Τι μύγα τσίμπησε τον Ερντογάν;

Η αμ­φι­σβή­τη­ση της συν­θή­κης της Λω­ζά­νης και του κα­θε­στώ­τος στο Αι­γαίο από τον Ταγίπ Ερ­ντο­γάν προ­κά­λε­σε δι­καιο­λο­γη­μέ­νη ανη­συ­χία στον ελ­λη­νι­κό λαό. Χωρίς καμία αφορ­μή, στη διάρ­κεια ομι­λί­ας του σε... κοι­νο­τάρ­χες, βάλ­θη­κε να απο­δο­μή­σει το Κε­μα­λι­κό εθνι­κό αφή­γη­μα, υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι η Λω­ζά­νη δεν συ­νι­στού­σε νίκη, αλλά ήττα της Τουρ­κί­ας, γιατί πα­ρέ­δω­σε στους Έλ­λη­νες «δικά της» νησιά του Αι­γαί­ου. Τις ελ­λη­νι­κές ανη­συ­χί­ες ήρθε να ενι­σχύ­σει ο αρ­χη­γός της αξιω­μα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης Κεμάλ Κι­λιτσ­ντά­ρο­γλου, ο οποί­ος καυ­τη­ρί­α­σε μεν τις «ιε­ρό­συ­λες» επι­θέ­σεις του Ερ­ντο­γάν απέ­να­ντι στους ιδρυ­τές- πα­τέ­ρες του Κε­μα­λι­σμού που συ­νο­μο­λό­γη­σαν τη συν­θή­κη της Λω­ζά­νης, Ατα­τούρκ και Ινο­νού, αλλά δεν απέ­φυ­γε τον πει­ρα­σμό της εθνι­κι­στι­κής «ρε­λάνς», κα­τη­γο­ρώ­ντας τις κυ­βερ­νή­σεις του ΑΚΡ ότι ήταν εκεί­νες πα­ρέ­δω­σαν 16 «νησιά» (βρα­χο­νη­σί­δες) του Αι­γαί­ου στην Ελ­λά­δα.

Σ’αυ­τό το φόντο, η Τουρ­κία, τόσο στην ισλα­μι­κή, όσο και στην Κε­μα­λι­κή εκ­δο­χή της, εμ­φα­νί­ζε­ται ως μια νευ­ρι­κή, ρε­βαν­σι­στι­κή δύ­να­μη που αμ­φι­σβη­τεί διε­θνείς συν­θή­κες και σύ­νο­ρα σε βάρος της Ελ­λά­δας, με τηνανοχή μά­λι­στα των με­γά­λων δυ­νά­με­ων της Δύσης, που είτε σιω­πούν (ΗΠΑ), είτε επι­λέ­γουν ευ­με­νή για την Άγκυ­ρα ου­δε­τε­ρό­τη­τα (Γερ­μα­νία). Η εύ­λο­γη ανη­συ­χία είναι μήπως η Τουρ­κία του Ερ­ντο­γάν, σε μια βε­βια­σμέ­νη προ­σπά­θεια από­δρα­σης από τη διπλή κρίση που τη μα­στί­ζει (βα­ρειά απο­στα­θε­ρο­ποί­η­ση του κρά­τους μετά την από­πει­ρα πρα­ξι­κο­πή­μα­τος της 15ης Ιου­λί­ου και Κουρ­δι­κό) πε­ρά­σει κά­ποια στιγ­μή από τα λόγια στα έργα, επι­χει­ρώ­ντας να αλ­λά­ξει το στά­τους κβο στο Αι­γαίο. Το ερώ­τη­μα που τί­θε­ται είναι αν έχου­με να κά­νου­με με έναν πραγ­μα­τι­κό, άμεσο κίν­δυ­νο ή αν η αιφ­νι­δια­στι­κή έκρη­ξη του Ερ­ντο­γάν εξυ­πη­ρε­τεί κυ­ρί­ως εσω­τε­ρι­κές πο­λι­τι­κές σκο­πι­μό­τη­τες. Ερώ­τη­μα, που δεν μπο­ρεί να απα­ντη­θεί αν πα­ρα­γνω­ρί­σει κα­νείς τις δρα­μα­τι­κές αλ­λα­γές τις οποί­ες πυ­ρο­δό­τη­σε η 15η Ιου­λί­ου και δια­τρέ­χουν το σύ­νο­λο της του­ρι­κής κοι­νω­νί­ας, από τα λαϊκά στρώ­μα­τα μέχρι τις άρ­χου­σες ελίτ.

Απο­κα­λυ­πτι­κό από αυτή την άποψη ήταν άρθρο που δη­μο­σιεύ­τη­κε την Πα­ρα­σκευή στη Yeni Safak. Η εφη­με­ρί­δα εκ­φρά­ζει τον σκλη­ρό πυ­ρή­να του ΑΚΡ και είναι απο­λύ­τως πιστή στον Ερ­ντο­γάν, με τον οποίο συν­δέ­ε­ται στενά από την εποχή που ο ση­με­ρι­νός πρό­ε­δρος ήταν δή­μαρ­χος Κων­στα­ντι­νού­πο­λης. Το κεί­με­νο υπο­γρά­φει ο Ιμπρα­ήμ Κα­ρα­γκούλ, από τους βα­σι­κούς αρ­θρο­γρά­φους της εφη­με­ρί­δας, ο οποί­ος βάλ­θη­κε να εξη­γή­σει την το­πο­θέ­τη­ση Ερ­ντο­γάν περί Λω­ζά­νης, γρά­φο­ντας αυτά που ο Τούρ­κος πρό­ε­δρος συχνά υπο­νο­εί, αλλά για ευ­νό­η­τους λό­γους δεν μπο­ρεί να ξε­στο­μί­σει.

Ο αρ­θρο­γρά­φος (όπως βέ­βαια και ο Ερ­ντο­γάν, στην επί­μα­χη ομι­λία του) ελά­χι­στα ασχο­λεί­ται με τη ση­με­ρι­νή Ελ­λά­δα και τα νησιά της. Στό­χος του είναι οι... Αμε­ρι­κα­νοί, γε­νι­κά οι με­γά­λες δυ­νά­μεις τηςΔύσης και τα (πραγ­μα­τι­κά ή φα­ντα­στι­κά) ενερ­γού­με­νά τους μέσα στην Τουρ­κία, στα οποία τσου­βα­λιά­ζει τους πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες, τον Γκιου­λέν, τους Κούρ­δους και, εμ­μέ­σως, τους Κε­μα­λι­κούς.

Ιδού ο καμ­βάς του άρ­θρου: Υπό τον Ταγίπ Ερ­ντο­γάν, η Τουρ­κία ύψωσε ανά­στη­μα και έγινε ανε­ξάρ­τη­τη πε­ρι­φε­ρεια­κή δύ­να­μη, παύ­ο­ντας να είναι απλό πα­ρα­κο­λού­θη­μα της Δύσης, όπως γι­νό­ταν στα 80 χρό­νια κυ­ριαρ­χί­ας του Κε­μα­λι­σμού. Αυτό δεν αρέ­σει στους Αμε­ρι­κα­νούς, που έχουν βαλ­θεί να υπο­νο­μεύ­σουν την κυ­βέρ­νη­ση- η 15η Ιου­λί­ου ήταν δική τους δου­λειά- και να ακρω­τη­ριά­σουν τη χώρα, μέσω των Κούρ­δων. Αν είχαν πε­τύ­χει οι πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες, η Τουρ­κία θα συ­ρό­ταν σε μια δεύ­τε­ρη συν­θή­κη των Σε­βρών, χά­νο­ντας τις κουρ­δι­κές πε­ριο­χές της. Συ­σπει­ρω­μέ­νη γύρω από τον Ερ­ντο­γάν, δίνει σή­με­ρα έναν και­νούρ­γιο εθνι­κό αγώνα, ένα δεύ­τε­ρο «πό­λε­μο της Ανε­ξαρ­τη­σί­ας». Σ΄αυτό τον αγώνα ζωής ή θα­νά­του, οι δήθεν σύμ­μα­χοι της Δύσης είναι οι χει­ρό­τε­ροι εχθροί της Τουρ­κί­ας.

Αυτό το αφή­γη­μα, που φαί­νε­ται να απη­χεί πιστά τη νο­ο­τρο­πία όχι μόνο του Ερ­ντο­γάν, αλλά και ευ­ρύ­τα­των στρω­μά­των της τουρ­κι­κής κοι­νω­νί­ας, ακτι­νο­βο­λεί όχι αυ­το­πε­ποί­θη­ση ηγε­μο­νι­κής δύ­να­μης, αλλάανα­σφά­λεια πο­λιορ­κη­μέ­νου φρου­ρί­ου. Η 15η Ιου­λί­ου απο­τέ­λε­σε ένα τρο­μα­κτι­κό σοκ, καθώς ανε­ξάρ­τη­τα από την έκ­βα­σή του έδει­ξε ότι η απει­λή της ανα­τρο­πής είναι χει­ρο­πια­στή και άμεση, με τον εφιάλ­τη ενός δεύ­τε­ρου, «επι­τυ­χη­μέ­νου» αυτή τη φορά πρα­ξι­κο­πή­μα­τος να στοι­χειώ­νει τον ύπνο των κυ­βερ­νώ­ντων. Η με­γά­λη πληγή του Κουρ­δι­κού γί­νε­ται ολο­έ­να και πιο απει­λη­τι­κή και η επι­χεί­ρη­ση «Ασπί­δα του Ευ­φρά­τη» απέ­τρε­ψε μεν τη δη­μιουρ­γία ντε φάκτο κουρ­δι­κής οντό­τη­τας στη Συρία, αλλά δεν έδωσε, ούτε μπο­ρεί να δώσει ορι­στι­κή λύση. Η συ­νο­χή του κρα­τι­κού μη­χα­νι­σμού, και ιδίως του στρα­τού, έχει διαρ­ρα­γεί καί­ρια με τις σα­ρω­τι­κές εκ­κα­θα­ρί­σεις- κάτι που, πα­ρε­μπι­πτό­ντως, θα κα­θι­στού­σε εντε­λώς τυ­χο­διω­κτι­κή οποια­δή­πο­τε στρα­τιω­τι­κή εμπλο­κή της Τουρ­κί­ας με κά­ποιο συ­ντε­ταγ­μέ­νο κρά­τος, του­λά­χι­στον βρα­χυ­πρό­θε­σμα.

Εν ολί­γοις, το απο­τυ­χη­μέ­νο πρα­ξι­κό­πη­μα κιν­δυ­νεύ­ει να αφή­σει πίσω του ένα απο­τυ­χη­μέ­νο κρά­τος. Αυτή η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τρελ­λαί­νει το σύ­στη­μα Ερ­ντο­γάν, που ωθεί­ται σε μια φυγή προς τα εμπρός, σε μια ρι­ζι­κή «κά­θαρ­ση» από όλους αυ­τούς που κα­τη­γο­ρού­νται, βά­σι­μα ή όχι, ότι λει­τουρ­γούν ως πέμ­πτη φά­λαγ­γατων εχθρών της Τουρ­κί­ας. Υπό αυτό το πρί­σμα πρέ­πει να δει κα­νείς και την επί­θε­ση του Ερ­ντο­γάν ενα­ντί­ον των Κε­μα­λι­κών με αφορ­μή τη Λω­ζά­νη. Αυτό δεν ση­μαί­νει βέ­βαια ότι η Ελ­λά­δα μπο­ρεί να πάρει αψή­φι­στατην το­πο­θέ­τη­ση του Τούρ­κου προ­έ­δρου. Ανε­ξάρ­τη­τα από τις εσω­τε­ρι­κές πο­λι­τι­κές σκο­πι­μό­τη­τες, που βά­ρυ­ναν κα­θο­ρι­στι­κά, ο Ερ­ντο­γάν ήξερε πολύ καλά ότι θα άνοι­γε τον ασκό του Αιό­λου στις σχέ­σεις του με την Ελ­λά­δα όταν είπε αυτά που είπε.

