Ο προϋπολογισμός είναι για άλλη μια φορά απόλυτα προσανατολισμένος στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, εμβαθύνοντας παράλληλα την μιλιταριστική στροφή που σε επίπεδο εξοπλισμών έχει προχωρήσει προ πολλού.
Στα μέσα Οκτωβρίου, στο πλαίσιο παρουσίασης του σχεδίου προϋπολογισμού για το 2026 (ο οποίος πλέον έχει κατατεθεί στη Βουλή), ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυρ. Πιερρακάκης περιχαρής και με έντονα αυτάρεσκο ύφος, έκανε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα σχόλια: « το σχέδιο επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα στηρίζεται πλέον σε στέρεα θεμέλια… αφήνουμε οριστικά πίσω μας τις κρίσεις… η ανάπτυξη που πετυχαίνουμε όλοι μαζί υπηρετεί έναν στόχο, τη βελτίωση της ζωής των πολιτών με δικαιοσύνη, με ασφάλεια, με προοπτική για το μέλλον» (!). Αυτές και μόνο οι δηλώσεις θα μπορούσαν να είναι αρκετές για ξέρουμε ότι πρέπει να υπάρξει απάντηση. Μια απλή σύγκριση με την καθημερινότητα στο σούπερ μάρκετ ή εναλλακτικά η εξέταση πρόσφατης έρευνας που αναφέρει πως το 72% των νέων εργαζομένων σκέφτεται τη μετανάστευση καθιστούν εμφανές το μέγεθος του εμπαιγμού και του κυνισμού σε βάρος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό, γιατί είμαστε ούτως ή άλλως συνηθισμένοι στα κυβερνητικά ψέματα. Το κρίσιμο στοιχείο είναι να καταστεί όσο πιο συγκεκριμένο το μέγεθος της επίθεσης που ετοιμάζει ο νέος προϋπολογισμός, για να μπουν οι βάσεις για να οργανώσουμε την αντίστασή μας.
Πρώτα και κύρια, “σταθερότητα” σημαίνει συνέχιση της τήρησης πρωτογενών πλεονασμάτων (κατά μέσο όρο 2,2% μέχρι το 2060), στο πλαίσιο της “μεταμνημονιακής” επιτήρησης. Η Κυβέρνηση όμως είναι συνεπής και με ζήλο στην δημοσιονομική πειθαρχία: στο σχέδιο εκτιμάται για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2,8%, ενώ αντίστοιχα το 2025 θα κλείσει με το ακόμα πιο θηριώδες 3,6%, παραπάνω και από την ενδιάμεση εκτίμηση του περασμένου Απριλίου (!). Η διαμόρφωση των πλεονασμάτων βγαίνει με τη γνωστή συνταγή της πλήρους φοροληστείας από τη μία και της αδιαπραγμάτευτης συγκράτησης/περικοπής των δαπανών από την άλλη. Τα αποτελέσματα όλων αυτών είναι γνωστά, ενώ ειδικά η διαχρονική αφαίμαξη είναι η βάση της γενικευμένης οργής, την οποία η Κυβέρνηση επιχειρεί να ξεγελάσει με “παραχωρήσεις” που καταλήγουν στο ακριβώς ίδιο αποτέλεσμα.
Όσον αφορά τα φορολογικά έσοδα , αυτά εκτιμώνται ξανά αυξημένα (73,6 δις από 70,8 δις), μέσω αντίστοιχης αύξησης της είσπραξης από το ΦΠΑ (+7,7% φέτος, από +4,6% πέρσι), τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, τον ΕΝΦΙΑ κλπ. Για άλλη μια χρονιά, οι έμμεσοι φόροι υπερισχύουν των άμεσων, ενώ στο σύνολό τους το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των εσόδων θα προέλθει από τα νοικοκυριά... Ουδεμία συζήτηση για μείωση ΦΠΑ σε είδη βασικής κατανάλωσης ή για προοδευτική φορολόγηση εισοδημάτων (όπου ο συντλεστής για χαμηλά εισοδήματα μειώνεται στο 2% και στα άνω των 40.000€ κατά 5%). Και πέραν της φορολόγησης, η ακρίβεια συνεχίζει να κατατρώει τα εισοδήματα των εργαζομένων, καθώς ο πληθωρισμός έκλεισε στο 2,6% για το τρέχον έτος (20% πάνω από την εκτίμησή του), ενώ πχ στις τιμές των τροφίμων αυτός βρίσκεται περίπου στο 13%, ως άμεση μεταφορά πλούτου στις επιχειρήσεις. Αντίστοιχα είναι τα πράγματα και από την πλευρά των δαπανών, όπου με εγκύκλιο του υφυπουργού ΥΠΕΘΟΟ τέθηκαν “κόφτες” ως προς τα χρήματα που μπορούν να διατεθούν πχ για Παιδεία και Υγεία, παρά την κατάσταση που επικρατεί σε σχολεία και νοσοκομεία. Ως προς τις “αμυντικές” και εξοπλιστικές δαπάνες όμως, για τις οποίες η Ελλάδα ήταν ήδη πρωταθλήτρια, έχει ενεργοποιηθεί η ρήτρα διαφυγής που δίνει τη δυνατότητα απόκλισης από τους ευρωπαϊκούς κανόνες...
