Αιώνες αποικιοκρατίας, ιμπεριαλισμού και εκμετάλλευσης από τις χώρες του Βορρά έχουν εμποδίσει τα περισσότερα κράτη της Αφρικής να δημιουργήσουν εκείνες τις συνθήκες δημόσιας υγείας και τις υποδομές που θα περιόριζαν την εξάπλωση του ιού.
Από τα μέσα Απρίλη 2014 η επιδημία του ιού του Έμπολα έπληξε τους πληθυσμούς των πιο φτωχών χωρών της Δυτικής Αφρικής. Η εξάπλωση της επιδημίας, η βαρύτητα των συμπτωμάτων και η τελική έκβαση της καθορίζονται όχι τόσο, από τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου όσο από τις καταστροφικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στις χώρες αυτές, των οποίων τα συστήματα υγείας είναι τραγικά ελλιπή. Αιώνες αποικιοκρατίας, ιμπεριαλισμού και εκμετάλλευσης από τις χώρες του Βορρά έχουν εμποδίσει τα περισσότερα κράτη της Αφρικής να δημιουργήσουν εκείνες τις συνθήκες δημόσιας υγείας και τις υποδομές που θα περιόριζαν την εξάπλωση του ιού.
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει την επιδημία του Έμπολα ως γεγονός έκτακτης ανάγκης διεθνούς εμβέλειας για τη δημόσια Υγεία που απαιτεί την άμεση κινητοποίηση όλων, παρατηρείται τεράστια καθυστέρηση συντονισμένης αντίδρασης και στρατηγικής από τη διεθνή κοινότητα. Είναι πλέον εμφανές ότι, επειδή τα θύματα του ιού είναι Αφρικανοί και υπάρχουν ισχνές πιθανότητες εξάπλωσης της επιδημίας στις χώρες του Βορρά, αποτρέπεται η ουσιαστική εμπλοκή της διεθνούς κοινότητας στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων. Είναι επίσης, σαφές ότι η κρίση αυτή καταδεικνύει τα όρια του αγοραίας λογικής στο χώρο της υγείας. Σε έναν κόσμο όπου η πρωτοβουλία για την έρευνα για νέα φάρμακα ανήκει αποκλειστικά σχεδόν σε πολυεθνικούς κολοσσούς που λειτουργούν στη βάση του βραχυπρόθεσμου οικονομικού κέρδους, είναι αδύνατο να παραχθεί μια φαρμακευτική θεραπεία για ανθρώπους που αδυνατούν να καταβάλλουν το αντίτιμό της.
Η εξάπλωση όμως μιας γενικευμένης πανδημίας στις χώρες της Αφρικής θα έχει τραγικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες για την Αφρική αλλά και για όλο τον πλανήτη. Για αυτό είναι καθήκον της διεθνούς κοινότητας να υλοποιήσει άμεσα μια αποτελεσματική εκστρατεία ανθρωπιστικής, υγειονομικής αλλά και οικονομικής βοήθειας προς τις πληττόμενες χώρες. Παράδειγμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι η πρωτοβουλία της Κούβας να αποστείλει πολυπληθές υγειονομικό κλιμάκιο, και όχι αυτή των ΗΠΑ, που αποστέλλει στρατιωτικές δυνάμεις, εκμεταλλευόμενη την κρίση για να εδραιώσει τη γεωπολιτική της θέση στην περιοχή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, έστω και καθυστερημένα, οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα με σκοπό την εξεύρεση πόρων, την κινητοποίηση της Ιατρικής κοινότητας και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Πρέπει επίσης, να φροντίσει ώστε η αυτονόητη λήψη μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας να μην εκτραπεί σε πρακτικές που στιγματίζουν και στοχοποιούν τους μετανάστες από την Αφρική.
Η Ελλάδα, με τη σειρά της, οφείλει να σχεδιάσει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων κρουσμάτων Έμπολα. Είναι γεγονός ότι η χαώδης διαφορά τόσο στις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες όσο και στην οργάνωση και στον εξοπλισμό των συστημάτων υγείας καθιστούν σχεδόν απίθανη την εξάπλωση της επιδημίας και της ανθρωπιστικής τραγωδίας στις Ευρωπαϊκές χώρες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες που διατρέχουν πολύ μικρό κίνδυνο για την εξάπλωση της επιδημίας. Παρόλα αυτά, οι υγειονομικές υπηρεσίες πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση για να αντιμετωπίσουν έστω και το παραμικρό κρούσμα.
