Ο κόσμος μοιάζει να βυθίζεται στην τρέλα.
Στις ΗΠΑ, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία της χώρας υποχρεώνεται να καλέσει τη μαύρη νεολαία να μην καταφύγει στα κουμπούρια για να αντιμετωπίσει το «χόμπι» των αστυνομικών να δολοφονούν διαρκώς με τα υπηρεσιακά όπλα νεαρούς μαύρους χωρίς λόγο και αφορμή. Και ένας γελοίος τραμπούκος, ο Τραμπ, συσπειρώνοντας πίσω του την Κου Κλουξ Κλαν, το Tea Party και τη θρησκευτική Δεξιά των Ρεπουμπλικάνων, έχει πλέον σοβαρές πιθανότητες να εκλεγεί πρόεδρος και να τεθεί επικεφαλής του πιο θηριώδους πολεμικού μηχανισμού στον κόσμο.
Στη Βρετανία, λίγες βδομάδες μετά το ιστορικό δημοψήφισμα του Brexit, η Τερέζα Μέι (ή Τερέζα Θάτσερ, κατά τον Τύπο) «εκλέγεται» ως πρωθυπουργός με τις ψήφους μόνο της ΚΟ των Τόρηδων, ορίζει τον κλόουν Μπόρις Τζόνσον ως υπουργό Εξωτερικών, και δηλώνει ότι δεν θα έχει πρόβλημα να διατάξει «προληπτικό πυρηνικό χτύπημα» αν οι συνθήκες το κάνουν αναγκαίο.
Στην ηπειρωτική Ευρώπη, στη Γαλλία, την κοιτίδα του Διαφωτισμού, μετά την αποτρόπαιη σφαγή στη Νίκαια, ο «σοσιαλιστής» Ολάντ δηλώνει ότι σκέπτεται να αντιδράσει με... περισσότερους βομβαρδισμούς στην Ανατολή, αλλά και με... μονιμοποίηση του καθεστώτος «εκτάκτου ανάγκης» στο εσωτερικό της Γαλλίας. Και η Μαρίν Λε Πεν, επικεφαλής του κρυπτοφασιστικού Εθνικού Μετώπου, βαδίζει ακάθεκτη προς τις προεδρικές εκλογές, έχοντας πλέον ως αντίπαλο μόνο τον υποψήφιο μιας σκληρής και «προστατευτικής» (για τους Γάλλους μόνο...) Δεξιάς.
Στην Τουρκία, μια χώρα του G20, με αναμφισβήτητο ρόλο-κλειδί σε μιαν ευρύτερη «καυτή» περιοχή, τα τανκς βγαίνουν στους δρόμους! Και μόνο η επάνοδος στη γλώσσα της εποχής της τρομερής λέξης «πραξικόπημα» θα αρκούσε για να βάλει την παγκόσμια Αριστερά στην... πρίζα.
Κάποιοι περίμεναν το 2016 ως έτος εξόδου από την κρίση. Και όμως μπορεί να αποδειχθεί ένα νέο 2008. Είναι ήδη γνωστό ότι οι ιταλικές τράπεζες έχουν «σκάσει». Είναι επίσης γνωστό ότι, παρά τα θηριώδη προγράμματα στήριξης των προηγούμενων χρόνων, οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες έχουν μεγάλο πρόβλημα, με την Ντόιτσε Μπανκ να θεωρείται ήδη άταφο πτώμα. Και όμως η ΕΕ –υπό τη γερμανική ηγεσία– συζητά να κινητοποιήσει τους ευρωπαϊκούς πόρους και μηχανισμούς για τη «σωτηρία» μόνο των γερμανικών –το πολύ και των γαλλικών– τραπεζών, ενώ για όλους τους άλλους η λύση είναι, λέει, τα «προβλεπόμενα» από τις συμφωνίες τραπεζικής ενοποίησης και ένα γενικευμένο πανευρωπαϊκό μνημόνιο. Η καταρχήν έγκριση των κυρώσεων κατά της Πορτογαλίας και της Ισπανίας (με τη θετική ψήφο του Ευκλείδη Τσακαλώτου που, κάποτε, υποσχόταν πανευρωπαϊκό συντονισμό κατά της λιτότητας...) είναι μια μεγάλη προειδοποίηση.
Η «τρέλα» δεν περιορίζεται πλέον στα «αποτυχημένα κράτη», στις απομονωμένες περιοχές της Ασίας ή της Αφρικής, σαρώνει τις χώρες του «κέντρου» του παγκοσμιοποιημένου συστήματος.
Ασφαλώς το υπόβαθρο αυτών των εξελίξεων είναι η διεθνής οικονομική κρίση του καπιταλισμού. Που μετά από 8 χρόνια έχει προκαλέσει σοβαρές αλλαγές στους συσχετισμούς δύναμης, κάνοντας τους πάντοτε παρόντες ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς να παίρνουν ανεξέλεγκτες και λυσσαλέες μορφές.
Είναι η διεθνής οικονομική κρίση που στο εσωτερικό των μεγάλων χωρών πλέον μεταλλάσσεται σε πολιτική κρίση. Αναδεικνύοντας το κενό στρατηγικής των μεγάλων κυρίαρχων τάξεων. Που γνωρίζουν πλέον καλά ότι η σκληρή λιτότητα, ο άγριος νεοφιλελευθερισμός, δεν μπορεί και δεν πρόκειται να βγάλει το σύστημα από την κρίση, αλλά επίσης γνωρίζουν, ακόμα καλύτερα, ότι δεν έχουν άλλο δρόμο από το να συνεχίσουν με ακόμα σκληρότερη λιτότητα, ακόμα πιο άγριο νεοφιλελευθερισμό. Σε αυτό το ιδεολογικό κενό, στις συνθήκες επιδεινούμενης πολιτικής κρίσης, πρέπει να αποδοθεί η ερμηνεία για το «άνθισμα λουλουδιών» όπως ο Τραμπ, όπως η Λε Πεν, όπως ο Γκρίλο, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ιταλία. Και κυρίως εκεί πρέπει να αποδοθεί η ερμηνεία της «αποκοτιάς» των Τούρκων στρατηγών να επιχειρήσουν πραξικόπημα. Η αποτυχία τους δεν πρέπει να αποκοιμίσει κανέναν. Η μήτρα του παγκόσμιου συστήματος σε κρίση μπορεί να παράγει σε τούτη την περίοδο πολλών μορφών «ανώμαλα» αποτελέσματα.
Το κεντρικό ερώτημα από τη σκοπιά των εργατικών και λαϊκών τάξεων είναι το ερώτημα της εναλλακτικής λύσης και πολιτικής. Και η διαμόρφωση των όρων του ερωτήματος, όπως και της απάντησης, προχωρά επίσης, έστω με ρυθμούς αργούς και βασανιστικούς.
-Είναι το κίνημα στη Γαλλία που με τον απρόσμενο δυναμισμό και την αντοχή του δείχνει το δρόμο της ανεξάρτητης από τα κάτω παρέμβασης των εργατικών και λαϊκών μαζών, ως προϋπόθεση για την οικοδόμηση της εναλλακτικής λύσης.
-Είναι το Brexit που μέσα του είχε το ανεκτίμητης πολιτικής αξίας Lexit, που δείχνει τα κενά, τις αντιφάσεις, τη βαθιά κρίση των αντιπάλων μας και των διεθνών θεσμών τους, όπως η ΕΕ, αλλά ταυτόχρονα δείχνει –έστω και στρεβλά– την ανάγκη ρήξης και απόσπασης των λαϊκών μαζών από τα ανεξέλεγκτα «διευθυντήρια» του νεοφιλελευθερισμού και του κεφαλαίου.
-Είναι η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες και στους μετανάστες, που παραμένει σε παγκόσμιο επίπεδο ως ισχυρή εργατική και λαϊκή επιλογή, βάζοντας φραγμό στις προοπτικές της ακροδεξιάς δημαγωγίας.
-Είναι η πείρα που πλέον έχουμε χειροπιαστά –είτε από τις εμπειρίες των αραβικών εξεγέρσεων, είτε από το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ εδώ– ότι το ζήτημα της Αριστεράς, το ζήτημα του πολιτικού προσανατολισμού του κινήματος, είναι καθοριστικής σημασίας για την έκβαση των αγώνων.
Ακόμα και μέσα από τις ήττες, τίποτα δεν πάει χαμένο. Η εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύει την πάλη σοβαρών δυνάμεων μέσα στους Podemos, μέσα στο Bloco, μέσα στην υπό διαμόρφωση ριζοσπαστική Αριστερά στη Γαλλία και σε όλη την Ευρώπη, να συνεχίσουν διαφορετικά τον αγώνα τους. Και η κάθε επιτυχία τους θα «γυρίζει» ως ενίσχυση των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αντιμνημονιακής Αριστεράς εδώ. Γιατί αυτό που είναι σε εξέλιξη σε παγκόσμια κλίμακα είναι η συνειδητοποίηση ότι η αναγκαία πάλη για την ανατροπή της λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού, για την απόκρουση του πολέμου, του ιμπεριαλισμού και του ρατσισμού, μπορεί να δοθεί νικηφόρα μόνο ως μεταβατική πολιτική προς τη γενικότερη σοσιαλιστική απελευθέρωση.