Συνελήφθηκαν δύο αλληλέγγυοι Βάσκοι ακτιβιστές στην Ελλάδα, προσπαθώντας να μεταφέρουν μια ομάδα προσφύγων (video)

To άρθρο πε­ρι­γρά­φει τα γε­γο­νό­τα και τους λό­γους που οι Βά­σκοι Ακτι­βι­στές επέ­λε­ξαν να με­τα­φέ­ρουν μια ομάδα προ­σφύ­γων στην Χώρα των Βά­σκων δη­λώ­νο­ντας έτσι την αλ­λη­λεγ­γύη τους στους πρό­σφυ­γες και κά­νο­ντας ταυ­τό­χρο­να μια πράξη πο­λι­τι­κής ανυ­πα­κο­ής.

Στην φωτό ο Μικέλ και η Μπε­γό­νια στο αστυ­νο­μι­κό τμήμα του λι­μα­νιού της Ηγου­με­νί­τσας

Το βράδυ της 27ης Δε­κέμ­βρη συ­νε­λή­φθη­καν δύο Βά­σκοι ακτι­βι­στές στο λι­μά­νι της Ηγου­με­νί­τσας (Βό­ρεια της Ελ­λά­δας) την ώρα που  κα­τευ­θύ­νο­νταν προς το  φέ­ρι­μποτ με προ­ο­ρι­σμό την Ιτα­λία. Συ­νό­δευαν 8 πρό­σφυ­γες  που βρί­σκο­νταν κρυ­μέ­νοι μέσα σε ένα τρο­χό­σπι­το. Ανά­με­σα στους πρό­σφυ­γες και η Να­τά­σα μια τρανς κο­πέ­λα που έχει υπο­στεί πολ­λές επι­θέ­σεις καθως και νέοι συ­ρια­κής, αφ­γα­νι­κής και ιρα­νι­κής κα­τα­γω­γής. Το τα­ξί­δι απο­τε­λεί μέρος  μιας κα­μπά­νιας πο­λι­τι­κής ανυ­πα­κο­ής η οποία χρη­μα­το­δο­τεί­ται από πολ­λές και δια­φο­ρε­τι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες της Χώρας των Βά­σκων. 

Βρί­σκο­μαι σε ένα μπαρ κοντά στο λι­μά­νι της Ηγου­με­νί­τσας. Μέ­νουν δύο ώρες και σα­ρα­ντα­πέ­ντε λεπτά για να μπει το τρο­χό­σπι­το στο λι­μά­νι. Είμαι μόνος. Με το  τρο­χό­σπι­το τα­ξι­δεύ­ουν ο Μικέλ Σου­λο­ά­γα (Mikel Zuloaga), η Μπε­γό­νια Ουάρ­τε (Begoña Huarte) και 8 πρό­σφυ­γες. Η Μπέγο και ο Μικέλ ήρθαν στην Ελ­λά­δα για να τους βοη­θή­σουν να πε­ρά­σουν τα σύ­νο­ρα με χρή­μα­τα που έδω­σαν αλ­λη­λέγ­γυ­ες συλ­λο­γι­κό­τη­τες και άτομα. Θα επι­χει­ρή­σουν να φτά­σουν στην Χώρα των Βά­σκων  ξε­κι­νώ­ντας από την Ελ­λά­δα. Ανοί­γω τον υπο­λο­γι­στή και ξε­κι­νώ να δα­κτυ­λο­γρα­φώ αυτό το κεί­με­νο για να σκο­τώ­σω τον χρόνο και τα νεύρα μου. Θέλω τόσο  πολύ να πάνε όλα καλά. Θέλω να  μπορώ να λέω και εγώ ότι είναι εφι­κτό να δια­σχί­σου­με πα­ρά­νο­μα  όλα αυτά τα σύ­νο­ρα.

Δεν είναι μόνο ότι ο Μικέλ και η Μπέγο είναι πει­σμέ­νοι και απο­φα­σι­σμέ­νοι αλλά επί­σης ότι θέ­λουν αυτή τους η πράξη να γίνει δη­μό­σια. Τα προ­σω­πι­κά αντι­κεί­με­να των τα­ξι­διω­τών δεν θα είναι μαζί τους, σε εν­δε­χό­με­νο έλεγ­χο του οχή­μα­τος, έτσι ώστε η αστυ­νο­μία να μην υπο­ψια­στεί τον αριθ­μό των τα­ξι­διω­τών.  Όταν φτά­σει η ώρα θα τους δω να περ­νούν. Θα είμαι κοντά τους, αλλά δεν θα επι­κοι­νω­νή­σου­με σε καμιά στιγ­μή. Αν όλα πάνε καλά θα ενη­με­ρώ­σω τους αν­θρώ­πους που τους πε­ρι­μέ­νουν ότι δεν υπήρ­ξε κα­νέ­να πρό­βλη­μα. Έχω μια λίστα με τους αν­θρώ­πους που θα μι­λή­σω στην πε­ρί­πτω­ση που τους συλ­λά­βουν: φίλες, φί­λους, δι­κη­γό­ρο, συλ­λο­γι­κό­τη­τες, κόμ­μα­τα που θα στη­ρί­ξουν, μέσα ενη­μέ­ρω­σης.  Η Μπέγο και ο Μικέλ έχουν γυ­ρί­σει ένα βί­ντεο στο οποίο εξη­γούν τα κί­νη­τρα στο οποίο λένε ότι το τα­ξί­δι αυτό είναι πράξη πο­λι­τι­κής ανυ­πα­κο­ής και το οποίο θα στα­λεί στις τη­λε­ο­ρά­σεις εάν συλ­λη­φθούν. Όλα θα πάνε καλά λέω στον εαυτό μου καθώς πα­ραγ­γέλ­νω άλλη μια μπύρα. Άντε πάμε.

Η προ­ε­τοι­μα­σία

Ανά­με­σα στα άτομα που θα τα­ξι­δέ­ψουν υπάρ­χει μια  Αφ­γα­νή κο­πέ­λα που είναι 6 μηνών έγκυος. Επί­σης είναι και η Να­τά­σα, μια τρανς γυ­ναί­κα, που έχει υπο­στεί όλων των ειδών τις προ­σβο­λές κατά τη διάρ­κεια του τα­ξι­διού της που ξε­κί­νη­σε ένα χρόνο πριν από το Πα­κι­στάν. Είναι επί­σης νε­α­ροί από την Συρία, το Ιράκ, το Αφ­γα­νι­στάν, το Ιράν. Μι­λούν δια­φο­ρε­τι­κές γλώσ­σες, και θα πρέ­πει για πολ­λές ώρες να είναι έγκλει­στοι και σε από­λυ­τη σιωπή. Είναι λίγοι μόνο από τις και τους 62,784 πρό­σφυ­γες , που δεν μπο­ρούν να φύ­γουν από την Ελ­λά­δα από τον πε­ρα­σμέ­νο  Φλε­βά­ρη  που η Ε.Ε  απο­φά­σι­σε να κλεί­σει «την δια­δρο­μή  των Βαλ­κα­νιών».  Δεν αντέ­χουν άλλο να πε­ρι­μέ­νουν στους προ­σφυ­γι­κούς κα­ταυ­λι­σμούς μέχρι η Ε.Ε να τη­ρή­σει τις υπο­σχέ­σεις με­τε­γκα­τά­στα­σης. Έχουν βα­ρε­θεί να πε­ρι­μέ­νουν η Ευ­ρώ­πη να σε­βα­στεί το διε­θνές δί­καιο,  και να σε­βα­στεί αυ­τούς που κα­τα­φέρ­νουν να ξε­φύ­γουν από τους πο­λέ­μους.

Βρί­σκο­νται σε ένα σπίτι περ­νώ­ντας ξανά τις τε­λευ­ταί­ες λε­πτο­μέ­ρειες του τα­ξι­διού. Εάν υπάρ­χουν αμ­φι­βο­λί­ες πρέ­πει να ει­πω­θούν τώρα. Αύριο όλα πρέ­πει να είναι κα­θα­ρά. Πάνω σε έναν χάρτι δεί­χνουν τις κόκ­κι­νες γραμ­μές, τα ση­μεία που a priori, φαί­νο­νται πιο επι­κίν­δυ­να. Λόγω των τε­λευ­ταί­ων επι­θέ­σε­ων και της κα­τά­στα­σης εκτά­κτου ανά­γκης στη Γαλ­λία, στην Ευ­ρώ­πη γί­νο­νται όλο και πιο συ­χνοί συ­νο­ρια­κοί έλεγ­χοι. Θα πά­ρουν τον αυ­το­κι­νη­τό­δρο­μο μέχρι την Ηγου­με­νί­τσα και από εκεί με φέρρυ μέχρι το Μπρί­ντε­ζι και ξανά με αυ­το­κί­νη­το  μέχρι κάπου κοντά στο Μπιλ­μπάο. Θα προη­γεί­ται κά­ποια χι­λιό­με­τρα  ένα αμάξι για να ενη­με­ρώ­νει αν υπάρ­χουν αστυ­νο­μι­κοί έλεγ­χοι.

Οι πρό­σφυ­γες δεν ξέ­ρουν ακρι­βώς που βρί­σκε­ται η Χώρα των Βά­σκων. Η πλειο­ψη­φία θέλει να πάει στην Γερ­μα­νία. Είναι ευ­χα­ρι­στη­μέ­νες-οι γιατί του­λά­χι­στον θα μπο­ρέ­σουν να φύ­γουν από την Ελ­λά­δα. Θέλω τόσο πολύ να ακού­σω τις ιστο­ρί­ες τους. Να τους ρω­τή­σω γιατί είναι εδώ, πως φα­ντά­ζο­νται το μέλ­λον, αν έχουν φόβο για το τα­ξί­δι. Θα ήθελα να ξέρω τι σκέ­φτο­νται για τους αλ­λη­λέγ­γυους που κιν­δυ­νεύ­ουν με πολύ σο­βα­ρές ποι­νές φυ­λά­κι­σης και που τους βοη­θούν τόσο απλό­χε­ρα. Δεν υπάρ­χει χρό­νος για αυτό. Τώρα πρέ­πει να ξα­να­δούν τις λε­πτο­μέ­ρειες του τα­ξι­διού. Τους ζη­τούν απλά αν συλ­λη­φθούν να κά­νουν ξε­κά­θα­ρο στην αστυ­νο­μία ότι  κα­νείς δεν συμ­με­τεί­χε σε όλο αυτό για χρή­μα­τα. 

Τους δεί­χνουν το κου­βού­κλιο στο οποίο θα είναι όταν θα περ­νούν από τα «κόκ­κι­να ση­μεία». Έχουν το­πο­θε­τή­σει στρώ­μα­τα μέσα στην απο­θή­κη του τρο­χό­σπι­του και την έχουν κα­λύ­ψει για να μην φαί­νε­ται. Έχει δύο μέτρα πλά­τος και 1.30 μήκος.Επί­σης  ένα μικρό πα­ρά­θυ­ρο με σχάρα για να μπαί­νει καλά ο αέρας.  Η έγκυος δεν είναι πια σί­γου­ρη. Ζητά συ­γνώ­μη και απο­σύ­ρε­ται από το σχέ­διο με τον άντρα της. Ένας άλλος νε­α­ρός αρ­χί­σει να ιδρώ­νει και να τρέ­μει όταν μπαί­νει μέσα. Έχει κλει­στο­φο­βία, θα πε­ρά­σει πολύ άσχη­μα εκεί μέσα. Απο­φα­σί­ζει να μην τα­ξι­δέ­ψει. Υπάρ­χουν τρεις υπο­ψή­φιοι που θα πά­ρουν τη θέση τους. Πρέ­πει να ενη­με­ρω­θούν το συ­ντο­μό­τε­ρο. Το τα­ξί­δι ξε­κι­νά σε λίγες ώρες. 

