Ο βομβαρδισμός της Δρέσδης

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου ο απλός κόσμος υπέφερε την τρομακτική πείνα του χειμώνα 1941-1942 στην Κατοχή και τα μαζικά εγκλήματα των φασιστών, ξένων και ντόπιων, από τα Καλάβρυτα μέχρι το Χορτιάτη, η έκφραση «εγκλήματα πολέμου» είναι ταυτισμένη με τα ναζιστικά στρατόπεδα. Όμως τερατώδη εγκλήματα πολέμου έκανε και το στρατόπεδο των «συμμάχων», με κορυφαίο, ίσως, παράδειγμα τη Δρέσδη.

Τι έγινε στη Δρέσδη;

Στις 13 και 14 Φλεβάρη του 1945 βομβαρδίστηκε η Δρέσδη, μια παλιά και πανέμορφη γερμανική πόλη. Η Δρέσδη, η «Φλωρεντία του Έλβα», είχε τεράστια σημασία ως μνημείο πολιτισμού, αλλά περίπου μηδενική αξία ως στρατιωτικός στόχος. Δεν υπήρχαν σημαντικά στρατόπεδα ή εργοστάσια. Η Δρέσδη δεν είχε επίσης καμία αντιαεροπορική άμυνα. Ήταν όμως μια πόλη που είχε γεμίσει, τους τελευταίους μήνες πριν από το βομβαρδισμό, με τεράστια πλήθη προσφύγων από την προέλαση του ρώσικου στρατού στα ανατολικά. Φτωχοί, κυνηγημένοι άνθρωποι, άμαχοι όλοι τους, που κατασκήνωναν πρόχειρα, όπου έβρισκαν μια ελεύθερη γωνιά. Αυτοί ήταν ο στόχος…

Επί δύο μέρες και νύχτες, αγγλικά και αμερικανικά βομβαρδιστικά, χτυπώντας με εμπρηστικές βόμβες, μετατρέψανε μια αναγεννησιακή και μπαρόκ πόλη σε σύγχρονη Πομπηία. Οι φλόγες, που έκαιγαν τα πάντα, διακρίνονταν από 200 μίλια μακριά. Κανείς δεν μπόρεσε να μετρήσει ποτέ έστω και κατά προσέγγιση τα θύματα που εξαερώθηκαν μέσα στη φωτιά. Οι εκτιμήσεις «παίζουν» ανάμεσα στις 35.000 με 100.000 νεκρούς. Η πόλη ισοπεδώθηκε ολόκληρη, δεν γλίτωσαν ούτε οι εκκλησίες, όπου έτρεχε ο κόσμος έντρομος να βρει καταφύγιο. Ο βομβαρδισμός της Δρέσδης θεωρείται περισσότερο ανθρωποκτόνος κι από τις πυρηνικές εκρήξεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Κι είχαν και οι τρεις αποκλειστικό στόχο τον άμαχο πληθυσμό…

Ο βομβαρδισμός της Δρέσδης ήταν «απάνθρωπος και ανελέητος» ακριβώς όπως τον οραματιζόταν ο Άρθουρ Χάρις, Βρετανός αξιωματούχος και εισηγητής αυτού του είδους πολέμου κατά του αντίπαλου πληθυσμού. Δεν ήταν όμως σε καμιά περίπτωση τυφλός. Στην οδό Κομένιους γλίτωσαν από το βομβαρδισμό μια σειρά κτίρια αμερικανικών συμφερόντων, καθώς και η βίλα του ναζί γκαουλάιτερ Μούτσμαν. «Το συγκεκριμένο μάλιστα οικόπεδο το πρόσεξαν με ακρίβεια τρίχας, ενώ όλα τα γύρω κτίρια καταστράφηκαν».

Οι πρώτες βόμβες ισοπέδωσαν όλους τους πυροσβεστικούς σταθμούς ενώ η αυλαία έπεσε με τον αφανισμό του Καθεδρικού ναού της Παναγίας, σύμβολο της πόλης της Δρέσδης, όπου είχαν καταφύγει μαζικά απελπισμένοι επιζώντες, προσδοκώντας πως αυτό το μνημείο δεν θα χτυπηθεί.

«Σφαγείο νούμερο πέντε»

Η καταστροφή της Δρέσδης ενέπνευσε τον Αμερικανό Κερτ Βόνεγκατ για να γράψει το «Σφαγείο νούμερο πέντε», όπου περιγράφει τις στιγμές που έζησε ο συγγραφέας ως αιχμάλωτος πολέμου κοντά στη Δρέσδη. Το κελί του ήταν ένα υπόγειο ψυγείο κρεάτων, σε ένα σφαγείο ζώων που είχε μετατραπεί σε φυλακή. Το «Σφαγείο νούμερο πέντε» κυκλοφόρησε είκοσι χρόνια μετά το βομβαρδισμό της Δρέσδης, αποκαλύπτοντας στο αμερικανικό και διεθνές κοινό το απίστευτο έγκλημα πολέμου των συμμάχων, που ήταν θαμμένο στη σιωπή όλων των μέσων ενημέρωσης. Μάλιστα το βιβλίο βγήκε ακριβώς τον καιρό που βομβαρδιζόταν συστηματικά από την αμερικανική αεροπορία ολόκληρο το Βιετνάμ.

