Στην πραγματικότητα, η ελληνική «ανταρσία» κατά της λιτότητας δεν είναι ούτε από τα πριν χαμένη ούτε από τα πριν κερδισμένη. Δεν υπάρχει ανατροπή της λιτότητας χωρίς σύγκρουση με το σύστημα, αλλά ταυτόχρονα πρόκειται για σύγκρουση με ένα σύστημα σε βαθιά κρίση, που επομένως δεν είναι παντοδύναμο.
«Η Ελλάδα θα είναι πολύ πιο σημαντική για τις παγκόσμιες αγορές κατά τις επόμενες εβδομάδες απ’ ό,τι η Ρωσία και η Ουκρανία σε όλο το 2014».
Τσαρλς Ρόμπερτσον, επικεφαλής οικονομολόγος της Renaissance Capital
«Ένα τέτοιο βήμα (σ.σ. έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ) θα ήταν συνδεδεμένο με πολύ υψηλά ρίσκα για τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Ακόμη κι αν η κατάσταση στην Ελλάδα δεν είναι συγκρίσιμη με αυτήν άλλων κρατών-μελών, με αυτό θα βγάζαμε το τζίνι από το μπουκάλι, το οποίο όμως θα μπορούσαμε δύσκολα να ελέγξουμε».
Πέτερ Μπόφινγκερ, Γερμανός οικονομολόγος
Μπροστά στις πιο κρίσιμες εκλογές της Μεταπολίτευσης, η «ψυχολογική» παράμετρος που υποδηλώνει το «ισοζύγιο ελπίδας και φόβου» αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Πράγματι, η στρατηγική του Σαμαρά και των κέντρων του συστήματος που τον στηρίζουν είναι μια επιθετική εκδοχή στρατηγικής του φόβου. Με σχεδόν... βιβλικές περιγραφές, ο Σαμαράς και τα «παπαγαλάκια» του, κομματικά στελέχη και μιντιακό προσωπικό, παρουσιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν φορέα των... 7 πληγών του Φαραώ: θα μας βγάλει από το ευρώ για να υποστούμε τη σύγχρονη «μικρασιατική καταστροφή», θα οδηγήσει σε φυγή καταθέσεων και χρηματιστηριακή κατάρρευση, θα είναι υπεύθυνος που οι αγρότες θα χάσουν τις επιδοτήσεις του ΕΣΠΑ, θα οδηγήσει σε απώλεια των συντάξεων, θα γκρεμίσει το τείχος στον Έβρο και θα πλημμυρίσουμε... αιμοσταγείς μετανάστες, θα αφοπλίσει την αστυνομία με αποτέλεσμα οι κοινοί κακοποιοί αλλά και οι τρομοκράτες να μπουν με τα όπλα στα σπίτια μας, θα...
Το αστικό-μνημονιακό σύστημα, έχοντας χάσει προ πολλού τη δυνατότητα να ηγεμονεύει, δηλαδή να πείθει ότι το συμφέρον της αστικής τάξης ταυτίζεται με το γενικό κοινωνικό συμφέρον, έχει αντιστρέψει το σχήμα: αφού δεν μπορεί να ταυτίσει τα συμφέροντα του εγχώριου και διεθνούς συστήματος με το γενικό κοινωνικό συμφέρον, ταυτίζει τον ΣΥΡΙΖΑ με τη γενική κοινωνική καταστροφή! Για να ισχυριστεί, έμμεσα, υπόρρητα και μιλώντας στο μαζικό υποσυνείδητο, ότι η καταστροφή που θα φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι απείρως χειρότερη από αυτήν που... εγγυώνται οι μνημονιακές κυβερνήσεις.
«Συμμαχία του τρόμου»
Ενώ όμως ο Σαμαράς εντείνει τη στρατηγική του φόβου οδηγώντας την σε γκροτέσκες ή και γελοιογραφικές εκδοχές, στις ευρωπαϊκές καγκελαρίες η προ ολίγων εβδομάδων ομοφωνία και επίδειξη αποφασιστικότητας και «σιδερένιας θέλησης» κατά της διαφαινόμενης «ελληνικής ανταρσίας» έχει δώσει ήδη τη θέση της στις δημόσιες διαφορετικές εκτιμήσεις, διαφωνίες, ακόμη και προσανατολισμούς. Οι φωνές που πλέον ζητούν σεβασμό της ετυμηγορίας του ελληνικού λαού και αποφυγή ωμών παρεμβάσεων στις ελληνικές πολιτικές εξελίξεις, που δίνουν δίκιο στον ΣΥΡΙΖΑ για την ανάγκη τόνωσης της ανάπτυξης και διαγραφής ενός μη εξυπηρετήσιμου χρέους, πληθαίνουν, αλλάζοντας το κλίμα. Όσο για τη διαγραφή του χρέους και το περιβόητο Grexit, αυτό διχάζει ακόμη και τη γερμανική ελίτ, όπου εμφανίζονται φωνές σαν αυτές του Πέτερ Μπόφινγκερ και του Χανς-Βέρνερ Ζιν, προτάσεις για διπλό νόμισμα στην Ελλάδα, αλλά και φωνές στον ίδιο τον κυβερνητικό συνασπισμό που ζητούν να μη συμπεριφέρεται η Γερμανία απέναντι στην Ελλάδα σαν σερίφης...
Ευρωπαϊκά και διεθνώς, η «συμμαχία του τρόμου» ραγίζει. Οι «σκληροί», με πρώτο και καλύτερο τον πυρήνα του γερμανικού ιμπεριαλισμού που εκπροσωπείται από τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε, ασφαλώς δεν έχουν σιγήσει ούτε παραιτηθεί –πώς θα μπορούσε άλλωστε– αλλά καταγράφεται πλέον μια μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, προτάσεων, εκτιμήσεων κ.λπ.
Η κοινή έχθρα απέναντι στην ελληνική «ανταρσία» κατά της λιτότητας παραμένει, αλλά επειδή λόγω της δικής τους βαθιάς κρίσης δεν είναι παντοδύναμοι, δεν είναι και ενωμένοι στη μέθοδο με την οποία θα την αντιμετωπίσουν.
Σύγκρουση!
Αυτή η αντιφατική εικόνα οφείλεται ακριβώς στο βάθος της κρίσης του συστήματός τους, που τους κάνει ευάλωτους, αμφιθυμικούς, ανασφαλείς.
Η κατάσταση αυτή τροφοδοτεί δύο ειδών αντιμετωπίσεις στον ΣΥΡΙΖΑ και στην Αριστερά. Από τη μια, μια αστήρικτη αυτοπεποίθηση ότι η Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα είναι περίπου... υποχρεωμένοι να «υπομείνουν» τη διαγραφή του χρέους και την ανατροπή της λιτότητας στην Ελλάδα. Πρόκειται για λάθος, που υπερεκτιμά ή βλέπει αποκλειστικά τη μία πλευρά: την κρίση του συστήματος που το κάνει ευάλωτο και ανασφαλές. Από την άλλη, κυρίως στην εκτός ΣΥΡΙΖΑ Αριστερά, κυριαρχεί μια πεσιμιστική άποψη ότι είμαστε από τα πριν καταδικασμένοι. Ασφαλώς σε αυτήν την άποψη βαραίνει και η λαθεμένη εκτίμηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απλώς μια «συστημική λύση». Δεν πρόκειται όμως μόνο γι’ αυτό, αλλά και για μια λάθος ανάγνωση που υποτιμά το βάθος της κρίσης του συστήματος και της Ευρωζώνης και τις δυνατότητες να σπάσουν «αδύναμοι κρίκοι» του.
Στην πραγματικότητα, η ελληνική «ανταρσία» κατά της λιτότητας δεν είναι ούτε από τα πριν χαμένη ούτε από τα πριν κερδισμένη. Δεν υπάρχει ανατροπή της λιτότητας χωρίς σύγκρουση με το σύστημα, αλλά ταυτόχρονα πρόκειται για σύγκρουση με ένα σύστημα σε βαθιά κρίση, που επομένως δεν είναι παντοδύναμο. Το μόνο σίγουρο είναι η σύγκρουση, όχι η έκβασή της –ούτε για μας ούτε για το σύστημα.
«Αναχώματα»
Ξαναγυρνώντας στην εσωτερική πολιτική σκηνή, είναι επίσης φανερό ότι η ελληνική αστική τάξη θέλει πάση θυσία να απονευρώσει, να «περικυκλώσει» με κάθε τρόπο, να υπονομεύσει και να καταστείλει μια ανταρσία κατά των μνημονίων και της λιτότητας. Ταυτόχρονα, η δική της κρίση και η καταστροφή πολλών πολιτικών της εφεδρειών δεν της επιτρέπουν να έχει μια ενιαία στρατηγική και ενιαία κέντρα εκπόνησης και εφαρμογής μιας τέτοιας στρατηγικής.
Η προσπάθεια κατασκευής νέων πολιτικών «αναχωμάτων» απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένη, αλλά μέσα σε ένα κρισιακό πλαίσιο. Πολλοί θα επιθυμούσαν το κόμμα του Γιωργάκη να αποτελέσει «ανάχωμα» για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά προκαλεί ταυτόχρονα και μια διαλυτική «φαγωμάρα» στο χώρο του φιλελεύθερου Κέντρου και της Κεντροαριστεράς. Ο Βενιζέλος βλέπει με πανικό ότι κινδυνεύει να μείνει εκτός Βουλής, η ΔΗΜΑΡ διαλύεται στα εξ ων συνετέθη, διάφοροι «ανεξάρτητοι» της συμφοράς σαν τον Τατσόπουλο και τον Λυκούδη καταλήγουν στο Ποτάμι, το οποίο όμως βλέπει τη δυναμική του να ανακόπτεται τόσο εξαιτίας της ταξικής και πολιτικής πόλωσης όσο και εξαιτίας του γενικού «στριμώγματος» και του διαλυτικού χαρακτήρα που παίρνουν πλέον οι διεργασίες στο χώρο της Κεντροαριστεράς.
Αποβάλλοντας τη ΔΗΜΑΡ σαν ξένο σώμα, ο ΣΥΡΙΖΑ καταλήγει αντικειμενικά –έστω και διά της τεθλασμένης– στο να αφήσει το χώρο του «πολιτικού κέντρου» να συνθλιβεί στις μυλόπετρες της ταξικής και πολιτικής πόλωσης. Για να είναι όμως αποτελεσματική μια τέτοια επιλογή, για να οδηγήσει στην ήττα των σεναρίων δημιουργίας «αναχωμάτων», στον πολυκερματισμό και τη συντριβή του χώρου της Κεντροαριστεράς, πρέπει να υπηρετηθεί συνειδητά, με μια εκλογική καμπάνια που θα αναδεικνύει το ταξικό περιεχόμενο της αντιπαράθεσης: εμείς ή αυτοί!