Πριν από λί­γους μήνες, ο Μικέλ που είπε ότι είχε βα­ρε­θεί να πε­ρι­μέ­νει μέ­χρις ότου οι δια­κη­ρύ­ξεις γί­νουν πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. «Οι δήμοι, οι ορ­γα­νώ­σεις, τα κόμ­μα­τα και οι συλ­λο­γι­κό­τη­τες που λέμε καλως ήρ­θα­τε πρό­σφυ­γες, πρέ­πει  να πε­ρά­σου­με στην δράση, υπάρ­χουν πολ­λοί άν­θρω­ποι που βοη­θούν τους πρό­σφυ­γες να πε­ρά­σουν τα σύ­νο­ρα  αλλά η γνώμη μου είναι ότι πρέ­πει  να το κά­νου­με όσο πιο δη­μό­σια γί­νε­ται. Αν τα κράτη δεν σέ­βο­νται τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα η πο­λι­τι­κή ανυ­πα­κοή που θα τα εγ­γυ­η­θεί, δεν είναι μόνο νο­μι­μο­ποι­η­μέ­νη αλλά και από­λυ­τα ανα­γκαία».  Με ρωτά αν το βλέπω εφι­κτό. «Αν θέ­λεις μπορώ να σου πω τις λε­πτο­μέ­ρειες» μου λέει. Προ­τι­μώ να μην τις γνω­ρί­ζω. Προ­τι­μώ να τις γνω­ρί­ζουν μόνο τα άτομα που θα το κά­νουν.

Ανα­ρω­τιέ­μαι αν θα το απο­τολ­μού­σα. Με φο­βί­ζει λίγο. Θυ­μά­μαι τον Ahmad Belal, που μας έλεγε ότι στα 12 του,  ξυ­λο­κό­πη­σαν τους γο­νείς του και τους φί­λους του  όταν προ­σπά­θη­σαν , χωρίς επι­τυ­χία να μπουν στην πρώην Γιου­γκο­σλα­βι­κή Δη­μο­κρα­τια της Μα­κε­δο­νί­ας. Θυ­μά­μαι τον Tahir, που στον κα­ταυ­λι­σμό της Σου­μπό­τι­κα στην Σερ­βία, μας εξη­γού­σε πόσες πολ­λές φορές προ­σπά­θη­σε να πε­ρά­σει από τον φρά­χτη της Ουγ­γα­ρί­ας, όσες ήταν και οι φορές που η Ουγ­γρι­κή αστυ­νο­μία αμό­λη­σε τα σκυ­λιά της πάνω του για να μην επι­χει­ρή­σει ξανά να δρα­πε­τεύ­σει. Θυ­μά­μαι την Juhina, που έκλαι­γε μετά την εκ­κέ­νω­ση της Ει­δο­μέ­νης και μας έλεγε " Δεν ξε­φύ­γα­με από τον πό­λε­μο της Συρία και ούτε ήρ­θα­με εδώ στην Ευ­ρώ­πη για να μέ­νου­με σε αυτό το στρα­τό­πε­δο. Το μόνο που θέ­λου­με είναι μια κα­νο­νι­κή ζωή." Σκέ­φτο­μαι πόσες χι­λιά­δες ευρώ τους ζη­τούν για να τα­ξι­δέ­ψουν από την Ελ­λά­δα στην Ιτα­λία μέσα σε πλοία σε άθλιες συν­θή­κες. Πάνω από ένα χρόνο τώρα βρί­σκο­μαι εδώ γρά­φο­ντας για την κα­τά­στα­ση των προ­σφύ­γων στην Ελ­λά­δα. Νιώ­θω­ντας την ανά­γκη που υπάρ­χει για να να γίνει κάτι, πι­στεύω πως ναι θα το έκανα.

Η σύλ­λη­ψη

Είμαι στην ουρά πε­ρι­μέ­νο­ντας να ανέβω στο Φέ­ρι­μποτ. Μια πολύ συ­μπα­θη­τι­κή  κυρία από την Ρου­μα­νία με ρωτά τι ώρα φτά­νει το πλοίο. Τα λέμε λίγο στα ιτα­λι­κά.  Μου λέει πως ζει στο Μπρί­ντε­ζι, εδώ και δε­κα­ε­τρία χρό­νια όπως και πολ­λοί άλλοι Ρου­μά­νοι και Βούλ­γα­ροι. Δου­λεύ­ει στον αγρο­τι­κό τομέα. Στην ουρά είναι Ρου­μά­νοι, Σέρ­βοι και Βούλ­γα­ροι. Κα­θό­λου Έλ­λη­νες.  Μένει μισή ώρα για την ανα­χώ­ρη­ση και το τρο­χό­σπι­το δεν βρί­σκε­ται  στην ουρά.. “In tanto arriva la nave io mi faccio un giretto”(Ιτα­λι­κά)  λέω στην και­νού­ρια μου φίλη. Στην εί­σο­δο βλέπω στα­μα­τη­μέ­νο το τρο­χό­σπι­το με ένα κάρο αστυ­νο­μι­κούς γύρω γύρω. Δεν είναι δυ­να­τόν. Πλη­σιά­ζω μι­λώ­ντας στο τη­λέ­φω­νο, λες και το τη­λέ­φω­νο θα με κάνει αό­ρα­το στα μάτια των αστυ­νο­μι­κών. Ηλί­θια νεύρα. Είναι αυτοί. Δεν υπάρ­χει αμ­φι­βο­λία. Ασφα­λί­τες συ­νο­δεύ­ουν την ομάδα προ­σφύ­γων. Δύο οπλι­σμέ­νοι  αστυ­νο­μι­κοί με στολή και  μά­σκες επι­βλέ­πουν την Μπέγο και τον Μικέλ. Δεν μπορώ να πι­στέ­ψω αυτό που βλέπω. Πλη­σιά­ζω λίγο ακόμα. Βλέπω την Να­τά­σα να βγαί­νει τε­λευ­ταία από το φορ­τη­γά­κι. Δεν υπάρ­χει αμ­φι­βο­λία τους έχουν συλ­λά­βει όλους.

Δεν ανε­βαί­νω στο κα­ρά­βι. Τη­λε­φω­νώ σε έναν φίλο που ξέρει μια δι­κη­γό­ρο στην Ηγου­με­νί­τσα. Ευ­τυ­χώς που είναι ξύ­πνια. Έρ­χε­ται να με βρει. Είμαι τόσο αγ­χω­μέ­νος που ξε­χνάω τα ελ­λη­νι­κά μου. Πη­γαί­νου­με στις λι­με­νι­κές αρχές. Ενη­με­ρώ­νω τους συ­ντρό­φους-ισ­σες του Μικέλ και της Μπέγο, που δεν μπο­ρούν  να πι­στέ­ψουν αυτό που τους λέω. Δεν ξέρω αν είναι πε­ρισ­σό­τε­ροι λυ­πη­μέ­νοι ή πιο πολύ θυ­μω­μέ­νοι. Στο τμήμα οι αστυ­νο­μι­κοί απει­λούν ότι θα συλ­λά­βουν και μένα. Η δι­κη­γό­ρος τους ρω­τά­ει υπό ποια κα­τη­γο­ρία θα το κά­νουν αυτό. False Alarm.

H Μπέγο και ο Μικέλ είναι ήρε­μοι. Μέχρι που χα­μο­γε­λούν όταν μας βλέ­πουν. Η δι­κη­γό­ρος τους προ­ε­τοι­μά­ζει για το χει­ρό­τε­ρο σε­νά­ριο. Θα τους κα­τη­γο­ρή­σουν για σω­μα­τε­μπο­ρία, δια­κί­νη­ση αν­θρώ­πων . Πρό­κει­ται για έγκλη­μα που τι­μω­ρεί­ται πολύ αυ­στη­ρά στην Ελ­λά­δα. Ίσως ο ει­σαγ­γε­λέ­ας να δια­τά­ξει προ­σω­ρι­νή κρά­τη­ση λόγω του κιν­δύ­νου να δια­φύ­γουν επει­δή δεν είναι Έλ­λη­νες. Είναι πι­θα­νόν να υπάρ­ξει κα­τα­δί­κη γιατί οι απο­δεί­ξεις είναι ισχυ­ρές.

Ο Μικέλ και η Μπέγο ακού­νε με ηρε­μία όσα τους λέει η δι­κη­γό­ρος. "Δεν εί­μα­στε σω­μα­τέ­μπο­ροι. Δεν το κά­νου­με αυτό για χρή­μα­τα. Το κά­νου­με γιατί τα κράτη της Ε.Ε δεν σέ­βο­νται τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα. Το κί­νη­τρο μας είναι πο­λι­τι­κό. Δεν φο­βό­μα­στε και εί­μα­στε δια­τε­θει­μέ­νοι να υπο­στού­με τις συ­νέ­πειες  μιας πρά­ξης που μας φαί­νε­ται από­λυ­τα νο­μι­μο­ποι­η­μέ­νη. Αυτό θα πούμε και στον δι­κα­στή" λένε με από­λυ­τα ηρε­μία.Η δι­κη­γό­ρος λέει ότι οι πρό­σφυ­γες δεν έχουν δια­πρά­ξει κα­νέ­να αδί­κη­μα και το πιο πι­θα­νόν είναι ότι θα γυ­ρί­σουν στην Αθήνα μετά από την 24ωρη κρά­τη­ση τους. Αυτό μας ηρε­μεί όλες και όλους. Έιναι άλ­λω­στε οι πραγ­μα­τι­κοί πρω­τα­γω­νι­στές αυτής της κα­τά­στα­σης.

Πριν φύγω ο Μικέλ μου θυ­μί­ζει κάτι που μου  είχε πει και νω­ρί­τε­ρα «Να ξε­κα­θα­ρί­σεις ότι δεν εί­μα­στε ήρωες. Εί­μα­στε κα­νο­νι­κοί άν­θρω­ποι που κά­νουν ή προ­σπα­θούν να κά­νουν ότι περνά από το χέρι τους μπρο­στά σε μια ολο­φά­νε­ρη αδι­κία. Το μόνο που με τρο­μά­ζει είναι να γίνει σόου, δεν θέ­λου­με κα­νέ­να σόου κα­νέ­να πα­νη­γυ­ρι­κό κα­λω­σό­ρι­σμα στο αε­ρο­δρό­μιο. Το μόνο που θέ­λου­με είναι για μια δια­βο­λε­μέ­νη φορά να αρ­χί­σου­με μα­ζι­κά να μην υπα­κού­με σε αυτά τα εγκλη­μα­τι­κά σύ­νο­ρα.»

Τε­λευ­ταία ενη­μέ­ρω­ση: Εφτά από τους οχτώ συλ­λη­φθέ­ντες, με­τα­ξύ αυτών και η Να­τά­σα, αφέ­θη­καν ελεύ­θε­ροι νωρίς το πρωί. Οι άλλοι δύο πρό­σφυ­γες έχουν κάνει αί­τη­ση ασύ­λου για να μεί­νουν στην Ελ­λά­δα και έτσι η κρά­τη­ση τους θα διαρ­κέ­σει κά­ποιες ώρες ακόμα.  Ο Ει­σαγ­γε­λέ­ας κρί­νει ότι οι πρό­σφυ­γες δεν έχουν δια­πρά­ξει κά­ποιο έγκλη­μα. Η Μπέγο και ο Μικέλ θα πε­ρά­σουν από ανα­κρι­τή κατά τη διάρ­κεια της μέρας.