Ακόµα ένα καλοκαίρι πυρκαγιών χωρίς σχέδιο πρόληψης

Πριν λίγο καιρό πυρ­κα­γιά στα Πιέ­ρια Όρη έκαψε 6.000 στρέ­µµα­τα δά­σους, ενώ υπήρ­ξαν και µι­κρό­τε­ρες πυρ­κα­γιές πα­νελ­λα­δι­κά, όπως στην Ιε­ρά­πε­τρα που απει­λή­θη­καν οι­κι­σµοί και σε αγρο­τι­κή έκτα­ση κοντά στον Ναύ­στα­θµο Σού­δας, στα Χανιά. Μόνο πέρσι, οι συ­νο­λι­κές κα­µέ­νες εκτά­σεις στην Ελ­λά­δα ξε­πέ­ρα­σαν τα 1.740.000 στρέ­µµα­τα. Φέτος, αν λά­βου­µε υπόψη µας τις µε­τε­ω­ρο­λο­γι­κές συν­θή­κες που επι­κρα­τούν και την ξη­ρα­σία του πε­ρα­σµέ­νου χει­µώ­να, είναι εµφα­νές ότι βα­δί­ζου­µε σε ακόµα ένα κα­λο­καί­ρι πυρ­κα­γιών και των δρα­µα­τι­κών συ­νε­πειών τους.

Μετά τις κα­τα­στρο­φι­κές πυρ­κα­γιές του πε­ρα­σµέ­νου κα­λο­και­ριού, οι µε­γα­λό­στο­µες δια­κη­ρύ­ξεις περί «ετοι­µό­τη­τας του κρα­τι­κού µη­χα­νι­σµού», έχουν µε­τρια­στεί κάπως, µε το βάρος της κυ­βερ­νη­τι­κής προ­πα­γάν­δας να πέ­φτει στις «ανυ­πέρ­βλη­τες» κλι­µα­τι­κές συν­θή­κες. Δεί­γµα ότι προ­ε­τοι­µά­ζουν ήδη το έδα­φος για τη δια­χεί­ρι­ση του πο­λι­τι­κού κό­στους, από την απου­σία ου­σια­στι­κής πο­λι­τι­κής πρό­λη­ψης.

Μι­λώ­ντας σε εκ­δή­λω­ση του Υπουρ­γεί­ου Κλι­µα­τι­κής Κρί­σης και Πο­λι­τι­κής Προ­στα­σί­ας για το πρό­γρα­µµα Aegis, ο πρω­θυ­πουρ­γός πε­ριο­ρί­στη­κε να πει πως «κά­νου­µε το κα­λύ­τε­ρο», προ­σθέ­το­ντας µά­λι­στα πως «µε­ρι­κές φορές η µάχη µε τη φύση µπο­ρεί να είναι άνιση», θέ­λο­ντας στην προ­ε­κλο­γι­κή αυτή φιέ­στα,  να απο­φύ­γει την ευ­θύ­νη της κυ­βέρ­νη­σης για µελ­λο­ντι­κές κα­τα­στρο­φές από πυρ­κα­γιές.

Το ΤΑΙ­ΠΕΔ δια­χει­ρί­ζε­ται ένα χαρ­το­φυ­λά­κιο έργων για τo Aegis που ανέρ­χε­ται σε πε­ρί­που 970 εκατ. ευρώ. Η πρω­το­βου­λία θα πα­ρά­σχει νέο και ανα­βα­θµι­σµέ­νο εξο­πλι­σµό στο Υπουρ­γείο Πο­λι­τι­κής Προ­στα­σί­ας, συ­µπε­ρι­λα­µβα­νο­µέ­νων αµφί­βιων πυ­ρο­σβε­στι­κών αε­ρο­σκα­φών, µη επαν­δρω­µέ­νων αε­ρο­σκα­φών για ενα­έ­ρια πα­ρα­κο­λού­θη­ση, συ­στη­µά­των ανί­χνευ­σης και κα­τά­σβε­σης πυρ­κα­γιών, κέ­ντρων ελέγ­χου πυρ­κα­γιών και πε­ρισ­σό­τε­ρων από 1.000 πυ­ρο­σβε­στι­κών οχη­µά­των. Μόνο που στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση, οι πρώ­τες πα­ρα­δό­σεις ανα­µέ­νο­νται σε…2 χρό­νια.

