Την ώρα που η κυβέρνηση Σαμαρά βλέπει να αντιστρέφεται το κύμα πλαστής αισιοδοξίας, που δημιούργησαν τα ΜΜΕ μετά την 3η συμφωνία με τους δανειστές, την ώρα που οι «έλεγχοι» της τρόικας επαναφέρουν την πιθανότητα νέων μέτρων περικοπών στους μισθούς και στις συντάξεις, την ώρα –δηλαδή– που η «βιωσιμότητα» της τρικομματικής τίθεται σε σοβαρή αμφισβήτηση, η ηγεσία του ΣΥΝ προχώρησε σε κάποιες –τουλάχιστον– αμφιλεγόμενες πρωτοβουλίες.
Η πρώτη αφορούσε τη συγκρότηση της «επιτροπής σοφών» σχετικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα, υπό τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΝ, Ν. Κωσταντόπουλο. Πρόκειται για πρωτοβουλία στα όρια των αποφάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, αφού ήδη ο Ν. Κωσταντόπουλος ανακοίνωσε δημόσια ότι κατανοεί το έργο του ως υποχρέωση προετοιμασίας προτάσεων συνταγματικής αναθεώρησης, προκαλώντας μια «μικρή» μετακίνηση: από την αναγκαία εργασία καταγγελίας των ακροδεξιών επιθέσεων του επιτελείου Σαμαρά στα δημοκρατικά δικαιώματα, πήγε στην «προγραμματική» εργασία προετοιμασίας «ρεαλιστικών» προτάσεων για την αλλαγή του συντάγματος.
Πολλοί-ές μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ σημείωσαν την ανάκληση του Ν. Κωσταντόπουλου από την πολιτική εφεδρεία, χωρίς να ξεχνούν ότι στο μεταξύ διάστημα είχε κινηθεί ως ανεξάρτητος από την Αριστερά παράγων, είτε ως πρόεδρος της ΠΑΕ Παναθηναϊκός (της, τότε, οικογένειας Βαρδινογιάννη…) είτε, πολύ περισσότερο, ως «διαθέσιμος» για Πρόεδρος της Δημοκρατίας…
Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορούσε στη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στην εκδήλωση του Ιδρύματος Κωσταντίνος Καραμανλής, προς τιμήν του εθνάρχη της Δεξιάς. Σύμφωνα με το επιτελείο της Κουμουνδούρου, πρόκειται περί «τακτικής κίνησης», με στόχο να ενεργοποιήσει αντιφάσεις στο στρατόπεδο της Δεξιάς, όπου, λέει, υπάρχει αντιπαράθεση μεταξύ των ακροδεξιών φίλων του Σαμαρά και των πιο «παραδοσιακών» δεξιών της καραμανλικής παράδοσης.
Χωρίς καμιά πρόθεση να υποβαθμίσουμε τους ενδοοικογενειακούς καυγάδες της Δεξιάς, θα θέλαμε να θυμίσουμε στους σ. του ΣΥΝ ότι ο Α. Σαμαράς αναδείχθηκε στην ηγεσία της ΝΔ μέσω της μαζικής υποστήριξης των… καραμανλικών (που, την τελευταία στιγμή, «κρέμασαν» τη Ντόρα Μπακογιάννη). Κατά συνέπεια, είναι μάλλον λανθασμένη η εκτίμηση ότι οι όποιες αντιθέσεις των «οικογενειών» της ΝΔ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την Αριστερά στο απολύτως σημαντικότερο έργο της ανατροπής της κυβέρνησης Σαμαρά.
Το επικοινωνιακό και μιντιακό περιβάλλον (με τις διαρροές περί οργής του Σαμαρά, ζαλάδας του Χρ. Λαζαρίδη κ.ο.κ.) δεν θα πρέπει να προκαλεί σύγχυση στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ: με τέτοιες πρωτοβουλίες «πολιτικού πολιτισμού» η Αριστερά χρεώνεται πράγματα και όχι η Δεξιά. Οι τοποθετήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ήδη υποχρεωθεί να κάνουν λόγο για «σεβασμό προς τους πολιτικούς αντιπάλους» ή ακόμα και για τον «σημαίνοντα ρόλο (του Κ. Καραμανλή!) στην εμπέδωση των δημοκρατικών θεσμών».
Υπενθυμίζουμε ότι ο Κ. Καραμανλής επέστρεψε στην Ελλάδα στις 23/7/1974 ως προσκεκλημένος των απομειναριών της χούντας, ενώ του ανατέθηκε το έργο όχι βεβαίως να εμπεδώσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, αλλά να εμπεδώσει τη σταθερότητα του συστήματος που κινδύνευε από την ανεξέλεγκτη κρίση της στρατιωτικής δικτατορίας.
Να υπενθυμίσουμε, επίσης, ότι οι σχέσεις μεταξύ Κ. Καραμανλή και Αριστεράς δεν ήταν σχέσεις συνομιλητών «με διαφορετικές προτάσεις και θέσεις», αλλά σχέσεις βαθιάς αντιπαλότητας και εχθρότητας τόσο κατά την προδικτατορική περίοδο της ΕΡΕ, όσο και κατά τη Μεταπολίτευση.
Η τρίτη –και ίσως πιο σημαντική– πρωτοβουλία είναι η ομαδική συμμετοχή στο συνέδριο που οργανώνει η ομάδα Γ. Αρσένη-Λ. Κατσέλη, υπό την εποπτεία του Levy Institute, με θέμα: «Έξοδος από την κρίση. Η πρόκληση της εναλλακτικής πορείας». Οι αντιρρήσεις σχετικά με τη συμμετοχή σε αυτό το γεγονός θα έπρεπε να είναι πολλαπλές:
α) Το Levy Institute είναι μεν «ανεξάρτητος θεσμός», όμως σαφώς αντανακλά σκέψεις και προβληματισμούς του συστήματος στις ΗΠΑ, στα πλαίσια της πολιτικής που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ευρωατλαντισμός».
β) Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να μπαίνει σε διάλογο συνδιαμόρφωσης με στελέχη με βαρύ παρελθόν (Γ. Αρσένης, Λ. Κατσέλη, Χ. Καστανίδης, Μ. Ξενογιαννακοπούλου), ενώ η συμμετοχή του Π. Ρουμελιώτη (αλλά και του Γ. Βαρουφάκη) δείχνουν προς την κατεύθυνση ακόμα και του… ΔΝΤ.
γ) Το παζλ συμπληρώνεται από τη συμμετοχή «ομάδας» διαφωνούνταν της ΔΗΜΑΡ (Α. Νεφελούδης, Γ. Πανούσης). Σε αυτό το γεγονός, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να συμμετέχει με πολύ «στρατό»: Παρεμβαίνουν οι Αλ. Τσίπρας, Γ. Δραγασάκης, Γ. Σταθάκης, Γ. Μηλιός, Ευκλ. Τσακαλώτος, ενώ άλλα στελέχη του αναλαμβάνουν το ρόλο συντονιστή της συζήτησης!
Ακόμα και φιλικά προς τον ΣΥΡΙΖΑ ΜΜΕ (όπως το tvxs) εκτίμησαν ότι πρόκειται για «επισημοποίηση συνεργασίας» και ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να επιλέγει έναν κύκλο διεύρυνσης».
Υπογραμμίζουμε ότι ανάλογη απόφαση δεν έχει παρθεί από κανένα συλλογικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για ένα ακόμα (και μάλιστα σοβαρό) κρούσμα έλλειψης δημοκρατίας και συλλογικότητας.
Κυρίως όμως μας απασχολεί ότι πρόκειται για κίνηση στη λάθος κατεύθυνση. Το άνοιγμα προς τα θραύσματα της σοσιαλδημοκρατίας δεν είναι ουδέτερο πολιτικά. Μπορεί να υλοποιηθεί ως προεκλογική τακτική με συνέπεια, μόνο μέσα από τη συντηρητική αναδίπλωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Ταυτόχρονα, τέτοιες κινήσεις αποκλείουν κάθε «αμφίπλευρη διεύρυνση», αφού τα ανοίγματα προς τα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ ακυρώνουν κάθε δυνατότητα για συμμαχία προς τα αριστερά, δίνοντας παράλληλα στις ηγεσίες του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιχειρήματα για να δικαιολογήσουν τη σεχταριστική στρατηγική τους.
Υπενθυμίζουμε ότι ο Γ. Αρσένης, μετά την πρώτη «κεϊνσιανή» περίοδο των κυβερνήσεων Παπανδρέου, υπήρξε ο υπουργός του Σημίτη που οργάνωσε το πρώτο νικηφόρο «έπος» του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα, την κατάργηση της Επετηρίδας στους εκπαιδευτικούς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα: Θα προχωρήσει μπροστά, με βάση την αριστερή-ριζοσπαστική πολιτική, θα επιχειρήσει να συσπειρώσει μια πλατιά εργατική-λαϊκή πλειοψηφία, με στόχο μια κυβέρνηση της Αριστεράς, που θα τα αλλάξει όλα; Αντίθετα, μήπως πρέπει να κινηθεί με «ρεαλιστικές» προσαρμογές στην πολιτική του, επιδιώκοντας συμμαχίες με αμετανόητα τμήματα της σοσιαλδημοκρατίας, οργανώνοντας «ανοίγματα» ακόμα και προς την «πολιτισμένη» Δεξιά, με στόχο την (με κάθε τρόπο) εκλογική νίκη και της συγκρότηση μιας θολής «μη-μνημονιακής» συγκυβέρνησης;
Όσοι τάσσονται στο δεύτερο σκέλος του διλλήματος οφείλουν να θυμούνται τα αποτελέσματα της «πληθυντικής Αριστεράς» παλιότερα ή τα εγκληματικά λάθη της ηγεσίας Μπερτινότι στην Κομουνιστική Επανίδρυση που, μέσα από τη συμμετοχή στην κυβέρνηση Πρόντι, οδήγησαν στη διάλυση της Αριστεράς στην Ιταλία…
Την απάντηση στο δίλημμα αυτό οφείλουν να δώσουν τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ.
ΥΓ: Κάποια στελέχη του ΣΥΝ δικαιολογούν την παρουσία στο Ίδρυμα Καραμανλής με την υπόμνηση ότι και παλαιότερα κάποιοι ηγέτες της Αριστεράς έκαναν ανάλογα βήματα. Οι αναφορές στον Χαρ. Φλωράκη παραπέμπουν στην εποχή των «σκοτεινών» σχέσεων του ΚΚΕ με τη Δεξιά, σχέσεων για τις οποίες το ΚΚΕ πλήρωσε ακριβά. Αντίστοιχα, όταν ο Ν. Κωσταντόπουλος «επισκεπτόταν» το συνέδριο της ΟΝΝΕΔ, η Νεολαία ΣΥΝ δήλωνε (αντιγράφουμε από την «Εφημερίδα των Συντακτών»): «Η συμμετοχή του προέδρου αποτελεί μια ατυχή επιλογή, την ευθύνη της οποίας φέρει το κόμμα, ενώ διεκδικούμε να μην υπάρξουν αντίστοιχες στο μέλλον…».
*Ο Γρηγόρης Δεμέστιχας είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
