Τηλεοπτικές άδειες: Η ανατολή της νέας διαπλοκής

Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία αποκαλύπτουν και τις βασικές πτυχές και στοχεύσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και προσωπικά του υπουργού Επικρατείας, Νίκου Παππά, για το  στα λόγια νέο τηλεοπτικό τοπίο. Το πρώτο ενδιαφέρον σημείο εντοπίζεται στη «χαλαρή» αντιμετώπιση των ανώνυμων εταιριών που θα συμμετέχουν στον διαγωνισμό και θα έχουν δηλώσει ως έδρα τους, κράτος της αλλοδαπής. Αυτό υποδηλωνόταν ξεκάθαρα και στον νόμο 4339/2015 καθώς οι τηλεοπτικές εταιρίες που θα είχαν έδρα κράτος εντός της ΕΕ, όπως το Λουξεμβούργο, με εξαιρετικά ευνοϊκή νομοθεσία για τους μετόχους και τους ιδιοκτήτες και ρήτρες ανωνυμίας και μυστικότητας για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες, θα είχαν το απόλυτο δικαίωμα, αξιοποιώντας τις σχετικές «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ, να αποκρύψουν και να συγκαλύψουν το ποιος πραγματικά βρίσκεται πίσω από την εταιρία τους και να προσκομίσουν μόνο όσα έγγραφα απαιτούνται για συμμετοχές σε διαγωνισμούς, κατά το εμπορικό και εταιρικό δίκαιο της χώρας – έδρας τους, δηλαδή ενίοτε το απολύτως τίποτα. Με άλλα λόγια, ο κάθε σεσημασμένος εν Ελλάδι διαπλεκόμενος ιδιοκτήτης ΜΜΕ μπορεί να καμουφλάρει την ταυτότητα και τη συμμετοχή του στα νέα, τηλεοπτικά, εταιρικά σχήματα, εκμεταλλευόμενος τις φιλικές προς τούτο εμπορικές νομοθεσίες άλλων χωρών εντός ή εκτός ΕΕ και σπρώχνοντας στο προσκήνιο των μετοχικών συνθέσεων και των διοικητικών συμβουλίων, αχυρανθρώπους και «αυτοφωράκηδες», για να θυμηθούμε και μια αγαπημένη έκφραση του πρωθυπουργού.

Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο εντοπίζεται στο κεφάλαιο 5 της προκήρυξης, με τον γενικό τίτλο «Έγγραφα φακέλου αίτησης». Μέχρι τις 9 Ιουνίου, οι υποψήφιοι του διαγωνισμού των αδειών πρέπει να υποβάλουν φάκελο με συγκεκριμένα έγγραφα που θα πιστοποιούν, υποτίθεται, την αξιοπιστία τους. Ανάμεσα σε αυτά πρέπει να είναι εκείνα που αναφέρονται σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, σε δαπάνες συνεργείων και στούντιο, σε προσωπικό, με συγκεκριμένες προδιαγραφές και ελάχιστα αριθμητικά όρια ανά κατηγορία (...ακόμη και για τα μικρόφωνα των εξωτερικών μεταδόσεων υπάρχει πρόβλεψη ελάχιστου αριθμού τους). Και γεννιέται το εύλογο ερώτημα: Γιατί να προχωρήσει έως τις 9 Ιουνίου, ένας (νέος) υποψήφιος καναλάρχης, με έδρα στην Ελλάδα ή σε κράτος της αλλοδαπής, σε τέτοιες δαπάνες και έξοδα και προσλήψεις και ενοικιάσεις ή αγορές κτηρίων αν δεν ξέρει εκ των προτέρων ότι στις 30 Ιουλίου (προτεινόμενη ημερομηνία ανακήρυξης υπερθεματιστών) θα είναι και τελικός ανάδοχος και (νόμιμος) κάτοχος τηλεοπτικής άδειας;

Εδώ δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν και φυσικά δεν αποκλείει το ένα το άλλο. Ή ο διαγωνισμός γίνεται για το θεαθήναι και η κυβέρνηση και προσωπικά ο ίδιος ο Παππάς έχουν δώσει συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις σε συγκεκριμένους επιχειρηματίες του Τύπου και επίδοξους καναλάρχες ότι όπως και να 'χει θα είναι οι τελικοί νικητές του διαγωνισμού, με απλά λόγια ο διαγωνισμός είναι στημένος προτού καν αρχίσει, ή ο διαγωνισμός είναι (και) φωτογραφικός και αφορά αποκλειστικά όσους επιχειρηματίες είναι ήδη ιδιοκτήτες τηλεοπτικών καναλιών, έχουν ήδη επενδύσει σε στούντιο, βαν, εγκαταστάσεις και προσωπικό και έχουν ήδη αποκτήσει το απόλυτο προβάδισμα έναντι οποιουδήποτε άλλου πιθανού ανταγωνιστή τους. Σε αυτό το σημείο, ας υπενθυμιστεί η φράση του υπουργού Επικρατείας ότι «σκοπός της κυβέρνησης είναι η βιωσιμότητα των νέων σχημάτων και η νομιμότητα». Με απλά λόγια, και για να λέμε τα πράγματα με ονόματα, η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να τερματιστεί η τηλεοπτική παρουσία Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη, Αλαφούζου, Κοντομηνά, Κυριακού, αντίθετα, την απασχολεί η «νομιμότητα» της παράτασης της παρουσίας τους – από την παράθεση των ονομάτων, απουσιάζει ο Ψυχάρης, που ίσως πληρώσει το μάρμαρο συνολικά για τη διαπλοκή, καθώς εκεί μαίνεται και ένας ενδοεπιχειρηματικός «πόλεμος» γύρω από το Μέγκα, πυρά του οποίου εξαπολύονται εσχάτως και χωρίς προσχήματα από τις στήλες του «Βήματος» και τον λογαριασμό στο τουίτερ του διευθυντή της εφημερίδας, Αντώνη Καρακούση.

Η... βιωσιμότητα, πώς θα εξασφαλιστεί, με τις ευλογίες της κυβέρνησης και των συναρμόδιων υπουργών, Παππά, Κατρούγκαλου, Σπίρτζη, Σταθάκη, Τσακαλώτου; Όπως απέδειξαν και οι πρόσφατες κοινές υπουργικές αποφάσεις και επαναλαμβάνεται επακριβώς και αυτούσια και στην προκήρυξη, η «βιωσιμότητα» θα βασιστεί καταρχάς στην πλέον δοκιμασμένη μέθοδο του καπιταλισμού της νεοφιλελεύθερης εποχής: Την εξουθένωση, την εξαθλίωση και την ανεργία του κόσμου της εργασίας. Ο ελάχιστος, νόμιμος αριθμός εργαζομένων στα (νέα) τηλεοπτικά ΜΜΕ καθορίστηκε για όλες τις ειδικότητες (δημοσιογράφους, διοικητικό προσωπικό, τεχνικούς) στους 400. Κρίσιμη σημείωση: Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία των λογιστηρίων των καναλιών και χωρίς να υπολογίζονται ''μπλοκάκια'', συμβάσεις έργου και εξωτερικές αναθέσεις ή και ενοικιάσεις απασχολουμένων, δεν υπάρχει κανάλι εθνικής εμβέλειας, το οποίο να απασχολεί λιγότερους από 500. Δεύτερη κρίσιμη σημείωση: Στα αυτιά των κεφαλαιούχων, ο ελάχιστος αριθμός ισοδυναμεί πάντα με τον μέγιστο. Επομένως, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δίνει «δωράκι» στους καναλάρχες τη σύννομη πια αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων τους, με την άμεση εκπαραθύρωση και μαζική απόλυση τουλάχιστον 100 εργαζομένων. Φυσικά, η μείωση του αριθμού θα προκύψει έμμεσα και από το γεγονός ότι σε πρώτη φάση, τα κανάλια από οκτώ θα είναι τέσσερα. Σε πρώτη όμως φάση, καθώς ο Παππάς έχει πια παραδεχθεί ανοικτά ότι σύντομα θα επανέλθει και αξιοποιώντας τις υπερεξουσίες του, θα καθορίσει και θα προκηρύξει και άδειες αμιγώς θεματικού χαρακτήρα (ψυχαγωγικού, αθλητικού κτλ) πανελλαδικής εμβέλειας. Κρίσιμη λεπτομέρεια: Στα κανάλια θεματικού χαρακτήρα, ο ελάχιστος αριθμός εργαζομένων πέφτει στο μισό, δηλαδή από τους 400 των καναλιών γενικού περιεχομένου, στους 200 – άλλο ένα κυβερνητικό «δωράκι» εργοδοτικής νομιμότητας.

Στο θέμα του Μέγκα, θα επανέλθουμε με ξεχωριστό σημείωμα, καθώς ο «πόλεμος» διεξάγεται στο προσκήνιο και το παρασκήνιο, λαμβάνοντας καινοφανείς διαστάσεις για έναν τυπικό καυγά βουβαλιών στον βάλτο.