Ελ­λεί­ψεις

Φέτος δεν θα υπάρ­ξει καµία ου­σια­στι­κή ενί­σχυ­ση της Πυ­ρο­σβε­στι­κής, πέρα από 700 δα­σο­κο­µά­ντος και το πρό­γρα­µµα για τον κα­θα­ρι­σµό δασών και συ­ντή­ρη­ση/δη­µιουρ­γία αντι­πυ­ρι­κών ζωνών (µε πα­νά­κρι­βες συ­µβά­σεις ή απευ­θεί­ας ανα­θέ­σεις), ενώ τα νέα αε­ρο­πλά­να θα τα δούµε µετά το 2027. Ακόµα και η σύ­µβα­ση που κυ­ρώ­θη­κε από τη βουλή για την προ­µή­θεια 7 Canadair, απο­τε­λεί πε­ρισ­σό­τε­ρο δή­λω­ση εν­δια­φέ­ρο­ντος προς την πα­ρα­γω­γό εται­ρεία, αφού η πα­ρα­γω­γή τους δεν είναι εξα­σφα­λι­σµέ­νη και εξαρ­τά­ται από το µέ­γε­θος της συ­νο­λι­κής ζή­τη­σης. Όσο για τα υπάρ­χο­ντα πτη­τι­κά µέσα, είναι αµφί­βο­λο πόσο αξιό­µα­χα είναι.

Την ίδια ώρα, 4.000 θέ­σεις πυ­ρο­σβε­στών πα­ρα­µέ­νουν κενές και το σώµα είναι εξα­ντλη­µέ­νο, µε µέσο ηλι­κια­κό όρο τα 49 έτη. Ούτε λόγος φυ­σι­κά για την µο­νι­µο­ποί­η­ση των πε­ρί­που 2.500 επο­χι­κών πυ­ρο­σβε­στών. Συγ­χρό­νως, λεί­πουν χι­λιά­δες δα­σο­λό­γοι, ενώ οι δα­σερ­γά­τες, όπου υπάρ­χουν, είναι ελά­χι­στοι.

Και ο πρω­θυ­πουρ­γός έχει το θρά­σος να µας ζητά «να προ­ε­τοι­µα­στού­µε», συ­νε­χί­ζο­ντας στη γρα­µµή της «ατο­µι­κής ευ­θύ­νης». Ή όπως δή­λω­σε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, σε τη­λε­ο­πτι­κή του συ­νέ­ντευ­ξη, ο αρµό­διος υπουρ­γός Β. Κι­κί­λιας, «οι πολ­λοί Έλ­λη­νες που αγα­πά­νε την πα­τρί­δα τους να πά­ρουν ένα τη­λέ­φω­νο στο 199 ή στο 112 αν δουν µια έναρ­ξη πυρ­κα­γιάς, να φρο­ντί­σουν και να ξε­χορ­τα­ριά­σουν το οι­κό­πε­δό τους». Ή όπως το χα­ρά­τσι των 500 ευρώ για τις ατο­µι­κές µε­λέ­τες επι­κιν­δυ­νό­τη­τας, του νέου Κα­νο­νι­σµού Πυ­ρο­προ­στα­σί­ας, για 2 εκα­το­µµύ­ρια ακί­νη­τα εντός ή πλη­σί­ον δα­σι­κών εκτά­σε­ων.

Η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ θα κρυ­φτεί και πάλι πίσω από το «112» και τις µα­ζι­κές εκ­κε­νώ­σεις. Μια κυ­βέρ­νη­ση που αδια­φο­ρεί πλή­ρως για τις ζωές µας, τα δάση, το πε­ρι­βάλ­λον, την κλι­µα­τι­κή αλ­λα­γή και την υπερ­θέ­ρµαν­ση του πλα­νή­τη και νοιά­ζε­ται µόνο για τα συ­µφέ­ρο­ντα των κάθε εί­δους «επεν­δυ­τών» και την βα­θύ­τε­ρη εµπλο­κή του ελ­λη­νι­κού κρά­τους στα ιµπε­ρια­λι­στι­κά σχέ­δια του ΝΑΤΟ. Είναι αυτοί που αφή­νουν χωρίς προ­σω­πι­κό και εξο­πλι­σµό τις πυ­ρο­σβε­στι­κές και δα­σι­κές υπη­ρε­σί­ες, όταν έχουν δε­σµεύ­σει 2 δισ. ευρώ για αντια­ε­ρο­πο­ρι­κό - antidrone θόλο, κατά τα πρό­τυ­πα του Ισ­ρα­ήλ, πλειο­δο­τώ­ντας σε έντα­ση στον ελ­λη­νο­τουρ­κι­κό αντα­γω­νι­σµό.

Κλι­µα­τι­κή κρίση

Είναι δε­δο­µέ­νο ότι ζούµε σε κα­λο­καί­ρια ακραί­ων εκ­δη­λώ­σε­ων καύ­σω­να και των επι­πτώ­σε­ών τους. Το «επι­χεί­ρη­µα» της κλι­µα­τι­κής κρί­σης που θα αξιο­ποι­ή­σει ο Μη­τσο­τά­κης, δεν αρκεί για να υπεκ­φύ­γει. Αντί­θε­τα φω­τί­ζει κα­θα­ρό­τε­ρα την προ­κλη­τι­κή αδια­φο­ρία των κυ­νι­κών κυ­βερ­νώ­ντων και το δια­χρο­νι­κό πο­λι­τι­κό έγκλη­µα. Γιατί αν γνω­ρί­ζεις προ­κα­τα­βο­λι­κά την σο­βα­ρή απει­λή και δεν κά­νεις κάτι για να την απο­τρέ­ψεις, είσαι διπλά ένο­χος.