Στο έδαφος της διαρκούς λιτότητας, η Κυβέρνηση διατυμπανίζει ότι προχώρησε σε κάποιες ουσιαστικές παραχωρήσεις, καθώς η “συλλογική μας προσπάθεια” έχει διαμορφώσει “δημοσιονομικό χώρο”. Πρόκειται ξανά για κοροϊδία! Ο ΕΝΦΙΑ καταργείται..., αλλά για τις περιοχές εκτός Αττικής με έως 1.500 κατοίκους και σταδιακά. Για μισθωτούς και συνταξιούχους. η επιστροφή των δώρων κόβεται μαχαίρι, αλλά δωθεί χαρτζηλίκι 250€ - με εισοδηματικά κριτήρια (!) - στους συνταξιούχους και οριζόντιες αυξήσεις στους μισθούς με βάση τον κατώτατο μισθό, κάτι που φέτος μεταφράστηκε σε περίπου 17€ το μήνα καθαρά. Σε μισθωτούς των 1.000 ευρώ, το νέο φορολογικό δίνει επιπλέον... 12,5€ το μήνα. Όμως, τα σώματα ασφαλείας και οι στρατιωτικοί θα λάβουν επιπλέον αναμόρφωση των Ειδικών μισθολογίων, όπως και επιδόματος επικινδυνότητας και νυχτερινής αποζημίωσης. Υπενθυμίζεται επίσης ότι προ λίγων ημερών ανακοινώθηκε για πρόγραμμα παροχής 17.000 κατοικιών εντός 15ετίας για τους ένστολους, την ώρα που για παράδειγμα η απόκτηση ενός μικρού διαμερίσματος 70 τ.μ. υπολογίζεται ότι κοστίζει σε έναν μέσο μισθωτό στην Αθήνα το σύνολο των μικτών μισθών 15,4 χρόνων δουλειάς... Το δε κερασάκι στην τούρτα του εμπαιγμού είναι ότι η Κυβέρνηση, κομπάζοντας για την ισχυρή θέση στην οποία υποτίθεται πως βρίσκεται πλέον η οικονομία και επιχειρώντας να συνεχίσει τους δεσμούς που χτίζει με το γαλλικό κράτος και την εκεί πολεμική βιομηχανία, επέλεξε να αποπληρώσει σήμερα δάνειο ύψους 1,1 δις €, το οποίο αναμενόταν να αποπληρωθεί την περίοδο 2033 - 2041!!! Τα χρήματα αυτά αντιστοιχούν περίπου στην ετήσια δαπάνη για ένα ή και δύο μισθούς στους δημοσίους υπαλλήλους (σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κυβέρνησης και της ΑΔΕΔΥ αντίστοιχα), αυτά για τα οποία μας ενημερώνουν ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος...
Τέλος και ίσως πιο κρίσιμα και από τη δεδομένη λιτότητα, οι παράμετροι που θα στηρίξουν την ανάπτυξη για το 2026 (εκτιμάται να ανέλθει στο 2,4% από 2,2% φέτος) σηματοδοτούν γενικευμένη επίθεση στις ζωές μας ως εργαζόμενοι. Το σχέδιο προϋπολογισμού εκτιμά ότι θα υπάρξει σχεδόν διπλασιασμός των επενδύσεων, από το 5,7% στο 10,2% (!). Αυτή η εξαιρετικά επισφαλής εκτίμηση θα επιχειρηθεί να επιβεβαιωθεί μέσα από νέα δώρα προς το κεφάλαιο, αλλά και πάνω στην ισοπέδωση όσων εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων έχουν απομείνει (βλ. 13ωρο κλπ). Ως προς τα εφαρμοζόμενα μέτρα, στο σχέδιο προϋπολογισμού συμπεριλαμβάνονται πχ υπερεκπτώσεις 100% για τις δαπάνες σε άμυνα, κατασκευή οχημάτων κλπ για την υποστήριξη του γενικού επανεξοπλισμού, διατήρηση της φορολογικής κλίμακας για επιχειρήσεις την ώρα που εμφανίζονται υπερκέρδη, πλήρης κατεύθυνση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης προς ιδιωτικούς ομίλους κλπ. Το Υπουργείο ΕΘΟΟ απέκλεισε τη συζήτηση για αύξηση της φορολογίας στο μεγάλο πλούτο την ώρα που “επιδιώκουμε την επενδυτική άνοιξη της οικονομίας”, ενώ έχει σημασία να τονισθεί ότι κυκλοφορούν δημοσιεύματα που κάνουν λόγο μέχρι και για αξιοποίηση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων για να χρηματοδοτηθούν όλα τα κίνητρα που παρέχονται στις επιχειρήσεις...
Εν ολίγοις, ο προϋπολογισμός είναι για άλλη μια φορά απόλυτα προσανατολισμένος στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, εμβαθύνοντας παράλληλα την μιλιταριστική στροφή που σε επίπεδο εξοπλισμών έχει προχωρήσει προ πολλού. Τα φορολογικά έσοδα και τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσαν και θα έπρεπε να δοθούν για να ενισχυθούν τα δημόσια νοσοκομεία που λειτουργούν στο κόκκινο (η Eurostat ανέδειξε σε πρόσφατη έρευνα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 20η θέση ως προς τις κατά κεφαλή δαπάνες). Ή θα μπορούσαν να δοθούν για τις ανάγκες της Παιδείας, της οποίας η χρηματοδότηση ως ποσοστό του Προϋπολογισμού υποχωρεί για άλλη μια χρονιά, από το 8,4% στο 7,8% (και όπου πχ η ευθύνη για ανακαίνιση σχολικών κτιρίων, στα οποία πέφτουν κάθε τόσο σοβάδες, μεταφέρεται στις συστημικές τράπεζες στο πλαίσιο των προγραμμάτων “Μαριέττα Γιαννάκου”). Ή στην πρόσληψη προσωπικού στους Δήμους, όπου κατά περίπτωση έχουν αρχίσει “προτάσεις” για 6ήμερη εργασία στην αποκομιδή σκουπιδιών, καθώς το υπάρχον προσωπικό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην “κανονική” λειτουργία. Ή για την ασφάλεια στα τρένα ή ή... Στο βαθμό που οι προβλέψεις του θα προχωρήσουν ανεμπόδιστα, για τον κόσμο της εργασίας προμηνύεται μόνο επισφάλεια και δυστυχία, ενώ θα προετοιμάζονται με ασφάλεια οι επόμενες μεγάλες τραγωδίες (οι μικρές εξελίσσονται καθημερινά γύρω μας). Ο δε κυνισμός ξεχειλίζει, αν μπουν στο κάδρο και οι πρόσφατες δηλώσεις του Υπ. Εθνικής Άμυνας πως χρειάζεται να εξοικειωθούμε με την ιδέα να έχουμε φέρετρα με τη σημαία πάνω, για να υπερασπισθούμε τα δικαιώματά μας. Στις μέρες που απομένουν μέχρι την θέση προς ψήφιση, τα σωματεία, οι σύλλογοι και συνολικά οι οργανωμένες δυνάμεις της Αριστεράς χρειάζεται να ανοίξουν όσο πιο πλατιά γίνεται τη συζήτηση για τον νέο Προϋπολογισμό. Με συνελεύσεις, με παρεμβάσεις, με κουβέντα άνθρωπο τον άνθρωπο να εξηγήσουμε το τι παίζεται σε βάρος μας και να οργανώσουμε την απάντησή μας. Η Κυβέρνηση είναι όντως πιεσμένη και για αυτό χρειάστηκε να πετάξει κάποια ψίχουλα προς τα κάτω, επιχειρώντας μάταια να κατευνάσει τις συνειδήσεις. Το κρίσιμο στοιχείο θα είναι αυτή η διάχυτη οργή να μετατραπεί σε οργανωμένη δύναμη διεκδίκησης. Μπορούμε να ανατρέψουμε τις προβλέψεις τους!
