Δύο μόλις ημέρες πριν από τις εκλογές, οι New York Times κυκλοφόρησαν ένα βίντεο στο οποίο παρουσιάζονται οι ελληνικές λιμενικές αρχές να προχωρούν σε μια παράνομη επαναπροώθηση, εγκαταλείποντας μια ομάδα προσφύγων, μεταξύ των οποίων και παιδιά, μέσα σε μια μαύρη λέμβο στη μέση του πουθενά.
Αυτό που εμείς περιγράφουμε από τα φύλλα της εφημερίδας εδώ και τρία χρόνια, ότι δηλαδή στα ελληνικά σύνορα συντελείται ένα διαρκές και άγριο έγκλημα, πλέον το έχουμε οπτικοποιημένο μπροστά μας. Κι όμως, δεν άνοιξε μύτη. Για την κυβέρνηση και την μείζονα αντιπολίτευση είναι άλλες οι προτεραιότητες απ’ ό,τι φαίνεται.
Σύγχρονο κολαστήριο
Είναι γνωστό εδώ και μια δεκαετία ότι από το νοτιότερο άκρο του Αιγαίου μέχρι το βορειότερο σύνορο του Έβρου, η Ελλάδα έχει υιοθετήσει το ρόλο του πορτιέρη. Οι παράνομες επαναπροωθήσεις, οι απαγωγές και εξαφανίσεις, οι μαζικές απελάσεις, οι κακοποιήσεις, το πλιάτσικο σε προσωπικά αντικείμενα και οι πάσης φύσεως αποτρεπτικές ενέργειες εις βάρος των προσφύγων που προσεγγίζουν τα ελληνικά σύνορα, έχουν γίνει μια κανονικότητα. Πλέον δε χρειάζονται επιτροπές αγανακτισμένων κατοίκων, ακροδεξιές εξτρεμιστικές γκρούπες και θρησκόληπτοι πατριώτες να κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Την έχει πάρει εργολαβία η ελληνική κυβέρνηση με τη συνδρομή της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Το βίντεο που αναφέραμε παραπάνω είναι η πιο τρανή απόδειξη. Και δεν είναι η μόνη. Υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες προσφύγων για αντίστοιχα περιστατικά. Ποιος ξεχνά τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες σε μια νησίδα του Έβρου το προηγούμενο καλοκαίρι; Ποιος ξεχνά τις προειδοποιήσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες; Ποιος ξεχνά τη μεταχείριση που είχε από τα ΜΜΕ η Ολλανδή δημοσιογράφος που τόλμησε να ρωτήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τα παράνομα push backs; Ποιος ξεχνά τη στοχοποίηση και τις διώξεις εις βάρος αλληλέγγυων και ακτιβιστών που επιχειρούν είτε να διασώσουν πρόσφυγες, είτε να δώσουν ορατότητα στο δράμα που βιώνουν;
Η Ελλάδα, με τη συνδρομή όλων των κυβερνήσεων την τελευταία 15ετία έχει γίνει ένα κολαστήριο για όσους αναζητούν καταφύγιο στην επικράτειά της. Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, φέρουν ακέραια την πολιτική ευθύνη για τις σκούπες στο κέντρο της Αθήνας, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στα νησιά και την ενδοχώρα, τη στήριξη της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και τη μετατροπή της Ελλάδας σε μια αποθήκη ψυχών, την ασύδοτη δράση της FRONTEX και του ελληνικού λιμενικού στα σύνορα, την εγκατάλειψη ανθρώπων στη λάσπη, τον παγετό, τον καύσωνα, τη μηδαμινή πρόνοια απέναντι σε πανδημίες και υγειονομικές κρίσεις. Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα είναι στην κυριολεξία παιδιά ενός κατώτερου θεού.