Στην πε­ριο­χή της Με­σο­γεί­ου τα επι­στη­µο­νι­κά στοι­χεία δεί­χνουν ότι η πε­ρί­ο­δος των πυρ­κα­γιών ξε­κι­νά πια νω­ρί­τε­ρα και στη διάρ­κειά της καί­γο­νται µε­γα­λύ­τε­ρες εκτά­σεις. Αυτό συ­µβαί­νει επει­δή η ακραία ζέστη ξε­ραί­νει τη βλά­στη­ση, που µε­τα­τρέ­πε­ται σε καύ­σι­µη ύλη έτοι­µη να ανα­φλε­γεί ή να µε­τα­δώ­σει τη φωτιά.Το Ευ­ρω­παϊ­κό Πα­ρα­τη­ρη­τή­ριο Copernicus ση­µειώ­νει ότι, στην Ελ­λά­δα, ο χει­µώ­νας 2023-24 ήταν ο θε­ρµό­τε­ρος που έχει κα­τα­γρα­φεί. Σε πα­γκό­σµιο επί­πε­δο, τον Φε­βρουά­ριο 2024 η θε­ρµο­κρα­σία ήταν κατά 1,77 βα­θµούς υψη­λό­τε­ρη από τα προ­βιο­µη­χα­νι­κά επί­πε­δα.

Η επι­δεί­νω­ση της κα­τά­στα­σης στην Ατ­τι­κή που χάνει τους πρά­σι­νους «πνεύ­µο­νές» της, είναι επί­σης δε­δο­µέ­νη. Όπως και η ενί­σχυ­ση του φαι­νο­µέ­νου της αστι­κής θε­ρµι­κής νη­σί­δας. Όµως στο Ελ­λη­νι­κό, αντί για ένα Μη­τρο­πο­λι­τι­κό Πάρκο που θα συ­νέ­βα­λε κα­θο­ρι­στι­κά στη µεί­ω­ση της θε­ρµο­κρα­σί­ας κατά τους κα­λο­και­ρι­νούς µήνες, χτί­ζε­ται µια φα­ρα­ω­νι­κή τσι­µε­ντού­πο­λη για τους πλού­σιους. Πα­ράλ­λη­λα, µε την πρώτη ζέστη της χρο­νιάς, δό­θη­κε εντο­λή να κλεί­σει το Πεδίο του Άρεως, δεί­γµα ότι κυ­βέρ­νη­ση και Πε­ρι­φέ­ρεια δεν µπο­ρούν να προ­στα­τέ­ψουν ούτε το πιο κε­ντρι­κό πάρκο της πόλης. Το ίδιο «ανί­κα­νο» κρά­τος στις φω­τιές και τις πλη­µµύ­ρες, είναι το ίδιο που ορ­γα­νώ­νει «πρά­σι­νες» µπίζ­νες, ξε­που­λά τη δη­µό­σια πε­ριου­σία και δια­σφα­λί­ζει γρή­γο­ρα κέρδη στις επι­χει­ρή­σεις.

Μπίζ­νες στα δάση

Σε αυτή την κα­τεύ­θυν­ση, η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ, στο πλαί­σιο της ολό­πλευ­ρης στή­ρι­ξης του κε­φα­λαί­ου, συ­νε­χί­ζει ακά­θε­κτη την εµπο­ρευ­µα­το­ποί­η­ση των δασών. Ικα­νο­ποιεί έτσι και τις απαι­τή­σεις του ΣΕΒ, την επι­δί­ω­ξη των µε­γά­λων ξυ­λο­βιο­µη­χα­νιών και ξυ­λε­µπο­ρι­κών επι­χει­ρή­σε­ων που από το 2000 ορ­γά­νω­ναν δικά τους συ­νέ­δρια, µε πρό­τα­ση να ανα­λά­βουν τη δια­χεί­ρι­ση των δασών και την εκµε­τάλ­λευ­ση της βιο­µά­ζας. Μά­λι­στα ορι­σµέ­νες από αυτές, επι­χο­ρη­γούν επι­στη­µο­νι­κά συ­νέ­δρια, που «τυ­χαία» έχουν ως αντι­κεί­µε­νο ή προ­τεί­νουν την  από­λη­ψη της  δα­σι­κής βιο­µά­ζας και τη δια­χεί­ρι­ση των δασών από ιδιω­τι­κούς φο­ρείς.