Ο Βόνεγκατ μαζί με τους συγκρατουμένους του εργάστηκαν στην περισυλλογή των πτωμάτων. «Αλλά τα πτώματα ήταν πάρα πολλά για να ταφούν. Έτσι οι Ναζί έστειλαν στρατιώτες με φλογοβόλα. Οι σοροί όλων αυτών των αμάχων κάηκαν μέχρι να γίνουν στάχτη». Ο Βόνεγκατ, αν και ικανός συγγραφέας με αίσθηση του μαύρου χιούμορ, δεν κατάφερε να βρει αρκετά δυνατές λέξεις για να περιγράψει το έγκλημα της Δρέσδης. Το αποδίδει με εκφράσεις όπως «ύστατη καταστροφή» και προσπαθεί να δώσει ζωντανές εικόνες από μια πόλη-κρεματόριο. Όμως το ζήτημα δεν είναι να περιγράψουμε καλά το έγκλημα, αλλά να δούμε πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την επανάληψή του…

Ιμπεριαλιστικός πόλεμος

Η Δρέσδη, η Χιροσίμα, το Ναγκασάκι δεν ήταν «ατυχήματα», αλλά μεθοδικά οργανωμένα εγκλήματα πολέμου. Και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν, όπως και ο Α΄, ένας πόλεμος ανάμεσα σε χορτάτους και «πεινασμένους» ιμπεριαλιστές, ένας πόλεμος για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής και όχι για την απελευθέρωση της Ευρώπης από το φασισμό. Ο φασισμός δεν ήταν ένα λάθος, αλλά ένα γνήσιο τέκνο του καπιταλιστικού συστήματος, που επιχείρησε να απαλλάξει τα αφεντικά από κάθε κατάκτηση της εργατικής τάξης. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στην Ευρώπη, ιδιαίτερα σε Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία – και όχι μόνο – κινήθηκαν επαναστατικά, παλεύοντας πρώτα το φασισμό και μετά επιχειρώντας να φτιάξουν μια κοινωνία απελευθερωμένη από την εκμετάλλευση. Το επαναστατικό κίνημα στην Ελλάδα δέχτηκε τρομακτική καταστολή από την ενωμένη αστική τάξη, ελληνική και παγκόσμια. Όταν απειλήθηκε η εξουσία των αστών, ξεχάστηκε η όποια κοινή «αντιφασιστική» πάλη.

Δεν μπορεί να γίνει σοβαρή πάλη κατά του φασισμού και κατά της εκμετάλλευσης, αν πολεμάμε στο ίδιο χαράκωμα μαζί με τα αφεντικά. Δεν έχουμε τα ίδια μέσα και δεν μοιραζόμαστε τους ίδιους στόχους. Τα δικά μας όπλα είναι η αλληλεγγύη, η οργάνωση από τα κάτω και ο διεθνισμός. Κι οι στόχοι μας είναι μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Στη Δρέσδη τα όπλα των αφεντικών δοκιμάστηκαν και, εβδομήντα χρόνια μετά, άφησαν πληγές που δεν έχουν κλείσει και που πρέπει, με τα δικά της μέσα, να τις διαχειριστεί η Αριστερά. Δεν είναι τυχαίο που αρκετά χρόνια τώρα, η μεγαλύτερη ανά τη Γερμανία συγκέντρωση των ναζιστών γίνεται κάθε χρόνο στις 13 Φλεβάρη, επέτειο του βομβαρδισμού της Δρέσδης, όπως και η μεγαλύτερη των αντιναζιστών επίσης. Από τη Δρέσδη ξεκίνησε το PEGIDA, το αντιισλαμικό ακροδεξιό κίνημα που απειλεί να βγει και έξω από τα γερμανικά σύνορα. Και μόνο η Αριστερά και τα κινήματα απαντούν, κάθε Δευτέρα, με αντισυγκεντρώσεις και κόντρα ιδεών στο PEGIDA. Τώρα που ο καπιταλισμός βυθίζεται σε κρίση χωρίς τέλος, η πάλη της Αριστεράς για μια σοσιαλιστική κοινωνία μπορεί να γίνει η ελπίδα των από τα κάτω. Αλλιώς ο πόλεμος και τα μαζικά εγκλήματά του μπορεί να γίνουν για άλλη μια φορά η συνέχεια της κρίσης…

Δημοσιεύτηκε στην "Εργατική Αριστερά" (19/2/15), με αφορμή τα 70 χρόνια από τον βομβαρδισμό.