Ένας χρόνιος και βάρβαρος θεσμός συνεχίστηκε απαράλλακτος και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αναφερόμαστε φυσικά στις πανελλήνιες εξετάσεις που κάθε χρόνο εξοντώνουν σωματικά, πνευματικά και ψυχολογικά χιλιάδες έφηβους, εντάσσοντάς τους σε ένα κανιβαλιστικό πλαίσιο ανταγωνισμού, βαθμοθηρίας και ατομισμού.
Σκληρή καθημερινότητα
Οι μαθητές, μπαίνοντας στο στίβο για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην πραγματικότητα γίνονται γρανάζια ενός άρρωστου συστήματος. Αυτού που εγκλωβίζει τη νεολαία σε ένα ατέρμονο διάβασμα, που αποφέρει κέρδη στα φροντιστήρια και που μετατρέπει το σχολείο από έναν ζωντανό χώρο γνώσης και αμφισβήτησης, σε ένα υποβαθμισμένο εξεταστικό κέντρο. Οι μαθητές περνούν εφτά ώρες στο σχολείο, τέσσερις ώρες στο φροντιστήριο και πρέπει να αφιερώσουν και πολλές ώρες ακόμη για διάβασμα στο σπίτι, αν θέλουν να έχουν προσδοκίες εισόδου σε μια υψηλόβαθμη σχολή. Όλη αυτή η διαδικασία τούς εξαντλεί, τους απομονώνει από άλλες δραστηριότητες και, το βασικότερο, τους απομακρύνει από συλλογικές διαδικασίες, αγώνες και κινήματα.
Η αλήθεια είναι ότι προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε με αρκετούς φετινούς αποφοίτους, προκειμένου να μας μιλήσουν για τις πανελλήνιες εξετάσεις τώρα που «πέρασε η μπόρα». Άλλοι είχαν φύγει αμέσως για διακοπές, ενώ άλλοι δεν ήθελαν να ξαναγράψουν ούτε το όνομά τους. Η Σοφία, μαθήτρια που έδωσε φέτος εξετάσεις, αποτέλεσε την εξαίρεση. Περιγράφοντας την πίεση των πανελλήνιων, καταλαβαίνει κανείς ότι η Αριστερά και το εκπαιδευτικό κίνημα πρέπει να αγωνιστούν, ώστε ο συγκεκριμένος θεσμός να αποτελέσει πραγματικά παρελθόν.
«Οι πανελλαδικές για εμένα ήταν δύο χρόνια διαβάσματος και αποστήθισης μέσα σε ένα κλίμα άγχους και εντατικοποίησης που καλλιεργούσαν τα φροντιστήρια. Η προσήλωση σε ένα στόχο, το να γράψω καλά, με απομάκρυνε από δραστηριότητες τις οποίες θεωρώ πιο γόνιμες, για παράδειγμα την πολιτικοποίησή μου. Η όλη διαδικασία, παράλληλα, μου έδειχνε πως πρέπει να ανταγωνιστώ, να “πατήσω” τον/την συμμαθητή/τρια μου».
Εκτός όμως από την καθημερινότητα και τις επιπτώσεις της στη ζωή ενός νεολαίου, η Σοφία εστίασε και στην ίδια τη φύση των πανελληνίων ως θεσμού που έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις και για το μέλλον: «Έμαθα ότι είναι ένας θεσμός στην ουσία του άδικος (τρανό και επίκαιρο παράδειγμα η περίπτωση των υποψηφίων στα Χανιά) και φαινομενικά αδιάβλητος. Με τη λήξη των εξετάσεων κάθε μαθητής αισθάνεται “σακατεμένος”. Το συναίσθημα αυτό περιγράφει τις ψυχολογικές επιπτώσεις που έχει η διαδικασία αυτή, αλλά και το γενικότερο έδαφος που προετοιμάζει. Ο μαθητής προετοιμάζεται να γίνει ανταγωνιστικός, πειθήνιος και απολίτικος φοιτητής».
Ανάγκη απάντησης
Είναι δεδομένο ότι οι μαθητές και γενικότερα το εκπαιδευτικό κίνημα πρέπει να οικοδομήσουν απαντήσεις απέναντι στις πολιτικές που τσακίζουν το δημόσιο σχολείο, καθώς και όσους ζουν και εργάζονται σε αυτό. Το μαθητικό κίνημα και οι κινητοποιήσεις των αναπληρωτών εκπαιδευτικών αποτέλεσαν τις λίγες φωτεινές εξαιρέσεις που κατάφεραν να έχουν μια σχετική μαζικότητα, συσπειρώνοντας κόσμο στο δρόμο τη χρονιά που μας πέρασε. Τώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έρχεται να εντείνει τις πολιτικές λιτότητας και να εξαπολύσει επίθεση σε κάθε δημόσιο αγαθό, από την παιδεία μέχρι την υγεία, είναι καθήκον όλων να επιδιώξουν την οικοδόμηση σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών μετώπων που θα βάζουν φρένο.
Η Σοφία, όταν ρωτήθηκε για το τι θα πρέπει να κάνουν οι μαθητές από εδώ και πέρα προκειμένου να αντισταθούν στο βάρβαρο σύστημα των πανελληνίων, ήταν ξεκάθαρη: «Οι μαθητές/τριες πρέπει να μη θεωρήσουν τις πανελλαδικές σαν τον καλύτερο δυνατό τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το γεγονός ότι έχουμε αυτό δεν σημαίνει ότι είναι το καλύτερο, ούτε ότι δεν μπορεί να αλλάξει. Χρειάζεται να καταλάβουμε ότι ένας θεσμός τόσο βαθιά ριζωμένος στο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να σταματήσει μέσα από συλλογική προσπάθεια και αγώνα. Συγκεκριμένα, προτείνω να έχουν το νου τους στις αλλαγές- επιθέσεις στη δημόσια εκπαίδευση, να διαβάζουν τα μέτρα της εκάστοτε κυβέρνησης με προσοχή και να έχουν στο πλευρό τους καθηγητές και γονείς για τη δημιουργία ενός δημόσιου σχολείου που θα ανταποκρίνεται πραγματικά στις ανάγκες μας».
Η χρονιά που μας έρχεται, αναμένεται να είναι ακόμη δυσκολότερη για το δημόσιο σχολείο. Μαθητές, φοιτητές, καθηγητές και γονείς πρέπει να αγωνιστούν από κοινού προκειμένου να μην υποστεί περεταίρω υποβάθμιση η δημόσια εκπαίδευση. Ένα πανεκπαιδευτικό μέτωπο αγώνα που θα συσπειρώνει όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο είναι πιο αναγκαίο από ποτέ. Το μαθητικό κίνημα άλλωστε έχει τεράστια παράδοση αγώνων, τόσο απέναντι σε νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, όσο και αντιστάσεων απέναντι συνολικά σε κυβερνήσεις της δεξιάς.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά
