«Είκοσι πέντε μέρες χαριστικά»: Η οδύσσεια μιας άδειας μητρότητας

Μια εργαζόμενη μηχανικός οσονούπω μητέρα σε μια από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες στον ιδιωτικό τομέα, ένα μισθωτό μπλοκάκι (άρθρο 39) που με έκανε περισσότερο μισθωτή παρά μπλοκάκι και μια ερώτηση: «Ποια είναι τα δικαιώματά μου όσον αφορά το επίδομα και την άδεια μητρότητας;».

Οι απαντήσεις που μου δόθηκαν ήταν πολλές. Η εταιρεία μού απάντησε «25 μέρες χαριστικά», το ΤΣΜΕΔΕ στην αρχή ότι θα πρέπει να απευθυνθώ στο ΙΚΑ, το ΙΚΑ που υπάγομαι ότι έχω όλα τα δικαιώματα της μισθωτής, το ΙΚΑ που υπάγεται η εταιρεία ότι σε παλιότερη αντίστοιχη περίπτωση που είχε καλύψει την εργαζόμενη ως μισθωτή τής είχαν ζητήσει αναδρομικά τα χρήματα πίσω, το ΤΣΜΕΔΕ έπειτα ότι είμαι ελεύθερη επαγγελματίας άρα μου αντιστοιχούν και τα αντίστοιχα επιδόματα, το ΕΤΑΑ ότι θα πρέπει να μιλήσω με το ΤΣΜΕΔΕ, το τμήμα μισθωτών του ΕΦΚΑ ότι θα πρέπει να πάω στο τμήμα Μη μισθωτών, το τμήμα Μη μισθωτών του ΕΦΚΑ ότι θα πρέπει να πάω στο τμήμα Μητρότητας, το τμήμα Μητρότητας ότι το άρθρο 39 είναι γκρίζα ζώνη και ότι θα πρέπει να απευθυνθώ στο τμήμα Νομοθεσίας, το τμήμα Νομοθεσίας ότι είμαι ελεύθερη επαγγελματίας βάσει ενός ΦΕΚ του 2014 όταν το άρθρο 39 του Ν.4387 ψηφίστηκε το 2017. Οι δικηγόροι μού απάντησαν ότι είχαν σε εξέλιξη δικαστικές διαμάχες σχετικά με τις παροχές που δικαιούται το «μισθωτό μπλοκάκι» αλλά τίποτα δεδικασμένο, ο Συνήγορος του Πολίτη ότι δεν αναλαμβάνει διαμάχη μεταξύ εργαζομένου και εταιρείας του ιδιωτικού τομέα παρά το κενό στον νόμο, το Υπουργείο Εργασίας επί ΣΥΡΙΖΑ ότι έχει προωθηθεί το ερώτημα στο αρμόδιο τμήμα και θα με ενημερώσουν σε λίγες μέρες αλλά άργησαν τόσο που τελικά το αίτημα προωθήθηκε στο Υπουργείο Εργασίας επί Ν.Δ., που ανέφερε ότι είναι προτεραιότητά τους η προστασία της μητρότητας και ακολούθως μου απάντησαν για τη σύνταξή μου! Επί της ουσίας, δεν είχα καμία απάντηση και ήμουν πλέον επτά μηνών και κάτι.

Τρεις μήνες προσπαθούσα να πιαστώ από κάτι έλλογο. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες ανάφεραν 4 μήνες άδεια μητρότητας ανεξαρτήτως σχέσεων εργασίας, δεν ανάφεραν όμως τίποτα για επίδομα, το ΤΣΜΕΔΕ έδινε στην ελεύθερη επαγγελματία επίδομα μητρότητας συνολικής αξίας 800 ευρώ (200 ευρώ για κάθε μήνα επί 4 μήνες) αλλά δεν αναφερόταν τίποτα για την άδεια. Το ΙΚΑ έδινε επίδομα μητρότητας 4 μηνών που συνδυαζόταν με την άδεια θηλασμού και το μειωμένο ωράριο, αλλά αφορούσε μόνο τις μισθωτές. Η εταιρεία έδινε 25 μέρες χαριστικά γιατί τίποτα δεν την υποχρέωνε για κάτι διαφορετικό. Ένα κυνηγητό κάποιας αφηρημένης, απ’ ό,τι φαίνεται, έννοιας όπως η προστασία της μητρότητας, που κατέληξε στην ατομική διαπραγμάτευση με την εταιρεία. «Είκοσι πέντε μέρες», επέμεναν εκείνοι, «το θέλω γραπτώς και επίσημα υπογεγραμμένο», απάντησα μία μέρα έπειτα από μακρά περίοδο συζητήσεων για τα κενά της νομοθεσίας και την ακραία πολιτική από την πλευρά της εταιρείας σχετικά με τη μητρότητα.

Η οργάνωσή μου σε σωματείο και η αλληλεγγύη των συναδελφισσών και των συναδέλφων μου ήταν τα πιο βασικά όπλα για να με κάνουν να τολμήσω μια πιο επιθετική προσέγγιση, με την καταγγελία να αχνοφαίνεται κι εμένα να ρωτάω την Επιθεώρηση Εργασίας για τα διαδικαστικά. Μέσα σε μία ώρα μου είχαν δώσει 4 μήνες άδειας με αποδοχές (κατ' αντιστοιχία του επιδόματος μητρότητας της μισθωτής).

Οι μήνες πέρασαν κι έπρεπε να γυρίσω στη δουλειά, χωρίς μειωμένο ωράριο, χωρίς άδεια θηλασμού. Οι διαπραγματεύσεις ξαναξεκίνησαν. Η κατάληξη ήταν να δουλεύω από το σπίτι και να πηγαίνω μία φορά την εβδομάδα στην εταιρεία για 2 μήνες. Την πρώτη μέρα της πρώτης εβδομάδας που επέστρεψα, είδα μια συνάδελφο που ήταν έγκυος να βγαίνει από το γραφείο του διευθυντή. Διαπραγματευόταν κι εκείνη τις άδειές της σχεδόν από το σημείο μηδέν. Την ενημέρωσα για τις παροχές που έδωσαν σ’ εμένα και συμφωνήσαμε να διεκδικήσει το κάτι παραπάνω για την επόμενη έγκυο συνάδελφο και το πέτυχε.

Ικανοποιημένη εν μέρει από το αποτέλεσμα αφενός, βαθιά απογοητευμένη από τη δυσλειτουργία των φορέων που χρυσοπληρώνουμε με τις εισφορές μας αφετέρου, συνειδητοποίησα πόσο κομβικής σημασίας είναι η προστασία της μητρότητας. Γιατί δεν έχει σημασία αν είσαι στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, αν είσαι μισθωτή ή με μισθωτό μπλοκάκι, αν έχεις σύμβαση ορισμένου ή αορίστου χρόνου, αν είσαι στο ένα ή στο άλλο επιμελητήριο ή αν είσαι σε κάποιο σύλλογο, αν είσαι άνεργη ή εργαζόμενη, αν έχεις γεννήσει ή έχεις υιοθετήσει, αν έγινες μπαμπάς ή μαμά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο της ζωής τους όλα τα παιδιά έχουν τις ίδιες συναισθηματικές και υλικές ανάγκες και αυτό θα πρέπει να είναι η βάση των αιτημάτων σε μια διαρκή μάχη για τη συλλογική διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας.

* Το κείμενο αποτελεί επεξεργασμένη εκδοχή της τοποθέτησης της αρθρογράφου στην εκδήλωση με τίτλο «Φεμινιστικές αντιστάσεις στη δουλειά» που διοργάνωσε η Συνέλευση 8 Μάρτη, την Τετάρτη 5 Φλεβάρη στην αίθουσα του ΤΕΕ στην Αθήνα.