Πολιτικές ευθύνες
Αλλά να το δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα; Ας πάρουμε το παράδειγμα του βίντεο που δημοσίευσαν οι New York Times. Τα προηγήθηκε και τι επακολούθησε της δημοσίευσης του βίντεο; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την προεκλογική του εκστρατεία, δεν παρέλειψε να επισκεφθεί τη Λέσβο. Κατά την παρουσία του εκεί δε δίστασε να αναδείξει τη «στιβαρή» μεταναστευτική πολιτική της χώρας και να κομπάσει για τη μείωση των αφίξεων προσφυγικών ροών κατά 90%. Δύο μόλις ημέρες πριν τις εκλογές, οι New York Times δημοσιεύουν το βίντεο και εγκαλούν τις ελληνικές αρχές για το περιεχόμενό του. Από την κυβέρνηση τηρείται σιγή ιχθύος, όπως σε μεγάλο βαθμό και από την αντιπολίτευση(!). Μετά τη σαρωτική νίκη του στις εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραχώρησε μια συνέντευξη στο CNN, όπου μεταξύ άλλων ρωτήθηκε για το δημοσιευμένο βίντεο. Ο ίδιος δήλωσε κατηγορηματικά: «Λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη μου αυτό το περιστατικό, ήδη διερευνάται από την κυβέρνηση, για να απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας».
Αυτή είναι η πάγια πρακτική επί μία τετραετία. Το ελληνικό κράτος με τη συνδρομή της FRONTEX παρανομεί συστηματικά επαναπροωθώντας πρόσφυγες. Ο πρωθυπουργός, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη κομπάζουν για την αποτελεσματικότητα του επιτελικού κράτους. Όταν όμως το κατ’ εξακολούθηση έγκλημα έρχεται στη δημοσιότητα, οι επίσημοι κρατικοί φορείς είτε στην καλύτερη περίπτωση διαμηνύουν ότι οι καταγγελίες ήδη διερευνώνται, είτε στη χειρότερη στοχοποιούν και στιγματίζουν τους καταγγέλλοντες, ειδικά αν πρόκειται για αλληλέγγυους και ακτιβιστές. Όμως τι μπορεί να πει κανείς για μια κυβέρνηση που επεκτείνει το φράχτη στον Έβρο και φωτογραφίζεται μπροστά σε αυτόν; Που επενδύει σε οπλικά συστήματα όσα δεν επενδύει σε κοινωνικές παροχές; Που ιεραρχεί την «ασφάλεια» υψηλότερα από την αλληλεγγύη και τον ανθρωπισμό;
Και εδώ έρχονται τα δύσκολα. Αυτοί που θεωρητικά θα έπρεπε να έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές και να έχουν ως κέντρο τους τον άνθρωπο, δεν βγάζουν κιχ για όσα άγρια γίνονται. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο όνομα της Αριστεράς, συναινεί με τις πιο βάρβαρες και εγκληματικές πολιτικές. Η εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, η Πόπη Τσαπανίδου, ήταν διαφωτιστικότατη ήδη δυο μήνες πριν, όταν σε ένα από τα πρώτα τηλεοπτικά ντιμπέιτ ρωτήθηκε από τον ομόλογό της στη ΝΔ, Γιάννη Οικονόμου, για τα «αφύλαχτα σύνορα επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ», µε εκείνη να απαντά «και φράχτης υπήρχε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και συντηρήθηκε ο φράχτης αυτός και το σύστηµα της ηλεκτρονικής προστασίας, ο λεγόµενος αόρατος φράχτης τον οποίο και εσείς τώρα προωθείτε, ήταν δροµολογηµένος από εµάς και σχεδιασµένος».