Αυτή την κα­τεύ­θυν­ση εξυ­πη­ρε­τεί και το νο­µο­σχέ­διο που πέ­ρα­σε πρό­σφα­τα από τη βουλή, το οποίο προ­βλέ­πει -πέρα από εκ­χώ­ρη­ση της δια­χεί­ρι­σης των υδά­των- την εκ­χώ­ρη­ση της δια­χεί­ρι­σης και της εκµε­τάλ­λευ­σης των δασών, στους ξυ­λο­βιο­µή­χα­νους και ξυ­λέ­µπο­ρου. Επι­λο­γή που φυ­σι­κά δεν εξα­σφα­λί­ζει την προ­στα­σία τους από τις πυρ­κα­γιές, µιας και είναι γνω­στό πως οι κα­πι­τα­λι­στές δεν θέ­λουν και δεν µπο­ρούν να προ­σφέ­ρουν καµία πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία. Οι ξυ­λο­βιο­µή­χα­νοι και ξυ­λέ­µπο­ροι που θα ανα­λά­βουν τη δια­χεί­ρι­ση και εκµε­τάλ­λευ­ση δασών, όχι µόνο θα έχουν τζά­µπα βιο­µά­ζα, αλλά θα επι­δο­τού­νται κιό­λας ετή­σια µε κρα­τι­κό χρήµα.

Το νο­µο­σχέ­διο ανα­φέ­ρε­ται επί­σης και στην εκ­πό­νη­ση µε­λε­τών δια­χεί­ρι­σης δασών. Ήδη µά­λι­στα είναι σε εξέ­λι­ξη η δια­δι­κα­σία ανά­θε­σης των πρώ­των δια­χει­ρι­στι­κών µε­λε­τών σε δάση που βρί­σκο­νται εντός τεσ­σά­ρων Πε­ρι­φε­ρειών της χώρας (Ατ­τι­κή, Στε­ρεά Ελ­λά­δα, Πε­λο­πόν­νη­σος και Δυ­τι­κή Ελ­λά­δα). Πρό­κει­ται για οκτώ συ­µβά­σεις, συ­νο­λι­κής αξίας 2,5 εκατ. ευρώ. Να ση­µειώ­σου­µε βε­βαία ότι το ΥΠΕΝ αρ­χι­κά είχε συ­µφω­νή­σει µε τις Δα­σο­λο­γι­κές σχό­λες των ΑΕΙ να προ­τεί­νουν τις νέες προ­δια­γρα­φές, αλλά η κυ­βέρ­νη­ση των ιδιω­τών, τις ανά­θε­σε ως έργο σε µε­λε­τη­τι­κές εται­ρί­ες…

Επι­λο­γή

Μέσα στα αδιέ­ξο­δα της κρί­σης του συ­στή­µα­τος, οι πυρ­κα­γιές και η κλι­µα­τι­κή κρίση απο­τε­λούν µια πρό­σθε­τη απει­λή για τις ζωές µας, µαζί µε την ακρί­βεια, την έντα­ση της ερ­γα­σια­κής εκµε­τάλ­λευ­σης, τις πο­λε­µι­κές συ­γκρού­σεις, την ενί­σχυ­ση της ακρο­δε­ξιάς. Στην ίδια αντί­λη­ψη της διά­λυ­σης των νο­σο­κο­µεί­ων, των σχο­λεί­ων, της ανυ­παρ­ξί­ας κοι­νω­νι­κών δοµών για τους ευά­λω­τους, εντάσ­σε­ται και η ελ­λι­πής προ­ε­τοι­µα­σία για τις φε­τι­νές πυρ­κα­γιές.

Πρό­κει­ται για εγκλη­µα­τι­κή πο­λι­τι­κή επι­λο­γή. Όταν προ­έ­χει η προ­στα­σία της κερ­δο­φο­ρί­ας του κε­φα­λαί­ου και όχι οι ζωές του κό­σµου και ο δα­σι­κός πλού­τος, είναι εύ­κο­λα εξη­γή­σι­µο γιατί δεν υπάρ­χει κα­νέ­νας σο­βα­ρός σχε­δια­σµός πο­λι­τι­κής προ­στα­σί­ας. Και προ­στα­σία ση­µαί­νει µη­χα­νι­σµούς πρό­λη­ψης. Και πρό­λη­ψη ση­µαί­νει προ­ε­τοι­µα­σία και όχι κα­τα­στο­λή της φω­τιάς αφού ξε­σπά­σει. Ση­µαί­νει αν­θρώ­πους και µέσα, πό­ρους για τις κοι­νω­νι­κές ανά­γκες και το πε­ρι­βάλ­λον και όχι για πο­λε­µι­κούς εξο­πλι­σµούς και την πρι­µο­δό­τη­ση των επι­χει­ρή­σε­ων.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά