ιδέες
-
Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την εισήγηση της Ελένης Πορτάλιου (καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ), στο διεθνές συνέδριο του Ινστιτούτου Ν. Πουλαντζάς "Crisis, State and Democracy. Working with Nicos Poulantzas’ theory to confront authoritarian capitalism", που πραγματοποιείται στην Αθήνα το διήμερο 12-13/12.
-
Λαϊκή συμμετοχή και οργάνωση κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών
H Αντίσταση στην Ελλάδα υπήρξε πριν απ’ όλα ένα τεράστιο κοινωνικό κίνημα που στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά στις λαϊκές δυνάμεις: στους εργαζόμενους στις πόλεις και στους φτωχούς αγρότες στην ύπαιθρο. Η κυρίαρχη τάξη απουσίασε εκκωφαντικά. Ένα τμήμα της «δραπέτευσε» μαζί με τον βασιλιά και τις πολιτικοστρατιωτικές ηγεσίες στη Μ. Ανατολή, ενώ ένα άλλο συνεργάστηκε στενά με τις ναζιστικές και φασιστικές δυνάμεις κατοχής. Όμως αυτή η πραγματικότητα δεν αναγνωριζόταν στην ανάλυση και στη στρατηγική του ΚΚΕ, που ήταν το πρωταγωνιστικό κόμμα της εποχής. Ο χαρακτηρισμός του αγώνα ως πανεθνικού-απελευθερωτικού δεν εμπόδιζε αποφασιστικά την ανάπτυξη του κινήματος στα χρόνια της κατοχής, υπήρξε όμως καθοριστικός στην κρίσιμη ώρα του τέλους του πολέμου, όταν παιζόταν η νίκη ή η συντριβή: Έσπρωξε το ΚΚΕ στις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, στο να αποδεχθεί την επιστροφή της «εθνικής» πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας στη χώρα, με τη συνοδεία ασφαλείας των βρετανικών μονάδων του Σκόμπι. Και οι δυνάμεις αυτές δεν είχαν αυταπάτες «εθνικής συνεννόησης». Ήξεραν καλά ότι δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν με το νικητή και ένοπλο λαό. Ήξεραν ότι η εμπέδωση της κυριαρχίας τους προϋπέθετε την αδυσώπητη συντριβή του κινήματος αντίστασης και των οργανώσεών του. Έχοντας την αμέριστη υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων, κινήθηκαν αποφασιστικά στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιώντας στο έπακρο τις συγχύσεις της πολιτικής ηγεσίας του κινήματος, αλλά και τις «δεσμεύσεις» που είχε πάρει στη Γιάλτα το, τότε, διεθνές κέντρο του. Αυτό δεν σήμαινε ότι η δουλειά των χασάπηδων ήταν εύκολη. Η εργατική και λαϊκή αντίσταση της Αθήνας, ο κόκκινος Δεκέμβρης του ’44, ήταν μια μεγάλη σελίδα στο βιβλίο των αγώνων της τάξης μας. Ακολουθεί άρθρο του Αντώνη Αντωνίου, για την πτυχή της λαϊκής αυτο-οργάνωσης στη διάρκεια του Δεκέμβρη.
-
25 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου
Στις 9 Νοέμβρη έκλεισαν 25 χρόνια από την πτώση του «Τείχους». Το γεγονός γιορτάστηκε με επισημότητα στο Βερολίνο, με την παρουσία της Μέρκελ.
-
Η παράδοση του Οκτώβρη του 1917
Η Δεξιά ισχυρίζεται ότι η επανάσταση του 1917 ήταν ένα αντιδημοκρατικό πραξικόπημα που αποδεικνύει ότι οι επαναστάσεις οδηγούν στην τυραννία και ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στην κοινωνία όπου ζούμε σήμερα. Όμως, στα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, παρόμοια επιχειρήματα γίνονταν όλο και περισσότερο αποδεκτά και από ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς, ενός τμήματος που πίστευε ότι το αποτυχημένο «σοβιετικό» κράτος ενσωμάτωνε την κληρονομιά της Επανάστασης του 1917. Κάποιοι κατάληξαν στο ότι το καλύτερο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι μερικές ήπιες μεταρρυθμίσεις του υπάρχοντος συστήματος, άλλοι ότι πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αλλάξουμε την κοινωνία, τρόπο που όμως δε θα προϋποθέτει την κατάληψη της κρατικής εξουσίας. Κάθε άλλο παρά αντιδημοκρατική, η Ρωσική Επανάσταση ήταν το πρώτο παράδειγμα στην ιστορία, όπου εργαζόμενοι πήραν στα χέρια τους τον έλεγχο της χώρας που ζούσαν. Η επανάσταση επομένως ανέδειξε την προοπτική ενός πολύ διαφορετικού και πολύ πιο δημοκρατικού είδους κοινωνίας. Η τραγωδία ήταν ότι αυτή η προοπτική δεν έγινε ποτέ πλήρως κατανοητή, γιατί μέσα σε λίγα χρόνια η επανάσταση είχε, ουσιαστικά, ηττηθεί. Η κατοπινή ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης αντιπροσωπεύει όχι τη συνέχιση της επανάστασης, αλλά την άρνηση όλων όσων εκπροσωπούσε η επανάσταση.
-
Όλη η εξουσία στα σοβιέτ! (η βιογραφία ενός συνθήματος)
«Όλη η Εξουσία στα Σοβιέτ!» είναι σίγουρα ένα από τα πιο διάσημα συνθήματα στην επαναστατική ιστορία. Είναι στο ίδιο επίπεδο με το «Ισότητα, Αδελφότητα, Ελευθερία» ως σύμβολο μια ολόκληρης επαναστατικής εποχής. Θα ήθελα να εξετάσω αυτό το σύνθημα στο περιβάλλον που δημιουργήθηκε, τη Ρωσία του 1917, ώστε να δούμε πώς προέκυψε, από πού προήλθε, και σε ποιο βαθμό τέθηκε σε εφαρμογή.
-
Μαρξιστική Σκεψη Νο15-Ουτοπία Νο 108
Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Τόπος.
-
Αφιέρωμα: 150 χρόνια από την Α' Διεθνή
Φέτος συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από την ίδρυση της Α’ Διεθνούς, της πρώτης απόπειρας ένωσης και συντονισμού διαφόρων εργατικών οργανώσεων, ρευμάτων κ.λπ. Η Α’ Διεθνής δεν μπορεί να ιδωθεί ως «μαρξιστική», αλλά ως ένα πρώτο είδος ενιαίου μετώπου, μέσα στο οποίο η ανοιχτή διαπάλη ρευμάτων και ιδεών επέτρεψε στο εργατικό κίνημα να κάνει τα πρώτα του σημαντικά πολιτικά και θεωρητικά προχωρήματα. Αναδημοσιεύουμε σειρά σχετικών κειμένων από την εφημερίδα και το περιοδικό του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (Γαλλία).
-
ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΧΩΡΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ-ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Κείμενο εισήγησης στο Εργαστήριο «Encounters and conflicts in the city | Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη», 17/03/2014, Θεματική: "Γεωγραφίες της μετανάστευσης: Εντοπισμένες ταυτότητες", Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ., Οργάνωση: Υποψήφιοι διδάκτορες τμήματος Αρχιτεκτόνων, Α.Π.Θ.
-
«Το πείραμα του ΣΥΡΙΖΑ και ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»: Οι ομιλίες στην εκδήλωση του 3ου Φεστιβάλ ΣΥΡΙΖΑ
Βίντεο με τις τοποθετήσεις των ομιλητών στη συζήτηση με θέμα «Οικοδομήστε τον τώρα! Το πείραμα του ΣΥΡΙΖΑ και ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα», στο 3ο Φεστιβάλ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ (Σάββατο 4/10/14).
-
Η Εργατική Κυβέρνηση ως βήμα στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού
Αποσπάσματα άρθρου του Τζον Ριντέλ, του οποίου βιβλίο για το 4ο συνέδριο της Τρίτης Διεθνούς κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις RedMarks.