Αλλά μην πηγαίνουμε μακριά. Στο προεκλογικό ντιμπέιτ πολιτικών αρχηγών, σε follow-up ερώτηση της Σίας Κοσιώνη σχετικά με το φράχτη στον Έβρο και τη συνέχεια της πολιτικής συνόρων, ο Αλ. Τσίπρας ανέφερε πως η «φύλαξη των συνόρων είναι αυτονόητη» και πως όταν κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε φράχτης «και δεν τον γκρεμίσαμε». Σχετικά με τους φράχτες δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «όπου υπάρχουν, ας υπάρχουν, καλώς υπάρχουν», ενώ για να μην ταυτιστεί απόλυτα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη συνέχισε λέγοντας ότι δεν λύνεται το ζήτημα μόνο με φράχτες και ότι θα επεδίωκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα «νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου». Μιλάμε πάντα για τον ίδιο άνθρωπο που στήριξε τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και έφερε το NATO στο Αιγαίο μετατρέποντας τη χώρα από ένα πέρασμα για την Ευρώπη σε μια φυλακή για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Αλλά ο καιρός που μπορεί να είσαι και με τον «χωροφύλαξ» και με τον «αστυφύλαξ» έχει παρέλθει. Ο Τσίπρας πολιτεύεται πάνω στις αντιφάσεις του και κάθε σοβαρός αριστερός άνθρωπος αισθάνεται ντροπή για τα όσα λέει.
Αντιρατσιστικό κίνημα
Το νέο πολιτικό τοπίο που διαμορφώνεται, μόνο ευοίωνο δεν προμηνύεται για τους πρόσφυγες. Η επιβλητική εκλογική νίκη του Μητσοτάκη σε συνδυασμό με την ενίσχυση ακροδεξιών σχηματισμών, εγείρει προβληματισμό για τη διαχείριση του προσφυγικού την επόμενη μέρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ στην πραγματικότητα υιοθετούν την ίδια ατζέντα με τη ΝΔ με μια πιο φιλάνθρωπη ρητορική. Το μόνο θετικό είναι ότι ακόμη και σε επίπεδο κάλπης, η Αριστερά άθροισε ποσοστά σε επιμέρους κόμματα και σχηματισμούς, χωρίς όμως να συγκροτεί ένα σοβαρό πολιτικό υποκείμενο που θα θέσει με σοβαρούς όρους το ζήτημα στο δημόσιο διάλογο. Αυτός είναι και ο λόγος που το κίνημα και οι οργανώσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς οφείλουν να πατήσουν στο υπαρκτό ρεύμα που υπάρχει στην κοινωνία και να του δώσουν πολιτική κατεύθυνση με στόχο τη συσπείρωση δυνάμεων γύρω από ένα μίνιμουμ, αλλά ουσιαστικό πολιτικό πρόγραμμα. Αυτή είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, ζύμωση, ειλικρίνεια και τριβή σε κοινές πρωτοβουλίες και εγχειρήματα.
Τα καλοκαιρινά αντιρατσιστικά φεστιβάλ, οφείλουν να αποτελέσουν τέτοιους κόμβους. Ο κόσμος των κινημάτων, του αγώνα και της αλληλεγγύης θα αναζητήσει χώρους έκφρασης, ανταλλαγής απόψεων και οργάνωσης για τα όσα έρχονται. Τα αντιρατσιστικά φεστιβάλ αποτελούν τέτοιους χώρους. Γι’ αυτό το λόγο κυρίως το μεγάλο Φεστιβάλ της Αθήνας στις 7, 8 και 9 Ιουλίου, αλλά και το αντίστοιχο της Θεσσαλονίκης στις 15, 16 και 17 Ιουνίου [Rp: αναβλήθηκε λόγω του εγκλήματος στην Πύλο και των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας] πρέπει να στηριχθούν μαζικά και να καταφέρουν να ενσωματώσουν όλη την ανοιχτή συζήτηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην κοινωνία, τόσο γύρω από το προσφυγικό, όσο και γύρω από την ευρύτερη μετεκλογική κατάσταση, που τότε θα είναι τελείως σαφής. Με την ίδια δυναμική όμως πρέπει να στηριχθούν και όλα τα μικρότερα αντιρατσιστικά φεστιβάλ που διοργανώνονται κάθε χρόνο σε όλη την επικράτεια καθώς αποτελούν πολύ σημαντικά κέντρα αγώνα και αλληλεγγύης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ της Αθήνας θα ανοίξει εκ νέου μια πολύ σημαντική συζήτηση γύρω από το φλέγον ζήτημα των επαναπροωθήσεων και της ποινικοποίησης της διασυνοριακής μετακίνησης, στην οποία ανάμεσα στους προσκεκλημένους ομιλητές θα είναι o ευρωβουλευτής και στέλεχος των Anticapitalistas Miguel Urban. Ο Urban έχει επισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου σε μια προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και προώθησης των αιτημάτων τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η συμβολή του στην εγχώρια κουβέντα έχει σίγουρα πολύ ενδιαφέρον. Παράλληλα, όμως θα υπάρχει μια ευρεία γκάμα παράλληλων συζητήσεων που θα εκτείνεται από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την επικίνδυνη ενίσχυση των στρατιωτικών εξοπλισμών μέχρι την εκτίμηση του νέου πολιτικού τοπίου με ορίζοντα τις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μαχητικά και ριζοσπαστικά αριστερά κατεβάσματα.
Στη Θεσσαλονίκη, αντίστοιχα, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ αναμένεται να είναι πολύ δυναμικό ανοίγοντας μια πληθώρα ζητημάτων: Από τα push backs στο Αιγαίο και τους φράχτες στον Έβρο, μέχρι την απάντηση στην ακροδεξιά και την επιβίωση μέσα σε συνθήκες ακραίου πληθωρισμού και φτωχοποίησης. Ξεχωριστό ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μας θα έχει η αντιπολεμική συζήτηση με τίτλο «Η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών συγκρούσεων και το καθήκον της οργάνωσης αντιπολεμικού κινήματος». Σε μια περίοδο όξυνσης των ελληνοτουρκικών ανταγωνισμών, αλλά και συνέχισης της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, είναι πολύ σημαντικό να αναδειχθεί η σημασία του διεθνισμού στο σήμερα. Από το συνολικό πρόγραμμα, όμως, δεν θα μπορούσε να λείπει και το ζήτημα της έμφυλης βίας και καταπίεσης, το οποίο μάλιστα θα ανοίξει με ξεχωριστό τρόπο. Στη συζήτηση με τίτλο «Ό,τι έγινε στα Τέμπη, δεν θα ξεχαστεί -Το έγκλημα των ιδιωτικοποιήσεων», θα γίνει παρέμβαση από τη Συνέλευση 8 Μάρτη, στην οποία μεταξύ άλλων θα τεθεί το ζήτημα των έμφυλων συνεπειών των ιδιωτικοποιήσεων μέσα από διεθνή παραδείγματα. Πρόκειται για μια συζήτηση που άνοιξε στο φετινό Pride και θα συνεχιστεί στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ.
Είναι σαφές ότι απέναντι στους φράχτες, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις παράνομες επαναπροωθήσεις και το ρατσιστικό δηλητήριο, ο κόσμος των κινημάτων και της Αριστεράς πρέπει να θέσει εκ νέου τα δικά του αιτήματα και προτάγματα. Είναι καθήκον όλων μας να επαναφέρουμε το προσφυγικό στην κεντρική πολιτική ατζέντα. Να μιλήσουμε για τα διαρκή εγκλήματα στα σύνορα, να σταθούμε στο πλευρό των προσφύγων και να απαιτήσουμε να μπει φρένο στη συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο αντιρατσιστικός αγώνας και η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες πρέπει να ριζώσει το επόμενο διάστημα στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές, στα σχολεία, στις σχολές, σε όλη την κοινωνία. Μόνο έτσι θα αποδείξουμε ότι τα εκλογικά ποσοστά των από πάνω είναι ένας πύργος από τραπουλόχαρτα που τσακίζεται με κοινωνικούς αγώνες και όχι μια δυσβάσταχτη πραγματικότητα που οι πρόσφυγες θα τη βιώσουν στο δεκαπλάσιο.
*Αναδημοσίευση από την Εργατική Αριστερά