Τι συ­μπε­ρά­σμα­τα οφεί­λει, λοι­πόν, να βγά­λει η Ελ­λά­δα από αυτή την ανη­συ­χη­τι­κή εξέ­λι­ξη και πώς πρέ­πει να απα­ντή­σει; Το πρώτο, βα­σι­κό συ­μπέ­ρα­σμα είναι ότι οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις απο­στα­θε­ρο­ποιούνολό­κλη­ρη την πε­ριο­χή μας και δη­μιουρ­γούν ευ­νοϊ­κό κλίμα για την ανα­ζω­πύ­ρω­ση επι­κίν­δυ­νων εθνι­κι­στι­κών και ρε­βαν­σι­στι­κών τά­σε­ων, καθώς όλοι οι πε­ρι­φε­ρεια­κοί «παί­χτες», με­γά­λοι και μι­κροί, κοι­τά­ζουν πως μπο­ρούν να επω­φε­λη­θούν σε βάρος των αντα­γω­νι­στών τους. Η Ελ­λά­δα, επί ποινή με­γά­λων πε­ρι­πε­τειών και τε­ρα­στί­ων κιν­δύ­νων, οφεί­λει να μεί­νει μα­κριά από πα­ρό­μοιους τυ­χο­διω­κτι­σμούς, πρω­το­στα­τώ­ντας στις προ­σπά­θειες για τερ­μα­τι­σμό των πο­λέ­μων, ιδιαί­τε­ρα στη Συρία, με απο­μά­κρυν­ση όλων των ξένων δυ­νά­με­ων και στρα­τιω­τι­κών βά­σε­ων στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή.

Δυ­στυ­χώς, όχι μόνο ο Πάνος Καμ­μέ­νος, που προ­σφέ­ρει στους Αμε­ρι­κα­νούς νέες στρα­τιω­τι­κές βά­σεις στο Αι­γαίο, αλλά και άλλοι, ισχυ­ροί πα­ρά­γο­ντες της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ- ΑΝΕΛ φαί­νε­ται να κα­θο­δη­γού­νται από την ιδέα ότι η Ελ­λά­δα θα μπο­ρού­σε να εκ­με­ταλ­λευ­θεί τις ανα­τα­ρά­ξεις στις σχέ­σεις Άγκυ­ρας-Ουά­σιγ­κτον για να γίνει η ίδια, στη θέση της Τουρ­κί­ας, το κύριο ορ­μη­τή­ριο του ΝΑΤΟ στην πε­ριο­χή. Μια πα­ρό­μοια γραμ­μή, αμάλ­γα­μα τουρ­κο­φα­γι­κού εθνι­κι­σμού και αμε­ρι­κα­νο­δου­λεί­ας, ερε­θί­ζει την τουρ­κι­κή ηγε­σία, εκ­θέ­τει την Ελ­λά­δα στα μάτια του τουρ­κι­κού λαού και οδη­γεί με μα­θη­μα­τι­κή ακρί­βεια σε τυ­χο­διω­κτι­κές πε­ρι­πέ­τειες, ίσως και εθνι­κές τρα­γω­δί­ες. Η υπε­ρά­σπι­ση των διε­θνών συν­θη­κών και των υπαρ­χό­ντων συ­νό­ρων, η απο­δέ­σμευ­ση από τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς και μια ενερ­γη­τι­κήπο­λι­τι­κή ει­ρή­νης με την Τουρ­κία και φι­λί­ας με τους λαούς της (Τούρ­κους, Κούρ­δους κ.α.) είναι η μόνη γραμ­μή που μπο­ρεί να προ­α­σπί­σει την εθνι­κή κυ­ριαρ­χία και ακε­ραιό­τη­τα, δια­βρώ­νο­ντας το έδα­φος κάτω από τα πόδια των εθνι­κι­στι­κών- ρε­βαν­σι­στι­κών κύ­κλων της Άγκυ­ρας.