχανή» των μνημονίων.