Ειδικά στη χώρα μας, η ανάγκη για αντιμετώπιση κρουσμάτων του Έμπολα έρχεται να υπενθυμίσει τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχει η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ασκούνται στην υγεία. Η χρόνια υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος Υγείας, η αποδιάρθρωση των υπηρεσιών υγείας και η αποψίλωση τους από ανθρώπινο δυναμικό λόγω των εφαρμοζόμενων μνημονιακών πολιτικών καθιστούν το σύστημα υπηρεσιών υγείας ευάλωτο και αδύναμο να αντιμετωπίσει έγκαιρα επιδημίες που απειλούν τον πληθυσμό. Οι Έλληνες πολίτες ίσως δεν κινδυνεύουν άμεσα από μια επιδημία του Ιού Έμπολα, όμως άλλα λοιμώδη νοσήματα μικρότερης βαρύτητας που έχουν επανεμφανιστεί λόγω της ανθρωπιστικής και οικονομικής κρίσης (φυματίωση, ελονοσία κτλ) απειλούν τη δημόσια υγεία.
Σε αυτό το πλαίσιο, και με δεδομένες τις αδυναμίες του συστήματος Υγείας, οφείλουμε ως χώρα να προετοιμαστούμε. Στην κατεύθυνση αυτή:
- Το Υπουργείο Υγείας οφείλει να εκπονήσει άμεσα Εθνικό σχέδιο δράσης και να ενημερώσει υπεύθυνα τους πολίτες, ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενος πανικός και κύμα κινδυνολογίας από τα ΜΜΕ.
- Χρειάζεται να εκπονηθεί σχέδιο διασύνδεσης των αρμόδιων υπηρεσιών (ΕΚΑΒ, ΚΕΕΛΠΝΟ, νοσοκομεία και εργαστήρια αναφοράς, ΕΣΔΥ, Υπουργείο Υγείας, Σώματα Ασφαλείας) και επικοινωνίας με διεθνείς οργανισμούς που έχουν την τεχνογνωσία αντιμετώπισης επιδημιών (Π.Ο.Υ., Γιατροί Χωρίς Σύνορα, κλπ)
- Πρέπει να δημιουργηθεί ειδική μονάδα αρνητικής πίεσης / ασφαλούς λειτουργίας για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων κρουσμάτων του Έμπολα. Είναι λογικό να οριστεί ένα δημόσιο νοσοκομείο ως νοσοκομείο αναφοράς, αλλά αυτό οφείλει να συνοδεύεται από κατάλληλη στελέχωση, εξοπλισμό και επιχειρησιακό σχέδιο.
- Πρέπει να επισπευστεί η προμήθεια τεχνολογικού εξοπλισμού και υγειονομικού υλικού που θα χρησιμεύσουν στην έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση επικίνδυνων επιδημιών. Ο σύγχρονος και κατάλληλος εξοπλισμός προστατεύει τους ασθενείς, τους υγειονομικούς και όλο τον πληθυσμό.
- Είναι ανάγκη να προσληφθεί επιπρόσθετο υγειονομικό προσωπικό προκειμένου να στελεχωθούν κατάλληλα οι απαξιωμένες και υπολειτουργούσες, λόγω της κυβερνητικής πολιτικής, μονάδες υγείας. Οι Μονάδες Υγείας αναφοράς πρέπει να στελεχωθούν κατάλληλα, ώστε ο χρόνος εργασίας του υγειονομικού προσωπικού (2-4 ώρες την ημέρα) να διασφαλίζει ότι θα αποφευχθούν τα λάθη λόγω εργασιακής κόπωσης, τα οποία μπορούν να αποβούν μοιραία για την εξάπλωση επικίνδυνων επιδημιών.
- Είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η προστασία και η ανωνυμία των υγειονομικών που θα αντιμετωπίσουν ενδεχόμενα κρούσματα Έμπολα για να προληφθούν οι κοινωνικές συνέπειες προς τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
- Χρειάζεται να οργανωθεί άμεσα η ενημέρωση - εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού ως προς τις διαδικασίες αντιμετώπισης πιθανού κρούσματος.
- Πρέπει να στελεχωθεί και να εξοπλιστεί εξειδικευμένη μονάδα ΕΚΑΒ και να διασαφηνιστούν τα πρωτόκολλα προνοσοκομειακής φροντίδας και μεταφοράς των ασθενών.
ΕΕΚΕ ΥΓΕΙΑΣ ΣΥΡΙΖΑ
ΤΜΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΥΡΙΖΑ
